Х.Ариунаа: Эрүүл мэндийн ажилчид цааш тэсэхгүй нь, сөхөрч байна
Монголын эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний холбоо, Эрүүл мэндийн салбарын ажилтнуудын цалинг нэмэгдүүлэх түр хорооны гишүүд хамтарсан мэдэгдэл хийлээ. Тэд эмч, эмнэлгийн ажилчдын цалинг нэмэгдүүлж, баяр наадмаа цуцлахыг шаардаж байгаагаа илэрхийлсэн юм.
Монголын эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний холбооны дарга Х.Ариунаа “Дэлхий нийтийг хамарсан цар тахлын үед Монголын эрүүл мэндийн салбарын 56000 эмч эмнэлгийн ажилтнууд ар гэр, амьдралаа орхин тасралтгүй халвартай тэмцсээр ирлээ. Гэсэн хэдий ч өнөөдөр нөхцөл байдал улам хүндэрлээ. Эрүүл мэндийн салбарын ажилчид ч өөрсдөө олноор өвдөн, хүний нөөцийн хомстолд орж байна.
Өчигдрийн Засгийн газрын шийдвэрийг бид эсэргүүцэж байна. Учир нь зөвхөн улаан бүсэд ажиллаж байгаа 13000 хүний цалинг 50 хувь нэмж, нэг удаа хоёр сая төгрөг, үлдсэн 19000 гаруй ажилтнуудын цалинг нэмэхгүй, нэг сая төгрөг олгоно гэж түр амь аргацаасан шийдвэр гаргасан. Ингээд манай салбарын 50 хувийг аргацаан, гал унтраасан байдлаар явж болохгүй. Халдвар авсан эмч, эмнэлгийн ажилчдын тоо 3000 хүрэх тооцоотой байна. Энэ хүнд үед эрүүл мэндийн салбарын ажилчдын цалин хөлсийг та бүхэн мэднэ. Ковидоор өвдсөн ажилтанд листний мөнгө гэж 150000 төгрөг өгдөг. Өөрсдөө өвдөөд мөн ар гэртээ халдвар дамжуулаад тусгаарлалтад ороод 150.000 төгрөгийн листээр яаж амьдрах юм бэ. Цар тахлын үед манай салбарын нийт ажилчдын 90 гаруй хувь нь цалингийн зээлтэй. Эмч ажилчид бидэнд "Өнөөдрийг хүртэл бид цөхөртлөө ажиллалаа. Үүнээс цааш ажиллаж чадахгүй нь. Бид өнөөдөр ч гэсэн сөхөрч уналаа" хэмээн шаардлагаа илгээж байна. Эрх баригчид эрүүл мэндийн ажилчдын цалин 1,4 – 2,8 тэрбум гэж нийтээр нь тооцон хэлдэг. Нийт дүнгээрээ их сонсогдож байгаа ч яг голомтод ажиллаж байгаа хүмүүст энэ мөнгө хүрэлцэхгүй байна. Ажил олгогч нар ажилчдаа зөв хуваарилж чадахгүй байна. Хяналтаа сайжруулах хэрэгтэй.
Бид цар тахлын ард эв нэгдэлтэй, ёс зүйтэй байж нэг ч гэсэн монгол хүний амь насыг алдахгүй гарахын төлөө зүтгэж байна. Гэтэл нөгөө талд шийдвэр гаргах түвшний төр засгийн эрх мэдэлтэнгүүд баяр наадам тэмдэглэх шийдвэр гаргаж байгаад харамсалтай байна. Би баяр наадмыг эсэргүүцэж байна. Хэрэв наадамд оролцох хүмүүсээс халдвар илрээд ирвэл хэвтүүлэх эмнэлэг алга, тэднийг эмчлэх эмнэлгийн ажилтан алга. Тэгэхээр үүнийг төр засгийн эрх мэдэлтэй эрхэм гишүүд тунгаан бодож бидний үгийг сонсоно уу" гэлээ.
