УИХ-ын хаврын ээлжит чуулганыг нээв
УИХ-ын 2019 оны хаврын ээлжит чуулганыг өнөөдөр нээлээ.
Хаврын ээлжит чуулганаар Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөл, УИХ, Ерөнхийлөгч, Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн ИТХ-ын сонгуулийн тухай, Улс төрийн намын тухай, Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл зэрэг 29 асуудал хэлэлцэх юм.
Чуулганы нээлтийн үеэр УИХ-ын дарга Г.Занданшатар, “Энэ удаагийн чуулган иргэд, олон нийтийн хүсэн хүлээсэн олон асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэнэ. Сэжигтнүүдийг эрүүдэн шүүсэн асуудал олон нийтэд ил болсон нь шүүх эрх мэдлийн тогтолцоонд ноцтой байдал бий болсныг илтгэж байна. Шүүх, хуулийн байгууллагад бий болсон алдаа нь улс орны язгуур эрх ашиг, аюулгүй байдалд сөрөг нөлөө үзүүлж болзошгүй хэмжээнд хүрч даамжирсан байна. Иймд хэдхэн хоногийн өмнө бид Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан. ҮАБЗ-өөс монгол хүний язгуур эрх ашгийг хохироосон шүүгчийн ёс зүй, үйл ажиллагаатай илэрхий буруу үйлдлийн талаар Шүүхийн ерөнхий зөвлөлд зөвлөмж хүргүүлэх юм. Харин Шүүхийн ерөнхий зөвлөл баримт, нотолгоонд тулгуурлан шүүгчийг чөлөөлөх эсэхийг шийдвэрлэх эрхтэй хэвээр байгаа. Үүнийг мушгин гуйвуулж, дотоод, гадаадад ташаа мэдээлэл түгээж байгааг залруулах ёстой. Улсын ерөнхий прокурор, орлогчийг томилох асуудлыг хойшлуулалгүй зөвшилцөж, Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч болон бусад холбогдох албан тушаалтнуудын асуудлыг шуурхай шийдвэрлэж, хууль, шүүх засаглалд итгэх иргэдийн итгэлийг бэхжүүлэх шаардлагатай байна. Хүний эрхийн үндэсний комиссоос жил бүр Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын тухай илтгэлийг УИХ-д өргөн мэдүүлдэг ч байнгын хорооноос тогтоол гаргаад өнгөрдөг байдлыг өөрчилнө. Хаврын чуулганаас эхлэн Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын тухай илтгэлийг Эрүүгийн хууль, тогтоомжийн хэрэгжилтийн талаарх Улсын ерөнхий прокурорын мэдээллийн хамт УИХ-аар заавал хэлэлцүүлдэг болно. Хууль тогтоох байгууллага, шүүхийн хараат бус байдал гэсэн халхавчийн ард нуугдсан хариуцлагагүй, шударга бус тогтолцоог халах шаардлага урган гарч байна. УИХ, Засгийн газар хариуцлагатай, тогтвортой, шүүх засаглал хараат бус, шударга ажиллах зорилгоор Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг хийх шаардлага бий болсон. Иймд уг нэмэлт, өөрчлөлтийг бүх талаас нь нягтлан хэлэлцэхийг та бүхнээс хүсэж байна. Мөн хаврын ээлжит чуулганаар ирэх гурван жил баримтлах төсвийн бодлогоо тодорхойлж, Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2020 онд хөгжүүлэх Үндсэн чиглэлийг батлах ёстой. Бид Монгол түмнийхээ төлөө гэсэн нэгдмэл, нэг зорилготой. Учир утгагүй улс төржилт, талцал, хуваагдлыг өнөөдрөөс эхлэн эцэс болгохыг уриалж байна. Засгийн газрын сайд бүр ард түмэндээ өгсөн амлалтаа биелүүлэхэд онцгойлон анхаарч, төмөр зам, газрын тосны үйлдвэр зэрэг томоохон бүтээн байгуулалтыг үр дүнд хүргэн ард түмний амьжиргааг дээшлүүлэхийн төлөө тууштай ажиллах хэрэгтэй. УИХ та бүхнийг бодлогоор дэмжиж, хяналт тавьж ажиллах үүрэгтэй юм. Зөвийг буруу болгон баллах, талцал хуваагдал, үймээн бужигнаанд уриалах боллоо. Монгол Улсыг ШХАБ-д хүчээр элсүүлэх гэж байна гэсэн ор үндэсгүй яриа үүний нэг илрэл юм. Энэ мэт асуудлыг нарийвчлан судлан, гадаад бодлогыг тодорхойлох онцгой бүрэн эрх зөвхөн УИХ-д хадгалагдах болно. УИХ гагцхүү Монгол Улсын язгуур эрх ашгийн төлөө шийдвэр гаргах ёстой” хэмээв.
