Майдар хотод Монголын үндэсний кино үйлдвэрийн шав тавив
Төв аймгийн Зуунмод сумаас 10 км зайтай “Майдар эко хот” төслийн талбайд Монголын үндэсний кино үйлдвэрийн шавыг өнөөдөр тавилаа.
Майдар хотод 50 га талбайг хамарсан 9 студи, үйлдвэрлэлийн цех, задгай зураг авах талбай, агуулах, офиссоос бүрдсэн, орчин үеийн стандартад нийцсэн Монголын анхны кино үйлдвэрлэлийн цогцолбор байгуулах юм.
“Чингис хаан” кино студи гэж нэрлэсэн уг цогцолбор нь орчин үеийн тоног төхөөрөмжөөр тоноглосон, гадаад дотоодын кино урлагийн мэргэжилтнүүдийн уулзаж, хамтран ажилладаг гол төв болно гэж төсөл санаачлагчид найдаж байна.Шав тавих ёслолд
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга оролцож, үг хэлэв.
Тэрбээр хэлэхдээ, “Майдар хот дотоод, гадаадын олон жуулчин татсан газар байх нь тодорхой бөгөөд ирсэн жуулчдын нүдийг хужирлах зүйлс энэ цогцолборт бий болох байх аа. Энэ кино үйлдвэрлэлийн талбайд жилийн турш, цаг уурын хамаарлаас ангид зураг авах, түүхэн үе дэх хот айл, хотын архитектурын байгууламжид түүх, уламжлалт соёл ахуйг харуулсан зураг авах боломжтой болох юм. Миний бие төслийг дэмжиж буй гол шалтгаан нь мэдээллийн технологийн нэн сүүлийн үеийн ололтыг кино урлаг өөртөө авч, хэрэгжүүлж байдаг. Монголын мэдээллийн технологийн мэргэжилтэн, компьютер болон видео графикчид эх орондоо дэлхийн захиалгыг хүлээн авч оюуны үйлдвэрлэл явуулах боломж нээгдэнэ гэж үзсэнийх юм. Дэлхийн түүхэнд өөрийн гэх байр суурийг баттай эзэлдэг Монголын түүх, домог, уламжлалын талаар кино бүтээл туурвих олон улсын уран бүтээлчдэд эх нутагт нь, бодит уламжлал соёл дотор нь бүтээлээ туурвих боломжийг энэ төсөл олгоно гэдэгт итгэлтэй байна. Аль ч улс орон өөрийн гэсэн кино урлаг, кино үйлдвэрлэлтэй байдаг. Үүгээрээ дамжуулан эх орон, түүхээ сурталчлах, залуу үеэ эх орончоор хүмүүжүүлэх үзэл суртлын ажил хийдэг. Монгол Улс ч гэсэн 1937 онд анхны хар цагаан буюу уран сайхны “Монгол хүү” хэмээх кино бүтээж Нью-Йоркийн кино театрт гаргаж байсан. 1990 оноос өмнө монгол кино тодорхой байр, суурь эзэлдэг томоохон бүтэцтэй байсан. Үүнээс хойш энэ салбар хувийн уран бүтээлчдийн хөдөлмөр, уран бүтээл дээр тогтож ирлээ. Одоо төр засаг дэмжих цаг нь болсон” гэв.
Кино студи нь дөрвөн улирлын байгалийн онцлог төрхийг харуулсан зураг авах, хотын болон байгалийн, уламжлалт соёл ахуйг харуулсан гэх мэт бүх төрлийн зураг авах боломжтой, байгалийн өвөрмөц төрх бүхий олон сонирхолтой газруудтай, жилийн 300 орчим өдөр нартай байдаг тул байгалийн давуу талыг зураг авахад ашиглах, мэдлэг, боловсролтой ажиллах хүчнээр хангах боломжтой зэрэг давуу талтайг төсөл санаачлагчид онцолж байна.
Тус төсөл нь Монголын кино урлагийн салбарыг хөгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах, олон улсын стандартад хүрсэн боловсруулалтыг хийдэг болох, Монголын уламжлалт болон орчин үеийн дүр төрх бүхий кино зураг авах нөхцөлийг бүрдүүлэх, кино бүтээхээс гадна жуулчдын сонирхлыг татах онцлог газар бий болгох зорилготой юм.
Кино студийг байгуулснаар Монгол Улсад орчин үеийн тоног төхөөрөмж, технологи дээр ажиллаж чаддаг туршлагатай ажиллагсад бий болж, Монголын кино урлагийн бүтээлүүд экспортын шинэ бүтээгдэхүүн болохын дээр уламжлалт соёл иргэншил, байгаль орчин, хөгжлийн талаар дэлхий нийтэд танилцуулах боломж нээгдэх зэрэг олон ач холбогдолтой аж.