Эрүүл мэндийн ажилтнуудын цалинг нэмэгдүүлэх түр хорооны дарга, СЭМҮТ-ийн үйлдвэрчний хорооны дарга Ө.Анхболд “Цар тахлын үеийн цалин олговрын талаар маш олон хуулиуд байдаг. Харамсалтай нь эдгээр хууль, журмууд аль нь ч хэрэгжээгүй өдийг хүрлээ. Дээрх хууль заалтуудыг хэрэгжүүлэхийг бид шаардаж байна. Эрүүл мэндийн салбарын ажилчдын 2020 оны дундаж цалин 647000 байна. Улсын дундаж цалингийн түвшнөөс хоёр дахин бага цалинжиж байгаа юм. Ийм байдлаар ар гэр, аав ээж, үр хүүхдээ орхин улаан талбар, фронтод удаан ажиллаж чадахгүй нь ойлгомжтой. Эмч, ажилчид хүүхэд асрагчаас бага цалинтай болсон тохиолдолд энэ салбарыг орхиж явна. Цаашид энэ салбарыг орхиж явах хүсэлтэй маш олон хүмүүс бий. Бид юуны төлөө, хэний төлөө ингэж өвдөж, ядран, сөхөрч унатлаа ажиллаж байгааг ойлгохгүй болж байна. Энэхүү хоёр дахин цалинг нэмүүлнэ гэх уриалга нь улсын дундаж цалинд л түшиглэсэн шаардлага юм. Эрүүл мэндийн энэ хүнд ачааг үүрнэ гэдэг хувь хүнээс сэтгэл зүй, бие махбодын маш их ачааллыг шаарддаг. Энэ өндөр ачаалалд ажиллаж байгаа бид яагаад улсын дундаж цалинтай дүйцэхүйц цалин авч болдоггүй юм бэ. Цаашид энэ байдал үргэлжилвэл таны, миний хайрт хүмүүсийг аврах, ажиллах эмч мэргэжилтний дутагдал үүснэ. Үүний хажуугаар цар тахлын халдвар нэмэгдэх юм бол салбарын ажилчдын тоо цөөрч, ачааллаа даахгүй сөхөрч унахад бэлэн болчихсон байна. Иймд бид аргагүйн эрхэнд ажил үүргээ орхин энд ирлээ. Цаашид бид Засгийн газар, УИХ, Ерөнхийлөгчөөс хууль журмыг биелүүлэхийг үргэлжлүүлэн шаардана. Бидний хамгийн эхний шаардлага бол улсын дундажтай ижил түвшний цалин буюу цалин хөлсийг хоёр дахин нэмэгдүүлэх юм. Үүний төлөө тууштай тэмцэх болно" гэлээ.
Эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний эвлэл: Монголын эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо, түр хороо өнөөдөр төрийн гурван өндөрлөг болон холбогдох яамдуудад 20000 хүний гарын үсэгтэй гурван төрлийн албан шардлагыг хүргүүлж байна. Тодруулбал,
-Эрүүл мэндийн ажилтны үндсэн цалинг хоёр дахих нэмэгдүүлэх
-Эмч ажилтнуудыг эрүүл мэнд, амь нас эрсдэлийн даатгалд хамруулах
-Монголын эрүүл мэндийн салбар бүхэлдээ улаан бүс болсон тул улаан, ногоон бүсээр ялгаварлахгүй байх
Дээрх асуудлыг нэн даруй шийдвэрлэхийг шаардаж байна. Мөн шаардлагын хариуг гурав хоногт багтаан ирүүлэх, хэрэв шаардлагад дурдагдсан асуудлыг шийдвэрлээгүй тохиолдолд хуулиар олгогдсон эрхийн дагуу хамтын маргаан үүсгэж тэмцлийн шат дараалсан арга хэмжээг зохион байгуулах болно. Мөн цаашид үр дүн гартал ажил хаялт зохион байгуулахаа албан ёсоор мэдэгдэж байна гэлээ.
Монголын эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний холбооны дарга Х.Ариунаа “Дэлхий нийтийг хамарсан цар тахлын үед Монголын эрүүл мэндийн салбарын 56000 эмч эмнэлгийн ажилтнууд ар гэр, амьдралаа орхин тасралтгүй халвартай тэмцсээр ирлээ. Гэсэн хэдий ч өнөөдөр нөхцөл байдал улам хүндэрлээ. Эрүүл мэндийн салбарын ажилчид ч өөрсдөө олноор өвдөн, хүний нөөцийн хомстолд орж байна.
Өчигдрийн Засгийн газрын шийдвэрийг бид эсэргүүцэж байна. Учир нь зөвхөн улаан бүсэд ажиллаж байгаа 13000 хүний цалинг 50 хувь нэмж, нэг удаа хоёр сая төгрөг, үлдсэн 19000 гаруй ажилтнуудын цалинг нэмэхгүй, нэг сая төгрөг олгоно гэж түр амь аргацаасан шийдвэр гаргасан. Ингээд манай салбарын 50 хувийг аргацаан, гал унтраасан байдлаар явж болохгүй. Халдвар авсан эмч, эмнэлгийн ажилчдын тоо 3000 хүрэх тооцоотой байна. Энэ хүнд үед эрүүл мэндийн салбарын ажилчдын цалин хөлсийг та бүхэн мэднэ. Ковидоор өвдсөн ажилтанд листний мөнгө гэж 150000 төгрөг өгдөг. Өөрсдөө өвдөөд мөн ар гэртээ халдвар дамжуулаад тусгаарлалтад ороод 150.000 төгрөгийн листээр яаж амьдрах юм бэ. Цар тахлын үед манай салбарын нийт ажилчдын 90 гаруй хувь нь цалингийн зээлтэй. Эмч ажилчид бидэнд "Өнөөдрийг хүртэл бид цөхөртлөө ажиллалаа. Үүнээс цааш ажиллаж чадахгүй нь. Бид өнөөдөр ч гэсэн сөхөрч уналаа" хэмээн шаардлагаа илгээж байна. Эрх баригчид эрүүл мэндийн ажилчдын цалин 1,4 – 2,8 тэрбум гэж нийтээр нь тооцон хэлдэг. Нийт дүнгээрээ их сонсогдож байгаа ч яг голомтод ажиллаж байгаа хүмүүст энэ мөнгө хүрэлцэхгүй байна. Ажил олгогч нар ажилчдаа зөв хуваарилж чадахгүй байна. Хяналтаа сайжруулах хэрэгтэй.
