БАРИЛГЫН САЛБАР ХЯМРАЛААС ГАРЧ, ҮЙЛ АЖИЛЛАГАА ӨРГӨЖИН ТЭЛЖ БАЙНА
Барилга, хот байгуулалтын яам салбарын бодлого, үйл ажиллагаа, хэрэгжүүлж буй томоохон төсөл арга хэмжээний талаар /2019.6.20/ хэвлэлийн бага хурал зохион байгуулж, салбарынхаа үйл ажиллагааг тайлагналаа.
Хэвлэлийн бага хуралд Барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баделхан, Дэд сайд Б.Мөнхбаатар, Төрийн нарийн бичгийн дарга С.Магнайсүрэн болон газар, хэлтсийн дарга, харьяа байгууллага, агентлагийн удирдлагууд, төслийн зохицуулагч нар оролцлоо.
Барилга, хот байгуулалтын салбар бол Монгол улсын бүтээн байгуулалтын гол талбар. Энэ ч утгаараа нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд хүчтэй нөлөө үзүүлж байдаг. Монгол улсын барилгын салбар зах зээлийн давлагаа, эдийн засгийн хямралын үед хүнд нөхцөл байдалд орж байсан ч эдийн засаг сэргэхийн хэрээр салбарын хөрөнгө оруулалт нэмэгдэж, үйл ажиллагаа өргөжин тэлж, хямралаас гарч эхэллээ.
Барилгын салбараас Монгол Улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд оруулсан хувь хэмжээ:
2016 оны байдлаар 949,0 тэрбум төгрөг
2018 оны байдлаар 1 их наяд 45.2 тэрбум төгрөг болж 10.1 хувиар өссөн байна.
Улсын хэмжээнд хийгдсэн барилга угсралт, их засварын хэмжээ:
2016 оны байдлаар 3 их наяд 356.3 тэрбум төгрөг
2018 оны байдлаар 4 их наяд 9.8 тэрбум төгрөг болж 19.4 хувиар нэмэгджээ.
Улсын төсөвт төвлөрүүлсэн татварын орлогын хэмжээ:
2017 оны байдлаар 118 тэрбум төгрөг
2018 оны байдлаар 134.1 тэрбум төгрөгийг улсын төсвийн орлогод төвлөрүүлж 12 хувиар нэмэгдсэн байна.
Барилгын салбарт ажиллагсдын дундаж цалин:
2016 оны байдлаар 778 мянган төгрөг
2017 оны байдлаар 842 мянган төгрөг
2018 оны байдлаар 931 мянган төгрөг
2019 оны 1-р улирлын байдлаар 1 сая 123 мянган төгрөг болж өсжээ. Ажиллагсдын дундаж цалин 2016 оноос 30.7 хувиар өссөн байна.
Энэ жил барилгын салбарт улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 1,9 их наяд төгрөг буюу түүхэнд байгаагүй гэж хэлж болохуйц их хэмжээний хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээ хэрэгжинэ. Барилгын салбарын хэмжээнд 989 төсөл хэрэгжихээс Барилга, хот байгуулалтын сайдын багцын хүрээнд 322,7 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртөг бүхий 157 төсөл арга хэмжээ хэрэгжихээр тусгагдсан байна.
Одоогийн байдлаар Барилга, хот байгуулалтын салбарын хэмжээнд нийт 6947 тусгай зөвшөөрөлтэй аж ахуй нэгж, байгууллага үйл ажиллагаа эрхэлж, 2018 оны байдлаар 76596 ажлын байрыг бий болгосноос 56.6 мянга нь барилга угсралт, 10.0 мянга нь барилгын материалын үйлдвэрлэл, 7.7 мянга нь нийтийн аж ахуйн ажил, үйлчилгээ, 1.0 мянга нь хот төлөвлөлт, барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, 0.2 мянга нь газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн чиглэлээр ажиллаж буй бөгөөд жил бүр 8-9 мянга орчим суралцагч, инженер, техникийн ажилтнаар хүч сэлбэн өргөжиж байна.
БАРИЛГЫН МАТЕРИАЛАА ДОТООДДОО ҮЙЛДВЭРЛЭДЭГ БОЛЛОО
Барилгын материалын үйлдвэрлэлд сүүлийн 5 жилд 350 гаруй жижиг дунд үйлдвэр шинээр ашиглалтад орсноор орон сууцны барилгад өргөнөөр хэрэглэгддэг 40 гаруй нэр төрлийн материалын 70 хувийг дотооддоо үйлдвэрлэх боломжтой болсон.
Сүүлийн 5 жилд үйлдвэрлэлийн хүчин чадал цементийн үйлдвэрлэл 6 дахин, бетон зуурмагийн үйлдвэрлэл 4 дахин, тоосгоны үйлдвэрлэл 1,5 дахин, хөнгөн бетоны үйлдвэрлэл 2 дахин, бусад үйлдвэрлэл 1-5 дахин нэмэгдсэн нь барилгын салбарын өрсөлдөх чадвар, хүчин чадал өсөн нэмэгдэж буйг харуулж байна.
Жилдээ 1.8-2 сая тонн цемент импортолдог байсан 2012 онтой харьцуулбал өнгөрсөн 2018 оноос эхлэн цементийн дотоодын хэрэгцээг бүрэн хангаж, цементийн импортоо зогсоон цаашлаад экспортлох боломж бүрдэж байна. Түүнчлэн Барилгын дулаалгын материалын дотоодын хэрэгцээний 40 хувийг импортоор хангадаг байсан бол одоо 100 хувь дотооддоо хангадаг боллоо.
Өнгөрсөн хугацаанд хаалга цонхны бэлдцийн 2-3 үйлдвэр шинээр ашиглалтад орж дотоодын хэрэгцээг 100 хувь бүрэн хангаж эхлээд байна.
Энэ мэтчилэн Барилга, барилгын материалын үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа өргөжин тэлж импортлогчоос экспортлогч орон болж эхэллээ. Эдийн засаг сайжирч, зөв бодлогоор дэмжсэний үр дүнд ийнхүү барилгын салбарын өрсөлдөх чадвар сайжирч, үйл ажиллагаа өргөжин тэлж, шинэ ажлын байрууд бий болохын сацуу салбарт орчин үеийн дэвшилтэд техник технологи нэвтэрсээр байна.
БАРИЛГЫН САЛБАР ДУНД ХУГАЦААНЫ БОДЛОГЫН БАРИМТ БИЧИГТЭЙ БОЛЛОО
/“Төрөөс барилгын салбарын талаар баримтлах бодлого”-ыг батлав/
Засгийн газрын 2019 оны 70 дугаар тогтоолоор “Төрөөс барилгын салбарын талаар баримтлах бодлого”-ыг батлуулснаар төрийн бодлогын залгамж чанар, салбар хоорондын уялдааг сайжруулах, салбарын хөгжлийг судалгаанд суурилсан техникийн нэгдсэн бодлогоор хангах, байгаль орчин, эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд тодорхой ахиц гаргах нөхцөл бүрдлээ. Уг бодлогын баримт бичиг нь 8 үндсэн чиглэлийн хүрээнд 9 зорилт, 25 үйл ажиллагааг 2029 оныг хүртэл 3 үе шаттайгаар хэрэгжүүлнэ.
АНХ УДААГАА ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН ЭХ ҮҮСВЭРИЙГ 2 ДАХИН НЭМЭГДҮҮЛЭВ
БХБЯ-наас ипотекийн зээлийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх ажлын хүрээнд арилжааны банкуудын хөрөнгө оруулалтыг зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрт татан оруулах хувилбарыг УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны тогтоол, уг зээлд хамрагдах иргэдийн нөхцөл, шаардлагыг тодорхойлсон “Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн журам”-ыг Засгийн газрын 2018 оны 369 дүгээр тогтоолоор батлуулж, анх удаагаа ипотекийн зээлийн хүртээмжийг 2 дахин нэмэгдүүллээ. Ингэснээр 2019 онд 9000 орчим иргэнд жилийн 8 хувийн хүүтэй ипотекийн зээл олгох боломж бүрдээд байна.