Энэ үеэр“Майдар эко хот” төслийн удирдагч Л.Баяртуулаасдараах мэдээллийг тодруулав.
-Шинээр сүндэрлэх кино цогцолборын төслийг анх хэрхэн санаачилж байв?
-Кино үзэгчид түүхэн, бодит сэдэвт киног сонирхож эхэлж байгаа учраас манай Монгол Улс шиг арвин түүхтэй оронд түүхэн киног бүтээвэл олон улсад гарах боломж бүрдэнэ гэсэн зорилгоор төслийг санаачилж байсан бол өнөөдөр ажил хэрэг болж анхны шаваа тавьж байгаад баяртай байна. Унгарын кино студийг байгуулсан гадны хүн анх уг санааг санаачилсан юм.
-Урьдчилсан байдлаар хэдэн онд ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж байна вэ?
-Бид өнгөрсөн 6 жилийн хугацаанд кино үйлдвэрийг байгуулахад юу шаардлагатай талаар судалгаа, зургийн ажил, ТЭЗҮ хийсэн. Цаашид хийх ажлууд ч байгаа. Тухайлбал, Киноны тухай хууль батлагдсанаар гадны хөрөнгө оруулагчид орж ирж олон улсын тавцанд экспортын жинхэнэ бүтээгдэхүүн хийх нөхцөл боломж бүрдэнэ. Тиймээс Киноны тухай хуулийг УИХ-д өргөн барьсан. Төслийг хэрэгжүүлэх хугацааны хувьд, одоогийн байдлаар Монголын талаас хоёр хөрөнгө оруулагч санхүүжилт хийхэд бэлэн байгаа. Бид архитектурын зургийн ажлаа гүйцэтгээд явж байна. Энэ зунаас эхний студийн бүтээн байгуулалтын ажил эхэлнэ. Тэгээд шат дараатай өргөжөөд явна. Төсөлд зориулсан 50 га газарт нэг дор шууд барьж байгуулах бус,цаг хугацааны дарааллаар, кино үйлдвэрлэл экспортлох, бүтээгдэхүүн хэр эрэлттэй байна, тэр хэрээр хамт хөгжөөд явна.
-Нийт мөнгөн дүнгээр хэчнээн төгрөгийн төсвөөр босох вэ?
-Эхний ээлжийн таван студи болон гадаа зураг авах талбайн хөрөнгө оруулалт 40 сая гаруй ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхээр ТЭЗҮ-ээр батлагдсан.
-Тэгвэл “Майдар эко хот” төсөл ямар шатандаа явж байна вэ?
-Манай кино үйлдвэрийн цогцолбор Их Майдар бурханы хөшөөний зүүн талын аманд босно. Анх Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэхээр энэхүү төслийг боловсруулж эхэлсэн. Эхнээс нь орон сууц барьж эхэлбэл ажлын байргүй хүмүүс энд амьдарч, нийслэлд очиж ажилладаг нөхцөл үүснэ. Тиймээс бид эхлээд ажлын байраа бэлдээд оршин суугчдаа авчирна. Мөн энэ газрыг сонгож барьж буй шалтгаан нь технологийн төв барих учраас бүх үйл ажиллагааг нэг дор цогцоор нь барихаар төлөвлөсөн. Учир нь кино үйлдвэрийн салбарт асар их хэмжээний технологи шаарддаг.
-Төслийн хүрээнд Майдар эко хотод хэчнээн оршин суугч суурьшихаар төлөвлөсөн бэ. Хөрөнгө оруулалтын талаар?
-“Майдар эко хот” төслийн хүрээнд 4 үе шаттай. Эхний үе шатанд 100 мянган оршин суугчтай, 2030 он хүртэл барихаар төлөвлөсөн. Одоогийн байдлаар, эхний үе шатанд барих хөрөнгө оруулалтаас нэлээн хэмжээний хөрөнгийг шийдсэн. Гаднаас маш их санал ирж байгаа. Бидэнд хөрөнгө оруулагчийг сонгон шалгаруулах ажил байгаа тул хөрөнгө оруулагч хайх нь төвөгтэй биш байна.
Шав тавих ёслолд Ардын жүжигчин Н.Сувд, Монгол кино үйлдвэрийн захирал Ж.Солонго, найруулагч Г.Жигжидсүрэн болон Монгол Улсад урилгаар ирээд байгаа Холливудын нэр хүндтэй мэргэжилтнүүд, Монголын кино урлагийн алдартнууд, олон нийтийн төлөөлөгчид, хэвлэл мэдээллийнхэн оролцов.
Майдар хотод 50 га талбайг хамарсан 9 студи, үйлдвэрлэлийн цех, задгай зураг авах талбай, агуулах, офиссоос бүрдсэн, орчин үеийн стандартад нийцсэн Монголын анхны кино үйлдвэрлэлийн цогцолбор байгуулах юм.