Бид цар тахлын ард эв нэгдэлтэй, ёс зүйтэй байж нэг ч гэсэн монгол хүний амь насыг алдахгүй гарахын төлөө зүтгэж байна. Гэтэл нөгөө талд шийдвэр гаргах түвшний төр засгийн эрх мэдэлтэнгүүд баяр наадам тэмдэглэх шийдвэр гаргаж байгаад харамсалтай байна. Би баяр наадмыг эсэргүүцэж байна. Хэрэв наадамд оролцох хүмүүсээс халдвар илрээд ирвэл хэвтүүлэх эмнэлэг алга, тэднийг эмчлэх эмнэлгийн ажилтан алга. Тэгэхээр үүнийг төр засгийн эрх мэдэлтэй эрхэм гишүүд тунгаан бодож бидний үгийг сонсоно уу" гэлээ.
Эрүүл мэндийн ажилтнуудын цалинг нэмэгдүүлэх түр хорооны дарга, СЭМҮТ-ийн үйлдвэрчний хорооны дарга Ө.Анхболд “Цар тахлын үеийн цалин олговрын талаар маш олон хуулиуд байдаг. Харамсалтай нь эдгээр хууль, журмууд аль нь ч хэрэгжээгүй өдийг хүрлээ. Дээрх хууль заалтуудыг хэрэгжүүлэхийг бид шаардаж байна. Эрүүл мэндийн салбарын ажилчдын 2020 оны дундаж цалин 647000 байна. Улсын дундаж цалингийн түвшнөөс хоёр дахин бага цалинжиж байгаа юм. Ийм байдлаар ар гэр, аав ээж, үр хүүхдээ орхин улаан талбар, фронтод удаан ажиллаж чадахгүй нь ойлгомжтой. Эмч, ажилчид хүүхэд асрагчаас бага цалинтай болсон тохиолдолд энэ салбарыг орхиж явна. Цаашид энэ салбарыг орхиж явах хүсэлтэй маш олон хүмүүс бий. Бид юуны төлөө, хэний төлөө ингэж өвдөж, ядран, сөхөрч унатлаа ажиллаж байгааг ойлгохгүй болж байна. Энэхүү хоёр дахин цалинг нэмүүлнэ гэх уриалга нь улсын дундаж цалинд л түшиглэсэн шаардлага юм. Эрүүл мэндийн энэ хүнд ачааг үүрнэ гэдэг хувь хүнээс сэтгэл зүй, бие махбодын маш их ачааллыг шаарддаг. Энэ өндөр ачаалалд ажиллаж байгаа бид яагаад улсын дундаж цалинтай дүйцэхүйц цалин авч болдоггүй юм бэ. Цаашид энэ байдал үргэлжилвэл таны, миний хайрт хүмүүсийг аврах, ажиллах эмч мэргэжилтний дутагдал үүснэ. Үүний хажуугаар цар тахлын халдвар нэмэгдэх юм бол салбарын ажилчдын тоо цөөрч, ачааллаа даахгүй сөхөрч унахад бэлэн болчихсон байна. Иймд бид аргагүйн эрхэнд ажил үүргээ орхин энд ирлээ. Цаашид бид Засгийн газар, УИХ, Ерөнхийлөгчөөс хууль журмыг биелүүлэхийг үргэлжлүүлэн шаардана. Бидний хамгийн эхний шаардлага бол улсын дундажтай ижил түвшний цалин буюу цалин хөлсийг хоёр дахин нэмэгдүүлэх юм. Үүний төлөө тууштай тэмцэх болно" гэлээ.
Эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний эвлэл: Монголын эрүүл мэндийн ажилтны үйлдвэрчний эвлэлийн холбоо, түр хороо өнөөдөр төрийн гурван өндөрлөг болон холбогдох яамдуудад 20000 хүний гарын үсэгтэй гурван төрлийн албан шардлагыг хүргүүлж байна. Тодруулбал,
-Эрүүл мэндийн ажилтны үндсэн цалинг хоёр дахих нэмэгдүүлэх
-Эмч ажилтнуудыг эрүүл мэнд, амь нас эрсдэлийн даатгалд хамруулах
-Монголын эрүүл мэндийн салбар бүхэлдээ улаан бүс болсон тул улаан, ногоон бүсээр ялгаварлахгүй байх
Дээрх асуудлыг нэн даруй шийдвэрлэхийг шаардаж байна. Мөн шаардлагын хариуг гурав хоногт багтаан ирүүлэх, хэрэв шаардлагад дурдагдсан асуудлыг шийдвэрлээгүй тохиолдолд хуулиар олгогдсон эрхийн дагуу хамтын маргаан үүсгэж тэмцлийн шат дараалсан арга хэмжээг зохион байгуулах болно. Мөн цаашид үр дүн гартал ажил хаялт зохион байгуулахаа албан ёсоор мэдэгдэж байна гэлээ.