Үүний үр дүнд орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлд 2019 оны 5 дугаар сарын байдлаар 162.6 тэрбум төгрөгийн зээлийг 2309 зээлдэгчид олгосон нь өнгөрсөн оны мөн үеийн зээл олголттой харьцуулахад 1.5 дахин их байна. Энэ нь дээрх бодлогын баримт бичгүүдийн хэрэгжилт үр дүнтэй байгаа нь харагдаж байна.
ТҮРЭЭСИЙН ОРОН СУУЦЫГ ӨМЧИЛЖ АВАХ БОЛОМЖТОЙ
БХБЯ-наас хэрэгжүүлж буй “Түрээсийн орон сууц” хөтөлбөр”-ийг 2015-2021 онд хэрэгжүүлж, нийслэлд 16 мянган айл, аймгийн төвүүдэд 4000 айлын түрээсийн орон сууцны санг төр, орон нутаг, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд бүрдүүлэхээр төлөвлөн ажиллаж байна.
“Түрээсийн орон сууц” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангах зорилгоор 2019 онд Монгол Улсын Хөгжлийн банкны санхүүжилтээр Говь-Алтай аймагт 120, Хөвсгөл аймагт 135, Орхон аймагт 315, Улаанбаатар хотод 972 айлын нийт 1542 айлын түрээсийн орон сууцны санг шинээр нэмэгдүүлэн, 06-р сард ашиглалтад оруулаад байна.
1 УБ, ХУД, 10 дугаар хороо, Буянт-Ухаа 2: /972 айлын орон сууц Нийт талбай 50,482 м.кв/
2 Орхон аймаг: /315 айлын орон сууц Нийт талбай 13,838 м.кв/
3 Хөвсгөл аймаг: /135 айлын орон сууц Нийт талбай 6,619 м.кв/
4 Говь-Алтай аймаг: /120 айлын орон сууц Нийт талбай 6,619 м.кв/
Засгийн газрын хуралдаанаар “Түрээсийн орон сууцыг өмчлүүлэх журам”-ыг хэлэлцэн баталснаар иргэд өөрсдийн түрээсэлж буй орон сууцыг тухайн орон сууцны эзэмшигчтэй тохиролцон гэрээ байгуулсны үндсэн дээр 5 хүртэл жилийн хугацаанд нийт төлбөр, эсхүл урьдчилгаа төлбөрийг бүрдүүлж ипотекийн зээлд хамрагдах боломжтой болсон. Түүнчлэн иргэдээс төлсөн төлбөрийг зөвхөн түрээсийн орон сууцны санг нэмэгдүүлэх зардалд зарцуулахаар тусгаад байна.
БНСУ-ЫН ЗАСГИЙН ГАЗРААС МОНГОЛ УЛСАД ОЛГОХ НЭН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ 500 САЯ АМ.ДОЛЛАРЫН ЗЭЭЛ
БНСУ-ын Засгийн газраас Монгол улсад олгох нэн хөнгөлөлттэй 500 сая ам.долларын зээлээр “Төрийн орон сууцны корпораци” “Нийслэлийн орон сууцны корпораци”-уудын хэрэгжүүлэх “Солонго-1”, “Солонго-2”, “Баянголын ам” зэрэг нийт 8000 орчим айлын түрээсийн орон сууцны санг бүрдүүлэхээр 2019 оны 3 дугаар сард БНСУ-ын талтай санамж бичгийг байгуулаад байна. БНСУ төслийн ТЭЗҮ-г эцсийн байдлаар боловсруулж төслийн хөрөнгө оруулалтыг 2020 оноос эхлэн олгож эхлэхээр тохиролцоод байна.
ГЭР ХОРООЛЛЫН ДАХИН ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН ХҮРЭЭНД ХЭРЭГЖИХ
“НОГООН НУУР-1008 АЙЛЫН ОРОН СУУЦ ТӨСӨЛ”
Барилга, хот байгуулалтын яам иргэдийг орон сууцжуулахад онцгойлон анхаарч хэд хэдэн бодлогын арга хэмжээ авч байгаагийн нэг нь Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн хүрээнд хэрэгжих Сүхбаатар дүүргийн “Ногоон нуур” орчмын 1008 айлын орон сууцны төсөл юм. БНХАУ-аас Монгол улсад олгож буй 350 сая юаны буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр баригдах уг төслийн солилцох захидал зурагдсанаар энэ онд барилга угсралтын ажлыг эхлүүлэхээр төлөвлөөд байна.
Энэ бол иргэдийн ихээхэн хүлээлт үүсгэж буй агаарын бохирдлыг бууруулахад дорвитой хувь нэмэр оруулах нийгмийн бодлогын арга хэмжээ болон хэрэгжих төсөл юм.
“150 МЯНГАН АЙЛ-ОРОН СУУЦ” ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨР
Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгасны дагуу Барилга, хот байгуулалтын яамнаас “150 мянган айл-Орон сууц” үндэсний хөтөлбөрийн төслийг боловсруулж, Засгийн газрын /2019.5.22/ хуралдаанаар хэлэлцүүлж батлууллаа. Уг хөтөлбөрийг 2019-2023 онд хэрэгжүүлж, төв, суурин газарт амьдардаг өрхүүдийн дийлэнх олонх нь өөрсдийн худалдан авах чадварт нийцсэн, монгол орны цаг уурын нөхцөлд тохирсон, эрүүл ахуй, аюулгүй байдлын шаардлага хангасан, инженерийн бүрэн хангамжтай орон сууцтай болох нөхцөлийг бүрдүүлнэ.
УЛААНБААТАР ХОТЫН ШИНЭ ТӨВ ЦЭВЭРЛЭХ БАЙГУУЛАМЖИЙН БАРИЛГЫН АЖИЛ ЭХЭЛЛЭЭ
Барилга, хот байгуулалтын яам БНХАУ-ын Засгийн газраас Монгол Улсын Засгийн газарт олгох нэг тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд “Улаанбаатар хотын төв цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих” төслийг эхлүүлж, шинэ төв цэвэрлэх байгууламж ашиглалтад орох хүртэл лаг өтгөрүүлэх, үнэргүйжүүлэх төхөөрөмжийг суурилуулж байгаа бөгөөд энэ онд лагийг үнэргүйжүүлж дуусгахаар төлөвлөн ажиллаж байна.
Монгол улсын Засгийн газраас 50 гаруй жилийн өмнө баригдсан төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэн барих ажилд онцгойлон анхаарч ажилласны дүнд БНХАУ-ын нэг тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд “Улаанбаатар хотын төв цэвэрлэх байгууламжийг барих” төслийг хэрэгжүүлэхээр шийдвэрлэж 2019.2.28-ны өдөр төслийн шавыг тавьж, бүтээн байгуулалтын ажлыг эхлүүлсэн.
Төслийн гүйцэтгэгчээр “Чайна тисижу сивил инженеринг групп” ба Бээжин констракшн инженеринг групп” консорциум ажиллаж байгаа бөгөөд үндсэн барилга, байгууламжуудыг 35.5 сарын дотор барьж дуусгахаар төлөвлөсөн.
Шинэ Цэвэрлэх байгууламж нь биопрудын зориулалтаар ашиглагдаж байсан 40 га талбайд баригдах бөгөөд нийт талбайн 24.7 га талбай буюу 61 хувьд нь төслийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай барилга байгууламжийг барьж байгуулна. Мөн шаардлагатай авто зам, явган хүний зам талбай, ногоон байгууламжийг давхар шийдэж өгөх юм. ТЭЗҮ-д тусгагдсанаар хоногт 250,000 м3 бохир усыг цэвэрлэх хүчин чадалтай бөгөөд 3 үе шаттай цэвэрлэгээ, халдваргүйжүүлэлт хийгдэнэ. Лаг боловсруулан биохий гарган авах замаар эрчим хүч болон дулаан үйлдвэрлэж, үйлдвэрийн нийт цахилгааны хэрэгцээний 53 хувийг хангахаар тооцжээ.