“Чингис хаан” кино студи гэж нэрлэсэн уг цогцолбор нь орчин үеийн тоног төхөөрөмжөөр тоноглосон, гадаад дотоодын кино урлагийн мэргэжилтнүүдийн уулзаж, хамтран ажилладаг гол төв болно гэж төсөл санаачлагчид найдаж байна.Шав тавих ёслолд
Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Х.Баттулга оролцож, үг хэлэв.
Тэрбээр хэлэхдээ, “Майдар хот дотоод, гадаадын олон жуулчин татсан газар байх нь тодорхой бөгөөд ирсэн жуулчдын нүдийг хужирлах зүйлс энэ цогцолборт бий болох байх аа. Энэ кино үйлдвэрлэлийн талбайд жилийн турш, цаг уурын хамаарлаас ангид зураг авах, түүхэн үе дэх хот айл, хотын архитектурын байгууламжид түүх, уламжлалт соёл ахуйг харуулсан зураг авах боломжтой болох юм. Миний бие төслийг дэмжиж буй гол шалтгаан нь мэдээллийн технологийн нэн сүүлийн үеийн ололтыг кино урлаг өөртөө авч, хэрэгжүүлж байдаг. Монголын мэдээллийн технологийн мэргэжилтэн, компьютер болон видео графикчид эх орондоо дэлхийн захиалгыг хүлээн авч оюуны үйлдвэрлэл явуулах боломж нээгдэнэ гэж үзсэнийх юм. Дэлхийн түүхэнд өөрийн гэх байр суурийг баттай эзэлдэг Монголын түүх, домог, уламжлалын талаар кино бүтээл туурвих олон улсын уран бүтээлчдэд эх нутагт нь, бодит уламжлал соёл дотор нь бүтээлээ туурвих боломжийг энэ төсөл олгоно гэдэгт итгэлтэй байна. Аль ч улс орон өөрийн гэсэн кино урлаг, кино үйлдвэрлэлтэй байдаг. Үүгээрээ дамжуулан эх орон, түүхээ сурталчлах, залуу үеэ эх орончоор хүмүүжүүлэх үзэл суртлын ажил хийдэг. Монгол Улс ч гэсэн 1937 онд анхны хар цагаан буюу уран сайхны “Монгол хүү” хэмээх кино бүтээж Нью-Йоркийн кино театрт гаргаж байсан. 1990 оноос өмнө монгол кино тодорхой байр, суурь эзэлдэг томоохон бүтэцтэй байсан. Үүнээс хойш энэ салбар хувийн уран бүтээлчдийн хөдөлмөр, уран бүтээл дээр тогтож ирлээ. Одоо төр засаг дэмжих цаг нь болсон” гэв.
Уг цогцолборт дуу оруулалттай, оруулалтгүй кино зураг авч, зураг авалтын дараах бүх төрлийн боловсруулалтын ажлыг орчин үеийн тоног төхөөрөмж, технологиор гүйцэтгэх юм. Мөн зураг авахад гадаад, дотоод талбайд ашиглах бүх төрлийн эд хэрэгслийг үйлдвэрлэх цех, кино зурагт хэрэглэх эд зүйлсийг стандартын шаардлагад нийцсэн орчинд хадгалах агуулахтай байх аж.
Кино студи нь дөрвөн улирлын байгалийн онцлог төрхийг харуулсан зураг авах, хотын болон байгалийн, уламжлалт соёл ахуйг харуулсан гэх мэт бүх төрлийн зураг авах боломжтой, байгалийн өвөрмөц төрх бүхий олон сонирхолтой газруудтай, жилийн 300 орчим өдөр нартай байдаг тул байгалийн давуу талыг зураг авахад ашиглах, мэдлэг, боловсролтой ажиллах хүчнээр хангах боломжтой зэрэг давуу талтайг төсөл санаачлагчид онцолж байна.
Тус төсөл нь Монголын кино урлагийн салбарыг хөгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулах, олон улсын стандартад хүрсэн боловсруулалтыг хийдэг болох, Монголын уламжлалт болон орчин үеийн дүр төрх бүхий кино зураг авах нөхцөлийг бүрдүүлэх, кино бүтээхээс гадна жуулчдын сонирхлыг татах онцлог газар бий болгох зорилготой юм.
Кино студийг байгуулснаар Монгол Улсад орчин үеийн тоног төхөөрөмж, технологи дээр ажиллаж чаддаг туршлагатай ажиллагсад бий болж, Монголын кино урлагийн бүтээлүүд экспортын шинэ бүтээгдэхүүн болохын дээр уламжлалт соёл иргэншил, байгаль орчин, хөгжлийн талаар дэлхий нийтэд танилцуулах боломж нээгдэх зэрэг олон ач холбогдолтой аж.