ШИНЭ ЦЭВЭРЛЭХ БАЙГУУЛАМЖ АШИГЛАЛТАД ОРОХ ХҮРТЭЛ ХУРИМТЛАГДСАН ЛАГИЙГ ҮНЭРГҮЙЖҮҮЛЭХ, ХАЛДВАРГҮЙЖҮҮЛЭХ АРГА ХЭМЖЭЭ АВЧ БАЙНА
Барилга, хот байгуулалтын яам нь Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр, нийтийн аж ахуйн салбарын бодлогын хүрээнд аймаг, нийслэлд тулгамдаад байсан цэвэрлэх байгууламжийн асуудлуудыг дэс дараатайгаар шийдвэрлэн ажиллаж байгаа билээ. Энэ ажлын хүрээнд “Төв цэвэрлэх байгууламжийн лагийг цэвэрлэж, үнэргүйжүүлэх” арга хэмжээг 2018 оноос хэрэгжүүлж эхэлсний үр дүнд хоногт 2500 м3 лаг усгүйжүүлэх байгууламжийг шинээр барьж энэ оны 07-р сард ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж байна. Мөн хуримтлагдсан хур лагийг халдваргүйжүүлэх, дүүрсэн лагийн картуудыг үнэргүйжүүлэх, суллах, лагийг бордоо болгох ажлыг хэрэгжүүлж байна.
-Хөрсний доройтлыг арилгах
-Хотын ногоон байгууламжид ашиглах
-Гэр хорооллын хөрсний бохирдлыг арилгах
-Нүхэн жорлонг цэвэрлэх, үнэргүйжүүлэх, ариутгах
-Хар шороон хөрсийг орлуулах
-Цахилгаан станцуудын үнсэн санг хучих
Азийн хөгжлийн банк /АХБ/-ны хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжүүлж буй “Зүүн өмнөд говийн хот байгуулалт, хилийн ойролцоо суурин газруудын хөгжлийн нэмэлт санхүүжилтийн төсөл”-ийн хүрээнд Өвөрхангай, Архангай, Дорноговь, Өмнөговь, Булган, Хөвсгөл, Хэнтий, Дундговь, Сүхбаатар аймгийн төвд хоногт 3000 м3 ахуйн бохир усыг цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.
Мөн Монгол Улсын Засгийн газар, Азийн хөгжлийн банк хооронд “Дархан хотын бохир усны менежментийг сайжруулах МОН-3244/3245 төсөл”-ийг хүрээнд Дархан хотын төв цэвэрлэх байгууламжийг бүрэн шинэчлэх ажлыг хийж байна. Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд найрамдах Польш улсын Засгийн газар хооронд байгуулсан нөхцөлт зээлийн ерөнхий хэлэлцээрийн хүрээнд 2021 он хүртэлх хугацаанд Баян-Өлгий, Говь-Сүмбэр, Дорнод, Завхан, Увс аймгийн төвүүдийн “Бохир ус цэвэрлэх байгууламжийг өргөтгөн шинэчлэх, шинээр барих” төсөл хэрэгжинэ.
БАРИЛГЫН САЛБАРЫН ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ
“ТАЙШИР-АЛТАЙ” УСАН ХАНГАМЖИЙН ТӨСӨЛ
Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Австри Улсын Засгийн газар хооронд 2016 оны 06-р сарын 10-ны өдөр байгуулсан 40 сая еврогийн Санхүүгийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийн хүрээнд 14 сая еврогийн Австрийн хөнгөлөлттэй зээл тусламжийн хөрөнгөөр “Тайшир-Алтай ус хангамж” төслийг 2019.4.29-ны өдрөөс эхлэн хэрэгжүүлж байна. Тайширын усан сангаас эргийн далд байгууламжаар усыг шүүрүүлэн авч 50 гаруй км орчим урттай далд яндан хоолойгоор дамжуулан Алтай хотод хүргэнэ. Үүний үр дүнд Алтай хотын 19 мянган хүн амын амьдрах нөхцөл болон тэдэнд үзүүлэх усны үйлчилгээний чанар дээшилнэ.
“ЗАМЫН-ҮҮДИЙН ДЭД БҮТЦИЙГ САЙЖРУУЛАХ” ТӨСӨЛ
БНХАУ-ын 300.0 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд 58.8 сая ам.долларын санхүүжилтээр “Замын-Үүдийн дэд бүтцийг сайжруулах төсөл”-ийг 2011-2018 оноос эхэлж хэрэгжүүлэн дулаан хангамж, ус хангамж, ариутгах татуурга, цахилгаан хангамж, авто зам, холбоо дохиолол гэсэн 4 багц ажлуудыг гүйцэтгэн улсын комисст хүлээлгэн өгөөд байна. Төслийн хүрээнд Замын-Үүд сум болон “Замын-Үүд” чөлөөт бүсийн хэрэглэгчдийг цэвэр усаар хангах цэвэр усны нэгдсэн сүлжээ, 3200 м3/хоног хүчин чадалтай ус цэвэршүүлэх үйлдвэр, усны өргөлтийн станц, 3500 м3/хоног хүчин чадалтай бохир ус цэвэрлэх байгууламж, түрэлтийн насос станц, даралт болон өөрийн урсгалын бохирын шугам сүлжээ болон 90 МВт-н дулааны станц, цахилгаан эрчим хүчний 110/10 кВ дэд станц, агаарын болон далд шугам сүлжээ, “Замын-Үүд” чөлөөт бүсийн нутаг дэвсгэрт 13,5 км хатуу хучилттай авто зам, гэрэлтүүлэг, явган зам, холбоожуулалтын сувагчлалын барилга байгууламжууд баригдсан. Төслийн хүрээнд бий болсон хөрөнгийг өмчлөлд шилжүүлэх талаар Засгийн газрын 2019.05.29-ны өдрийн 206 дугаар тогтоол гарч, ажлын хэсэг ажиллаж байна.
УЛААНБААТАР ХОТЫН VII, XIV, МҮОНРТ-ИЙН ХОРООЛЛЫН ОРОН СУУЦ, ДЭД БҮТЦИЙН ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭНД ХИЙДСЭН ТӨСӨЛ АРГА ХЭМЖЭЭ
БНХАУ-ын хөнгөлөлттэй зээлийн /117,5 сая ам.доллар/ хөрөнгөөр 2011- 2018 онд Улаанбаатар хотын VII, XIV, МҮОНРТ-ийн хорооллын орон сууц, дэд бүтцийн төслийн хэрэгжүүллээ. Сүхбаатар дүүргийн VII хорооллын нутаг дэвсгэрт 1,18 га
газар чөлөөлж 1800 айлын, Баянзүрх дүүргийн XIV хорооллын нутаг дэвсгэрт 1 га газар чөлөөлж 792 айлын орон сууц нийт 2592 айлын орон сууцны барилга барьж ашиглалтад оруулснаар нийтдээ 10368 хүн ам тохилог орон сууцаар хангагдаад байна.
БНХАУ-ЫН 2.0 ТЭРБУМ ЮАНИЙН БУЦАЛТГҮЙ ТУСЛАМЖИЙН ХӨРӨНГӨӨР ХИЙГДЭХ ТӨСӨЛ
Уг буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр Улаанбаатар хотын гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн төслийн хүрээнд хэрэгжих инженерийн болон нийгмийн дэд бүтэц бүхий бичил дэд төвүүд байгуулах, төвлөрсөн шугам сүлжээний өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлыг хэрэгжүүлэхээр тохиролцсон. Уг төслийг 2017-2020 онд үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөн нийт 6 бүлгийн 55 багц төсөл арга хэмжээний жагсаалтыг Засгийн газрын тогтоолоор батлуулаад байна.
ТӨРИЙН ЗАРИМ ЧИГ ҮҮРГИЙГ ТӨРИЙН БУС БАЙГУУЛЛАГААР ГҮЙЦЭТГҮҮЛЖ БАЙНА
Иргэд, аж ахуйн нэгжид төрийн үйлчилгээг шат дараалал багатай, түргэн шуурхай хүргэх, Төрийн байгууллагын үйл ажиллагааны давхардлыг цэгцлэх ажлын хүрээнд барилга байгууламжийн тусгай зөвшөөрлийг олгох, мэргэжлийн инженерүүдийг давтан сургах, мэргэшлийн зэрэг дэв олгох сургалтын эрх зэргийг анх удаагаа мэргэжлийн төрийн бус байгууллагуудын холбоодод шилжүүлж түншлэлээр амжилттай гүйцэтгүүлж, гэрээг сунган ажиллаж байна.
Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн тусгай зөвшөөрлийг олгох, сунгах үйл ажиллагааг “Монголын барилгын материал үйлдвэрлэгчдийн холбоо” ТББ, Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийг Төрийн бус байгууллагуудын түншлэлийг төлөөлж “Монголын барилгын үндэсний ассоциаци” ТББ тус тус хариуцан гүйцэтгэж байна. 2019 оны эхний хагас жилийн байдлаар сургалт эрхлэгч төрийн бус байгууллагуудаас зохион байгуулсан 53 удаагийн сургалтад 1020 мэргэжилтэн хамрагджээ.
САЛБАРЫН БОЛОВСРУУЛАГДАЖ БУЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛ, БОДЛОГЫН БАРИМТ БИЧИГ, ДҮРЭМ ЖУРМУУД
• Хот байгуулалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• Газрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• Кадастрын зураглал ба газрын кадастрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• Газрын төлбөрийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл
• Геодези, зураг зүйн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл
• Нийгмийн зайлшгүй хэрэгцээнд зориулан газар чөлөөлөх тухай /шинэ/
• Орон зайн өгөгдлийн дэд бүтцийн тухай /шинэ/
• Хот суурины ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• Орон сууцны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• “Төрөөс орон сууц, нийтийн аж ахуйн талаар баримтлах бодлого /2019-2029/
БАРИЛГА, ХОТ БАЙГУУЛАЛТЫН ЯАМ
2019.6.20
Хэвлэлийн бага хуралд Барилга, хот байгуулалтын сайд Х.Баделхан, Дэд сайд Б.Мөнхбаатар, Төрийн нарийн бичгийн дарга С.Магнайсүрэн болон газар, хэлтсийн дарга, харьяа байгууллага, агентлагийн удирдлагууд, төслийн зохицуулагч нар оролцлоо.
Барилга, хот байгуулалтын салбар бол Монгол улсын бүтээн байгуулалтын гол талбар. Энэ ч утгаараа нийгэм, эдийн засгийн хөгжилд хүчтэй нөлөө үзүүлж байдаг. Монгол улсын барилгын салбар зах зээлийн давлагаа, эдийн засгийн хямралын үед хүнд нөхцөл байдалд орж байсан ч эдийн засаг сэргэхийн хэрээр салбарын хөрөнгө оруулалт нэмэгдэж, үйл ажиллагаа өргөжин тэлж, хямралаас гарч эхэллээ.
Барилгын салбараас Монгол Улсын дотоодын нийт бүтээгдэхүүнд оруулсан хувь хэмжээ:
2016 оны байдлаар 949,0 тэрбум төгрөг
2018 оны байдлаар 1 их наяд 45.2 тэрбум төгрөг болж 10.1 хувиар өссөн байна.
Улсын хэмжээнд хийгдсэн барилга угсралт, их засварын хэмжээ:
2016 оны байдлаар 3 их наяд 356.3 тэрбум төгрөг
2018 оны байдлаар 4 их наяд 9.8 тэрбум төгрөг болж 19.4 хувиар нэмэгджээ.
Улсын төсөвт төвлөрүүлсэн татварын орлогын хэмжээ:
2017 оны байдлаар 118 тэрбум төгрөг
2018 оны байдлаар 134.1 тэрбум төгрөгийг улсын төсвийн орлогод төвлөрүүлж 12 хувиар нэмэгдсэн байна.
Барилгын салбарт ажиллагсдын дундаж цалин:
2016 оны байдлаар 778 мянган төгрөг
2017 оны байдлаар 842 мянган төгрөг
2018 оны байдлаар 931 мянган төгрөг
2019 оны 1-р улирлын байдлаар 1 сая 123 мянган төгрөг болж өсжээ. Ажиллагсдын дундаж цалин 2016 оноос 30.7 хувиар өссөн байна.
Энэ жил барилгын салбарт улсын төсвийн хөрөнгө оруулалтаар 1,9 их наяд төгрөг буюу түүхэнд байгаагүй гэж хэлж болохуйц их хэмжээний хөрөнгө оруулалтын төсөл, арга хэмжээ хэрэгжинэ. Барилгын салбарын хэмжээнд 989 төсөл хэрэгжихээс Барилга, хот байгуулалтын сайдын багцын хүрээнд 322,7 тэрбум төгрөгийн төсөвт өртөг бүхий 157 төсөл арга хэмжээ хэрэгжихээр тусгагдсан байна.
Одоогийн байдлаар Барилга, хот байгуулалтын салбарын хэмжээнд нийт 6947 тусгай зөвшөөрөлтэй аж ахуй нэгж, байгууллага үйл ажиллагаа эрхэлж, 2018 оны байдлаар 76596 ажлын байрыг бий болгосноос 56.6 мянга нь барилга угсралт, 10.0 мянга нь барилгын материалын үйлдвэрлэл, 7.7 мянга нь нийтийн аж ахуйн ажил, үйлчилгээ, 1.0 мянга нь хот төлөвлөлт, барилга байгууламжийн зураг төсөл боловсруулах, 0.2 мянга нь газар зохион байгуулалт, геодези, зураг зүйн чиглэлээр ажиллаж буй бөгөөд жил бүр 8-9 мянга орчим суралцагч, инженер, техникийн ажилтнаар хүч сэлбэн өргөжиж байна.
БАРИЛГЫН МАТЕРИАЛАА ДОТООДДОО ҮЙЛДВЭРЛЭДЭГ БОЛЛОО
Барилгын материалын үйлдвэрлэлд сүүлийн 5 жилд 350 гаруй жижиг дунд үйлдвэр шинээр ашиглалтад орсноор орон сууцны барилгад өргөнөөр хэрэглэгддэг 40 гаруй нэр төрлийн материалын 70 хувийг дотооддоо үйлдвэрлэх боломжтой болсон.
Сүүлийн 5 жилд үйлдвэрлэлийн хүчин чадал цементийн үйлдвэрлэл 6 дахин, бетон зуурмагийн үйлдвэрлэл 4 дахин, тоосгоны үйлдвэрлэл 1,5 дахин, хөнгөн бетоны үйлдвэрлэл 2 дахин, бусад үйлдвэрлэл 1-5 дахин нэмэгдсэн нь барилгын салбарын өрсөлдөх чадвар, хүчин чадал өсөн нэмэгдэж буйг харуулж байна.
Жилдээ 1.8-2 сая тонн цемент импортолдог байсан 2012 онтой харьцуулбал өнгөрсөн 2018 оноос эхлэн цементийн дотоодын хэрэгцээг бүрэн хангаж, цементийн импортоо зогсоон цаашлаад экспортлох боломж бүрдэж байна. Түүнчлэн Барилгын дулаалгын материалын дотоодын хэрэгцээний 40 хувийг импортоор хангадаг байсан бол одоо 100 хувь дотооддоо хангадаг боллоо.