Энэ үеэр“Майдар эко хот” төслийн удирдагч Л.Баяртуулаасдараах мэдээллийг тодруулав.
-Шинээр сүндэрлэх кино цогцолборын төслийг анх хэрхэн санаачилж байв?
-Кино үзэгчид түүхэн, бодит сэдэвт киног сонирхож эхэлж байгаа учраас манай Монгол Улс шиг арвин түүхтэй оронд түүхэн киног бүтээвэл олон улсад гарах боломж бүрдэнэ гэсэн зорилгоор төслийг санаачилж байсан бол өнөөдөр ажил хэрэг болж анхны шаваа тавьж байгаад баяртай байна. Унгарын кино студийг байгуулсан гадны хүн анх уг санааг санаачилсан юм.
-Урьдчилсан байдлаар хэдэн онд ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж байна вэ?
-Бид өнгөрсөн 6 жилийн хугацаанд кино үйлдвэрийг байгуулахад юу шаардлагатай талаар судалгаа, зургийн ажил, ТЭЗҮ хийсэн. Цаашид хийх ажлууд ч байгаа. Тухайлбал, Киноны тухай хууль батлагдсанаар гадны хөрөнгө оруулагчид орж ирж олон улсын тавцанд экспортын жинхэнэ бүтээгдэхүүн хийх нөхцөл боломж бүрдэнэ. Тиймээс Киноны тухай хуулийг УИХ-д өргөн барьсан. Төслийг хэрэгжүүлэх хугацааны хувьд, одоогийн байдлаар Монголын талаас хоёр хөрөнгө оруулагч санхүүжилт хийхэд бэлэн байгаа. Бид архитектурын зургийн ажлаа гүйцэтгээд явж байна. Энэ зунаас эхний студийн бүтээн байгуулалтын ажил эхэлнэ. Тэгээд шат дараатай өргөжөөд явна. Төсөлд зориулсан 50 га газарт нэг дор шууд барьж байгуулах бус,цаг хугацааны дарааллаар, кино үйлдвэрлэл экспортлох, бүтээгдэхүүн хэр эрэлттэй байна, тэр хэрээр хамт хөгжөөд явна.
-Нийт мөнгөн дүнгээр хэчнээн төгрөгийн төсвөөр босох вэ?
-Эхний ээлжийн таван студи болон гадаа зураг авах талбайн хөрөнгө оруулалт 40 сая гаруй ам.долларын хөрөнгө оруулалт хийхээр ТЭЗҮ-ээр батлагдсан.
-Тэгвэл “Майдар эко хот” төсөл ямар шатандаа явж байна вэ?
-Манай кино үйлдвэрийн цогцолбор Их Майдар бурханы хөшөөний зүүн талын аманд босно. Анх Улаанбаатар хотыг хөгжүүлэхээр энэхүү төслийг боловсруулж эхэлсэн. Эхнээс нь орон сууц барьж эхэлбэл ажлын байргүй хүмүүс энд амьдарч, нийслэлд очиж ажилладаг нөхцөл үүснэ. Тиймээс бид эхлээд ажлын байраа бэлдээд оршин суугчдаа авчирна. Мөн энэ газрыг сонгож барьж буй шалтгаан нь технологийн төв барих учраас бүх үйл ажиллагааг нэг дор цогцоор нь барихаар төлөвлөсөн. Учир нь кино үйлдвэрийн салбарт асар их хэмжээний технологи шаарддаг.
-Төслийн хүрээнд Майдар эко хотод хэчнээн оршин суугч суурьшихаар төлөвлөсөн бэ. Хөрөнгө оруулалтын талаар?
-“Майдар эко хот” төслийн хүрээнд 4 үе шаттай. Эхний үе шатанд 100 мянган оршин суугчтай, 2030 он хүртэл барихаар төлөвлөсөн. Одоогийн байдлаар, эхний үе шатанд барих хөрөнгө оруулалтаас нэлээн хэмжээний хөрөнгийг шийдсэн. Гаднаас маш их санал ирж байгаа. Бидэнд хөрөнгө оруулагчийг сонгон шалгаруулах ажил байгаа тул хөрөнгө оруулагч хайх нь төвөгтэй биш байна.
Шав тавих ёслолд Ардын жүжигчин Н.Сувд, Монгол кино үйлдвэрийн захирал Ж.Солонго, найруулагч Г.Жигжидсүрэн болон Монгол Улсад урилгаар ирээд байгаа Холливудын нэр хүндтэй мэргэжилтнүүд, Монголын кино урлагийн алдартнууд, олон нийтийн төлөөлөгчид, хэвлэл мэдээллийнхэн оролцов.
2 сэтгэгдэл