Өнгөрсөн хугацаанд хаалга цонхны бэлдцийн 2-3 үйлдвэр шинээр ашиглалтад орж дотоодын хэрэгцээг 100 хувь бүрэн хангаж эхлээд байна.
Энэ мэтчилэн Барилга, барилгын материалын үйлдвэрлэлийн үйл ажиллагаа өргөжин тэлж импортлогчоос экспортлогч орон болж эхэллээ. Эдийн засаг сайжирч, зөв бодлогоор дэмжсэний үр дүнд ийнхүү барилгын салбарын өрсөлдөх чадвар сайжирч, үйл ажиллагаа өргөжин тэлж, шинэ ажлын байрууд бий болохын сацуу салбарт орчин үеийн дэвшилтэд техник технологи нэвтэрсээр байна.
БАРИЛГЫН САЛБАР ДУНД ХУГАЦААНЫ БОДЛОГЫН БАРИМТ БИЧИГТЭЙ БОЛЛОО
/“Төрөөс барилгын салбарын талаар баримтлах бодлого”-ыг батлав/
Засгийн газрын 2019 оны 70 дугаар тогтоолоор “Төрөөс барилгын салбарын талаар баримтлах бодлого”-ыг батлуулснаар төрийн бодлогын залгамж чанар, салбар хоорондын уялдааг сайжруулах, салбарын хөгжлийг судалгаанд суурилсан техникийн нэгдсэн бодлогоор хангах, байгаль орчин, эдийн засаг, нийгмийн хөгжилд тодорхой ахиц гаргах нөхцөл бүрдлээ. Уг бодлогын баримт бичиг нь 8 үндсэн чиглэлийн хүрээнд 9 зорилт, 25 үйл ажиллагааг 2029 оныг хүртэл 3 үе шаттайгаар хэрэгжүүлнэ.
- "Барилгын салбарын хөгжлийг тогтворжуулах үе"
- "Салбарын эрчимтэй хөгжлийн гарааны үе"
- "Хөгжингүй улс, орнуудын түвшинд хүрч, эрчимжих үе" гэсэн гурван шаттайгаар хэрэгжүүлэх бөгөөд ингэснээр салбарын өнөөгийн чадавх 2020 онд 1.38 дахин, 2025 онд 2.6 дахин, 2028 онд 3.9 дахин өснө гэж тооцож байна.
АНХ УДААГАА ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛИЙН ЭХ ҮҮСВЭРИЙГ 2 ДАХИН НЭМЭГДҮҮЛЭВ
БХБЯ-наас ипотекийн зээлийн хүртээмжийг нэмэгдүүлэх ажлын хүрээнд арилжааны банкуудын хөрөнгө оруулалтыг зээлийн санхүүжилтийн эх үүсвэрт татан оруулах хувилбарыг УИХ-ын Эдийн засгийн байнгын хорооны тогтоол, уг зээлд хамрагдах иргэдийн нөхцөл, шаардлагыг тодорхойлсон “Орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлийн санхүүжилтийн журам”-ыг Засгийн газрын 2018 оны 369 дүгээр тогтоолоор батлуулж, анх удаагаа ипотекийн зээлийн хүртээмжийг 2 дахин нэмэгдүүллээ. Ингэснээр 2019 онд 9000 орчим иргэнд жилийн 8 хувийн хүүтэй ипотекийн зээл олгох боломж бүрдээд байна.
Үүний үр дүнд орон сууцны хөнгөлөлттэй зээлд 2019 оны 5 дугаар сарын байдлаар 162.6 тэрбум төгрөгийн зээлийг 2309 зээлдэгчид олгосон нь өнгөрсөн оны мөн үеийн зээл олголттой харьцуулахад 1.5 дахин их байна. Энэ нь дээрх бодлогын баримт бичгүүдийн хэрэгжилт үр дүнтэй байгаа нь харагдаж байна.
ТҮРЭЭСИЙН ОРОН СУУЦЫГ ӨМЧИЛЖ АВАХ БОЛОМЖТОЙ
БХБЯ-наас хэрэгжүүлж буй “Түрээсийн орон сууц” хөтөлбөр”-ийг 2015-2021 онд хэрэгжүүлж, нийслэлд 16 мянган айл, аймгийн төвүүдэд 4000 айлын түрээсийн орон сууцны санг төр, орон нутаг, хувийн хэвшлийн түншлэлийн хүрээнд бүрдүүлэхээр төлөвлөн ажиллаж байна.
“Түрээсийн орон сууц” хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг хангах зорилгоор 2019 онд Монгол Улсын Хөгжлийн банкны санхүүжилтээр Говь-Алтай аймагт 120, Хөвсгөл аймагт 135, Орхон аймагт 315, Улаанбаатар хотод 972 айлын нийт 1542 айлын түрээсийн орон сууцны санг шинээр нэмэгдүүлэн, 06-р сард ашиглалтад оруулаад байна.
1 УБ, ХУД, 10 дугаар хороо, Буянт-Ухаа 2: /972 айлын орон сууц Нийт талбай 50,482 м.кв/
2 Орхон аймаг: /315 айлын орон сууц Нийт талбай 13,838 м.кв/
3 Хөвсгөл аймаг: /135 айлын орон сууц Нийт талбай 6,619 м.кв/
4 Говь-Алтай аймаг: /120 айлын орон сууц Нийт талбай 6,619 м.кв/
Засгийн газрын хуралдаанаар “Түрээсийн орон сууцыг өмчлүүлэх журам”-ыг хэлэлцэн баталснаар иргэд өөрсдийн түрээсэлж буй орон сууцыг тухайн орон сууцны эзэмшигчтэй тохиролцон гэрээ байгуулсны үндсэн дээр 5 хүртэл жилийн хугацаанд нийт төлбөр, эсхүл урьдчилгаа төлбөрийг бүрдүүлж ипотекийн зээлд хамрагдах боломжтой болсон. Түүнчлэн иргэдээс төлсөн төлбөрийг зөвхөн түрээсийн орон сууцны санг нэмэгдүүлэх зардалд зарцуулахаар тусгаад байна.
БНСУ-ЫН ЗАСГИЙН ГАЗРААС МОНГОЛ УЛСАД ОЛГОХ НЭН ХӨНГӨЛӨЛТТЭЙ 500 САЯ АМ.ДОЛЛАРЫН ЗЭЭЛ
БНСУ-ын Засгийн газраас Монгол улсад олгох нэн хөнгөлөлттэй 500 сая ам.долларын зээлээр “Төрийн орон сууцны корпораци” “Нийслэлийн орон сууцны корпораци”-уудын хэрэгжүүлэх “Солонго-1”, “Солонго-2”, “Баянголын ам” зэрэг нийт 8000 орчим айлын түрээсийн орон сууцны санг бүрдүүлэхээр 2019 оны 3 дугаар сард БНСУ-ын талтай санамж бичгийг байгуулаад байна. БНСУ төслийн ТЭЗҮ-г эцсийн байдлаар боловсруулж төслийн хөрөнгө оруулалтыг 2020 оноос эхлэн олгож эхлэхээр тохиролцоод байна.
ГЭР ХОРООЛЛЫН ДАХИН ТӨЛӨВЛӨЛТИЙН ХҮРЭЭНД ХЭРЭГЖИХ
“НОГООН НУУР-1008 АЙЛЫН ОРОН СУУЦ ТӨСӨЛ”
Барилга, хот байгуулалтын яам иргэдийг орон сууцжуулахад онцгойлон анхаарч хэд хэдэн бодлогын арга хэмжээ авч байгаагийн нэг нь Гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн хүрээнд хэрэгжих Сүхбаатар дүүргийн “Ногоон нуур” орчмын 1008 айлын орон сууцны төсөл юм. БНХАУ-аас Монгол улсад олгож буй 350 сая юаны буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр баригдах уг төслийн солилцох захидал зурагдсанаар энэ онд барилга угсралтын ажлыг эхлүүлэхээр төлөвлөөд байна.
Энэ бол иргэдийн ихээхэн хүлээлт үүсгэж буй агаарын бохирдлыг бууруулахад дорвитой хувь нэмэр оруулах нийгмийн бодлогын арга хэмжээ болон хэрэгжих төсөл юм.
“150 МЯНГАН АЙЛ-ОРОН СУУЦ” ҮНДЭСНИЙ ХӨТӨЛБӨР
Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөрт тусгасны дагуу Барилга, хот байгуулалтын яамнаас “150 мянган айл-Орон сууц” үндэсний хөтөлбөрийн төслийг боловсруулж, Засгийн газрын /2019.5.22/ хуралдаанаар хэлэлцүүлж батлууллаа. Уг хөтөлбөрийг 2019-2023 онд хэрэгжүүлж, төв, суурин газарт амьдардаг өрхүүдийн дийлэнх олонх нь өөрсдийн худалдан авах чадварт нийцсэн, монгол орны цаг уурын нөхцөлд тохирсон, эрүүл ахуй, аюулгүй байдлын шаардлага хангасан, инженерийн бүрэн хангамжтай орон сууцтай болох нөхцөлийг бүрдүүлнэ.
УЛААНБААТАР ХОТЫН ШИНЭ ТӨВ ЦЭВЭРЛЭХ БАЙГУУЛАМЖИЙН БАРИЛГЫН АЖИЛ ЭХЭЛЛЭЭ
Барилга, хот байгуулалтын яам БНХАУ-ын Засгийн газраас Монгол Улсын Засгийн газарт олгох нэг тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд “Улаанбаатар хотын төв цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих” төслийг эхлүүлж, шинэ төв цэвэрлэх байгууламж ашиглалтад орох хүртэл лаг өтгөрүүлэх, үнэргүйжүүлэх төхөөрөмжийг суурилуулж байгаа бөгөөд энэ онд лагийг үнэргүйжүүлж дуусгахаар төлөвлөн ажиллаж байна.
Монгол улсын Засгийн газраас 50 гаруй жилийн өмнө баригдсан төв цэвэрлэх байгууламжийг шинэчлэн барих ажилд онцгойлон анхаарч ажилласны дүнд БНХАУ-ын нэг тэрбум ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд “Улаанбаатар хотын төв цэвэрлэх байгууламжийг барих” төслийг хэрэгжүүлэхээр шийдвэрлэж 2019.2.28-ны өдөр төслийн шавыг тавьж, бүтээн байгуулалтын ажлыг эхлүүлсэн.
Төслийн гүйцэтгэгчээр “Чайна тисижу сивил инженеринг групп” ба Бээжин констракшн инженеринг групп” консорциум ажиллаж байгаа бөгөөд үндсэн барилга, байгууламжуудыг 35.5 сарын дотор барьж дуусгахаар төлөвлөсөн.
Шинэ Цэвэрлэх байгууламж нь биопрудын зориулалтаар ашиглагдаж байсан 40 га талбайд баригдах бөгөөд нийт талбайн 24.7 га талбай буюу 61 хувьд нь төслийг хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай барилга байгууламжийг барьж байгуулна. Мөн шаардлагатай авто зам, явган хүний зам талбай, ногоон байгууламжийг давхар шийдэж өгөх юм. ТЭЗҮ-д тусгагдсанаар хоногт 250,000 м3 бохир усыг цэвэрлэх хүчин чадалтай бөгөөд 3 үе шаттай цэвэрлэгээ, халдваргүйжүүлэлт хийгдэнэ. Лаг боловсруулан биохий гарган авах замаар эрчим хүч болон дулаан үйлдвэрлэж, үйлдвэрийн нийт цахилгааны хэрэгцээний 53 хувийг хангахаар тооцжээ.
ШИНЭ ЦЭВЭРЛЭХ БАЙГУУЛАМЖ АШИГЛАЛТАД ОРОХ ХҮРТЭЛ ХУРИМТЛАГДСАН ЛАГИЙГ ҮНЭРГҮЙЖҮҮЛЭХ, ХАЛДВАРГҮЙЖҮҮЛЭХ АРГА ХЭМЖЭЭ АВЧ БАЙНА
Барилга, хот байгуулалтын яам нь Монгол Улсын Засгийн газрын 2016-2020 оны үйл ажиллагааны хөтөлбөр, нийтийн аж ахуйн салбарын бодлогын хүрээнд аймаг, нийслэлд тулгамдаад байсан цэвэрлэх байгууламжийн асуудлуудыг дэс дараатайгаар шийдвэрлэн ажиллаж байгаа билээ. Энэ ажлын хүрээнд “Төв цэвэрлэх байгууламжийн лагийг цэвэрлэж, үнэргүйжүүлэх” арга хэмжээг 2018 оноос хэрэгжүүлж эхэлсний үр дүнд хоногт 2500 м3 лаг усгүйжүүлэх байгууламжийг шинээр барьж энэ оны 07-р сард ашиглалтад оруулахаар төлөвлөж байна. Мөн хуримтлагдсан хур лагийг халдваргүйжүүлэх, дүүрсэн лагийн картуудыг үнэргүйжүүлэх, суллах, лагийг бордоо болгох ажлыг хэрэгжүүлж байна.
- Лагийн үнэрийг дарж бактери ашиглан бордоо үйлдвэрлэх ажлыг “ЭКО ТАЙХИ” ХХК гүйцэтгэж, Өдөр тутам гарч буй 1200 м3 (153 өдрийн турш гарсан 183600 м3) хүртэл хэмжээтэй түүхий лагийн үнэрийг дарах, цаашид бордоо болгох, Хур лагийн 10 га талбайн 241164 м3 лагийг бордоо болгох, Картын талбайд байгаа 294483 м3 лагийг бордоо болгож картыг суллах ажлуудыг хийж байна.
- Лагийн үнэр дарах, биологийн бүтээгдэхүүн ашиглан хар шороон хөрс бий болгох ажлыг “Ховд тул” ХХК-тай гэрээ байгуулан ажиллаж байна. ОХУ-д үйлдвэрлэсэн биологийн бүтээгдэхүүнийг Монгол эрдэмтний аргачлалаар 13220 м2 лагийг компостын аргаар хар шороон хөрс гарган авах ажлыг хэрэгжүүлж ажлын явц 90 орчим хувьтай явагдаж байна. Дээрх бордоо болон хар шороон хөрсийг дараах маягаар ашиглах боломжтой. Үүнд:
-Хөрсний доройтлыг арилгах
-Хотын ногоон байгууламжид ашиглах
-Гэр хорооллын хөрсний бохирдлыг арилгах
-Нүхэн жорлонг цэвэрлэх, үнэргүйжүүлэх, ариутгах
-Хар шороон хөрсийг орлуулах
-Цахилгаан станцуудын үнсэн санг хучих
- Лаг усгүйжүүлэх байгууламжийг барих ажлыг АЙ ВАЙ И ЗЭТ ГРУПП” ХХК гүйцэтгэж буй бөгөөд энэхүү байгууламж нь хоногт 1000 м3 идэвхит лаг, 1500 м3 түүхий лагийг усгүйжүүлэх хүчин чадалтай. Тус байгууламж ашиглалтад орсноор Төв цэвэрлэх байгууламжид өдөр тутам гардаг түүхий лагийг ил задгай хатаадаг байсныг зогсоож, усгүйжүүлэн лагийн хэмжээг 5 дахин бууруулах ба үнэрийг багасгана. Ажлын гүйцэтгэл 80 гаруй хувьтай явагдаж байна.
Азийн хөгжлийн банк /АХБ/-ны хөнгөлөлттэй зээлээр хэрэгжүүлж буй “Зүүн өмнөд говийн хот байгуулалт, хилийн ойролцоо суурин газруудын хөгжлийн нэмэлт санхүүжилтийн төсөл”-ийн хүрээнд Өвөрхангай, Архангай, Дорноговь, Өмнөговь, Булган, Хөвсгөл, Хэнтий, Дундговь, Сүхбаатар аймгийн төвд хоногт 3000 м3 ахуйн бохир усыг цэвэрлэх байгууламжийг шинээр барих төсөл, арга хэмжээг хэрэгжүүлэн ажиллаж байна.
Мөн Монгол Улсын Засгийн газар, Азийн хөгжлийн банк хооронд “Дархан хотын бохир усны менежментийг сайжруулах МОН-3244/3245 төсөл”-ийг хүрээнд Дархан хотын төв цэвэрлэх байгууламжийг бүрэн шинэчлэх ажлыг хийж байна. Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд найрамдах Польш улсын Засгийн газар хооронд байгуулсан нөхцөлт зээлийн ерөнхий хэлэлцээрийн хүрээнд 2021 он хүртэлх хугацаанд Баян-Өлгий, Говь-Сүмбэр, Дорнод, Завхан, Увс аймгийн төвүүдийн “Бохир ус цэвэрлэх байгууламжийг өргөтгөн шинэчлэх, шинээр барих” төсөл хэрэгжинэ.
БАРИЛГЫН САЛБАРЫН ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ
“ТАЙШИР-АЛТАЙ” УСАН ХАНГАМЖИЙН ТӨСӨЛ
Монгол Улсын Засгийн газар, Бүгд Найрамдах Австри Улсын Засгийн газар хооронд 2016 оны 06-р сарын 10-ны өдөр байгуулсан 40 сая еврогийн Санхүүгийн хамтын ажиллагааны хэлэлцээрийн хүрээнд 14 сая еврогийн Австрийн хөнгөлөлттэй зээл тусламжийн хөрөнгөөр “Тайшир-Алтай ус хангамж” төслийг 2019.4.29-ны өдрөөс эхлэн хэрэгжүүлж байна. Тайширын усан сангаас эргийн далд байгууламжаар усыг шүүрүүлэн авч 50 гаруй км орчим урттай далд яндан хоолойгоор дамжуулан Алтай хотод хүргэнэ. Үүний үр дүнд Алтай хотын 19 мянган хүн амын амьдрах нөхцөл болон тэдэнд үзүүлэх усны үйлчилгээний чанар дээшилнэ.
“ЗАМЫН-ҮҮДИЙН ДЭД БҮТЦИЙГ САЙЖРУУЛАХ” ТӨСӨЛ
БНХАУ-ын 300.0 сая ам.долларын хөнгөлөлттэй зээлийн хүрээнд 58.8 сая ам.долларын санхүүжилтээр “Замын-Үүдийн дэд бүтцийг сайжруулах төсөл”-ийг 2011-2018 оноос эхэлж хэрэгжүүлэн дулаан хангамж, ус хангамж, ариутгах татуурга, цахилгаан хангамж, авто зам, холбоо дохиолол гэсэн 4 багц ажлуудыг гүйцэтгэн улсын комисст хүлээлгэн өгөөд байна. Төслийн хүрээнд Замын-Үүд сум болон “Замын-Үүд” чөлөөт бүсийн хэрэглэгчдийг цэвэр усаар хангах цэвэр усны нэгдсэн сүлжээ, 3200 м3/хоног хүчин чадалтай ус цэвэршүүлэх үйлдвэр, усны өргөлтийн станц, 3500 м3/хоног хүчин чадалтай бохир ус цэвэрлэх байгууламж, түрэлтийн насос станц, даралт болон өөрийн урсгалын бохирын шугам сүлжээ болон 90 МВт-н дулааны станц, цахилгаан эрчим хүчний 110/10 кВ дэд станц, агаарын болон далд шугам сүлжээ, “Замын-Үүд” чөлөөт бүсийн нутаг дэвсгэрт 13,5 км хатуу хучилттай авто зам, гэрэлтүүлэг, явган зам, холбоожуулалтын сувагчлалын барилга байгууламжууд баригдсан. Төслийн хүрээнд бий болсон хөрөнгийг өмчлөлд шилжүүлэх талаар Засгийн газрын 2019.05.29-ны өдрийн 206 дугаар тогтоол гарч, ажлын хэсэг ажиллаж байна.
УЛААНБААТАР ХОТЫН VII, XIV, МҮОНРТ-ИЙН ХОРООЛЛЫН ОРОН СУУЦ, ДЭД БҮТЦИЙН ТӨСЛИЙН ХҮРЭЭНД ХИЙДСЭН ТӨСӨЛ АРГА ХЭМЖЭЭ
БНХАУ-ын хөнгөлөлттэй зээлийн /117,5 сая ам.доллар/ хөрөнгөөр 2011- 2018 онд Улаанбаатар хотын VII, XIV, МҮОНРТ-ийн хорооллын орон сууц, дэд бүтцийн төслийн хэрэгжүүллээ. Сүхбаатар дүүргийн VII хорооллын нутаг дэвсгэрт 1,18 га
газар чөлөөлж 1800 айлын, Баянзүрх дүүргийн XIV хорооллын нутаг дэвсгэрт 1 га газар чөлөөлж 792 айлын орон сууц нийт 2592 айлын орон сууцны барилга барьж ашиглалтад оруулснаар нийтдээ 10368 хүн ам тохилог орон сууцаар хангагдаад байна.
БНХАУ-ЫН 2.0 ТЭРБУМ ЮАНИЙН БУЦАЛТГҮЙ ТУСЛАМЖИЙН ХӨРӨНГӨӨР ХИЙГДЭХ ТӨСӨЛ
Уг буцалтгүй тусламжийн хөрөнгөөр Улаанбаатар хотын гэр хорооллын дахин төлөвлөлтийн төслийн хүрээнд хэрэгжих инженерийн болон нийгмийн дэд бүтэц бүхий бичил дэд төвүүд байгуулах, төвлөрсөн шугам сүлжээний өргөтгөл, шинэчлэлийн ажлыг хэрэгжүүлэхээр тохиролцсон. Уг төслийг 2017-2020 онд үе шаттайгаар хэрэгжүүлэхээр төлөвлөн нийт 6 бүлгийн 55 багц төсөл арга хэмжээний жагсаалтыг Засгийн газрын тогтоолоор батлуулаад байна.
ТӨРИЙН ЗАРИМ ЧИГ ҮҮРГИЙГ ТӨРИЙН БУС БАЙГУУЛЛАГААР ГҮЙЦЭТГҮҮЛЖ БАЙНА
Иргэд, аж ахуйн нэгжид төрийн үйлчилгээг шат дараалал багатай, түргэн шуурхай хүргэх, Төрийн байгууллагын үйл ажиллагааны давхардлыг цэгцлэх ажлын хүрээнд барилга байгууламжийн тусгай зөвшөөрлийг олгох, мэргэжлийн инженерүүдийг давтан сургах, мэргэшлийн зэрэг дэв олгох сургалтын эрх зэргийг анх удаагаа мэргэжлийн төрийн бус байгууллагуудын холбоодод шилжүүлж түншлэлээр амжилттай гүйцэтгүүлж, гэрээг сунган ажиллаж байна.
Барилгын материалын үйлдвэрлэлийн тусгай зөвшөөрлийг олгох, сунгах үйл ажиллагааг “Монголын барилгын материал үйлдвэрлэгчдийн холбоо” ТББ, Барилгын үйл ажиллагааны тусгай зөвшөөрлийг Төрийн бус байгууллагуудын түншлэлийг төлөөлж “Монголын барилгын үндэсний ассоциаци” ТББ тус тус хариуцан гүйцэтгэж байна. 2019 оны эхний хагас жилийн байдлаар сургалт эрхлэгч төрийн бус байгууллагуудаас зохион байгуулсан 53 удаагийн сургалтад 1020 мэргэжилтэн хамрагджээ.
САЛБАРЫН БОЛОВСРУУЛАГДАЖ БУЙ ХУУЛИЙН ТӨСӨЛ, БОДЛОГЫН БАРИМТ БИЧИГ, ДҮРЭМ ЖУРМУУД
• Хот байгуулалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• Газрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• Кадастрын зураглал ба газрын кадастрын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• Газрын төлбөрийн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл
• Геодези, зураг зүйн тухай хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулах тухай хуулийн төсөл
• Нийгмийн зайлшгүй хэрэгцээнд зориулан газар чөлөөлөх тухай /шинэ/
• Орон зайн өгөгдлийн дэд бүтцийн тухай /шинэ/
• Хот суурины ус хангамж, ариутгах татуургын ашиглалтын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• Орон сууцны тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл
• “Төрөөс орон сууц, нийтийн аж ахуйн талаар баримтлах бодлого /2019-2029/
БАРИЛГА, ХОТ БАЙГУУЛАЛТЫН ЯАМ
2019.6.20
Сурталчилгаа
ЕБС-ийн 2024-2025 оны хичээлийн жилийн бүтэц, улирлын амралтын хуваарь
19/11/2024, 10:48
"Чингис хаан" сэдэвт олон улсын үзэсгэлэнг Чехийн үндэсний музейд дэлгэнэ
19/11/2024, 10:47
Хог шатааж эрчим хүч үйлдвэрлэх хоёр үйлдвэрийн тендерийг ирэх сард зарлана
19/11/2024, 10:45
Кибер аюулгүй байдлын түвшинг тодорхойлох судалгаа хийж байна
19/11/2024, 10:42
С.Мөнхзул дэлхийн аварга болжээ
19/11/2024, 10:41
ӨВӨРХАНГАЙ: Гүюг хаан, Ромын папын захидал Хархорум музейд хадгалагдаж байна
9/11/2024, 09:41
Төсвийн тодотголыг ирэх сард багтаан өргөн мэдүүлнэ
9/11/2024, 09:37
Монгол Улсын 2025 оны төсвийн тухай хуулиудын төслийг батлав
9/11/2024, 09:35
Австралид 16-гаас доош насны хүүхдүүд нийгмийн сүлжээ ашиглахыг хориглоно
9/11/2024, 09:34
Зайсангийн хуучин гүүрийг энэ сарын 8-наас ирэх сарын 1-ний өдөр хүртэл түр хааж, бохирын шугамыг шилжүүлнэ
6/11/2024, 17:33
Д.Трамп сонгуульд ялснаа зарлалаа
6/11/2024, 17:31
Д.Алтанхуягийг УДБЭТ-ын захирлаар томилжээ
2/11/2024, 19:21
Их эзэн Чингис хааны хөшөөнд хүндэтгэл үзүүллээ
2/11/2024, 19:18
“Монгол бахархлын өдөр”-т зориулсан барилдаанд Улсын харцага Э.Даш түрүүлж, “Чингис хаан” цомыг хүртлээ
2/11/2024, 19:15
Баруун аймгийн автобуснууд Драгон төвөөс хөдөлнө
2/11/2024, 19:14
Хакухо аварга Шарга суманд эмнэлгийн тусгай тоноглолтой автомашин бэлэглэжээ
2/11/2024, 19:13
Бан Ги Мүн-д “Чингис хаан” тэргүүн зэргийн одон хүртээлээ
2/11/2024, 19:12
Г.Лувсанжамц: Үр дүнд суурилсан төсөв, салбар хоорондын уялдааг бий болгох хэрэгтэй
29/10/2024, 11:16
Л.Оюун-Эрдэнэ Х.Баттулгыг “…Шуналын гутамшигт үлгэрлэл” гэв
29/10/2024, 11:15
Засгийн газрын Хяналт хэрэгжүүлэх газрын даргаар Ч.Өнөрбаярыг томилжээ
29/10/2024, 11:14
Ирэх дөрвөн жилд аймаг, сумдыг орон сууцжуулна
29/10/2024, 11:12
“Чингис хаан” одонгоор Бан Ги Мүн-ийг шагнах уу?!
29/10/2024, 11:11
Нийслэл 385 жилийн хугацаанд таван удаа нэрээ сольж байжээ
29/10/2024, 11:09
Бүгд Найрамдах Казахстан Улсын Ерөнхийлөгч Касым-Жомарт Кемелевич Токаев төрийн айлчлал хийж байна.
29/10/2024, 11:06
Дүрслэх урлагийн “Оны шилдэг бүтээл-2024” үзэгчдийн мэлмийд хүрлээ
24/10/2024, 16:04
Монголд Симфони найрал хөгжим үүсэж хөгжсөний 100 жилийн ой тохиож байна
24/10/2024, 16:00
Өвлийн дугуйгүй түгээлтийн машинуудад хариуцлага тооцно
24/10/2024, 15:57
Улаанбаатар дахь Америкийн төвийн 20 жилийн ой тохиолоо
24/10/2024, 15:55
"ТӨВ+100" оюутны тэтгэлэгт хөтөлбөр зарлалаа
24/10/2024, 11:28
Туркийн нийслэлд үйлдсэн террорист халдлагыг НҮБ-ын тэргүүн зэмлэн буруушаав
24/10/2024, 11:26
Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар
22/05/2019, 14:51
????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????
19/09/2018, 11:38
26/09/2018, 10:41
9/10/2018, 12:01
АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө
14/08/2019, 15:22
?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????
21/09/2018, 13:45
Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв
25/03/2019, 09:25
"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"
22/04/2019, 15:55
Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр
21/02/2019, 10:18
Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа
30/08/2019, 12:46
Бэлтгэл хошууч генерал Б.Баярмагнай: Медальон дурсгах нь цэргийн салбарт ихээхэн хөгжсөн соёл
15/03/2019, 12:37
.jpg)
???? ?????????? ?????
3/01/2019, 19:25
Гамшиг осол тохиолдсон үед Ард иргэдийн ирэх “Түр Цугаларах Талбай”-д
25/04/2019, 16:13
ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ
17/04/2019, 12:19
Миний харсан Энэтхэгчүүд
13/03/2019, 09:42
“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо
17/12/2019, 14:42
Монгол, Их Британи улсын далбаатай галт тэрэг аялалд гарав
19/02/2019, 15:55
Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ
30/08/2019, 13:22
Хоккайдо: Монголын өсвөрийн гэрэл зурагчид тэргүүллээ
8/08/2019, 16:13
Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....
27/02/2019, 17:25
АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө
14/08/2019, 15:22
Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....
27/02/2019, 17:25
????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????
19/09/2018, 11:38
9/10/2018, 12:01
Миний харсан Энэтхэгчүүд
13/03/2019, 09:42
Үндэсний сэтгүүл зүй үүсэж хөгжсөний 106 жилийн ойн баярын өдөр
6/03/2019, 17:04
Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ
30/08/2019, 13:22
Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар
22/05/2019, 14:51
Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв
25/03/2019, 09:25
“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо
17/12/2019, 14:42
26/09/2018, 10:41
"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"
22/04/2019, 15:55
???? ?????????? ?????
3/01/2019, 19:25
Уяачдад Монгол Улсын цол хүртээв
3/02/2019, 14:32
Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр
21/02/2019, 10:18
?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????
21/09/2018, 13:45
Б.Баярсайхан: Байгууллагууд дэргэдээ цэцэрлэг байгуулахад төр хувьсах зардлыг нь даана
12/08/2019, 19:11
Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа
30/08/2019, 12:46
Өсвөрийн шатарчдын улсын аварга багаар Хэнтий аймаг шалгарлаа
6/03/2019, 11:03
ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ
17/04/2019, 12:19
83 сэтгэгдэл