Мөн тэрбээр, УИХ-ын гишүүд өнөөдрөөс хурууны хээгээр ирцээ бүртгүүлж, санал өгдөг болсныг дурдлаа. Энэ нь УИХ-ынхууль тогтоох үйл ажиллагааг боловсронгуй болгох, тасралтгүй, түргэн шуурхай, үр дүнтэй бусад гишүүдийн өмнөөс кноп дарахыг таслан зогсоох зорилготой гэдгийг онцлов.
Хаврын ээлжит чуулганаар Монгол Улсын Үндсэн хуульд оруулах нэмэлт, өөрчлөлтийн төсөл, УИХ, Ерөнхийлөгч, Аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн ИТХ-ын сонгуулийн тухай, Улс төрийн намын тухай, Засаг захиргаа, нутаг дэвсгэрийн нэгж, түүний удирдлагын тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл зэрэг 29 асуудал хэлэлцэх юм.
Чуулганы нээлтийн үеэр УИХ-ын дарга Г.Занданшатар, “Энэ удаагийн чуулган иргэд, олон нийтийн хүсэн хүлээсэн олон асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэнэ. Сэжигтнүүдийг эрүүдэн шүүсэн асуудал олон нийтэд ил болсон нь шүүх эрх мэдлийн тогтолцоонд ноцтой байдал бий болсныг илтгэж байна. Шүүх, хуулийн байгууллагад бий болсон алдаа нь улс орны язгуур эрх ашиг, аюулгүй байдалд сөрөг нөлөө үзүүлж болзошгүй хэмжээнд хүрч даамжирсан байна. Иймд хэдхэн хоногийн өмнө бид Шүүгчийн эрх зүйн байдлын тухай хуульд нэмэлт, өөрчлөлт оруулсан. ҮАБЗ-өөс монгол хүний язгуур эрх ашгийг хохироосон шүүгчийн ёс зүй, үйл ажиллагаатай илэрхий буруу үйлдлийн талаар Шүүхийн ерөнхий зөвлөлд зөвлөмж хүргүүлэх юм. Харин Шүүхийн ерөнхий зөвлөл баримт, нотолгоонд тулгуурлан шүүгчийг чөлөөлөх эсэхийг шийдвэрлэх эрхтэй хэвээр байгаа. Үүнийг мушгин гуйвуулж, дотоод, гадаадад ташаа мэдээлэл түгээж байгааг залруулах ёстой. Улсын ерөнхий прокурор, орлогчийг томилох асуудлыг хойшлуулалгүй зөвшилцөж, Улсын дээд шүүхийн Ерөнхий шүүгч болон бусад холбогдох албан тушаалтнуудын асуудлыг шуурхай шийдвэрлэж, хууль, шүүх засаглалд итгэх иргэдийн итгэлийг бэхжүүлэх шаардлагатай байна. Хүний эрхийн үндэсний комиссоос жил бүр Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын тухай илтгэлийг УИХ-д өргөн мэдүүлдэг ч байнгын хорооноос тогтоол гаргаад өнгөрдөг байдлыг өөрчилнө. Хаврын чуулганаас эхлэн Монгол Улс дахь хүний эрх, эрх чөлөөний байдлын тухай илтгэлийг Эрүүгийн хууль, тогтоомжийн хэрэгжилтийн талаарх Улсын ерөнхий прокурорын мэдээллийн хамт УИХ-аар заавал хэлэлцүүлдэг болно. Хууль тогтоох байгууллага, шүүхийн хараат бус байдал гэсэн халхавчийн ард нуугдсан хариуцлагагүй, шударга бус тогтолцоог халах шаардлага урган гарч байна. УИХ, Засгийн газар хариуцлагатай, тогтвортой, шүүх засаглал хараат бус, шударга ажиллах зорилгоор Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийг хийх шаардлага бий болсон. Иймд уг нэмэлт, өөрчлөлтийг бүх талаас нь нягтлан хэлэлцэхийг та бүхнээс хүсэж байна. Мөн хаврын ээлжит чуулганаар ирэх гурван жил баримтлах төсвийн бодлогоо тодорхойлж, Монгол Улсын эдийн засаг, нийгмийг 2020 онд хөгжүүлэх Үндсэн чиглэлийг батлах ёстой. Бид Монгол түмнийхээ төлөө гэсэн нэгдмэл, нэг зорилготой. Учир утгагүй улс төржилт, талцал, хуваагдлыг өнөөдрөөс эхлэн эцэс болгохыг уриалж байна. Засгийн газрын сайд бүр ард түмэндээ өгсөн амлалтаа биелүүлэхэд онцгойлон анхаарч, төмөр зам, газрын тосны үйлдвэр зэрэг томоохон бүтээн байгуулалтыг үр дүнд хүргэн ард түмний амьжиргааг дээшлүүлэхийн төлөө тууштай ажиллах хэрэгтэй. УИХ та бүхнийг бодлогоор дэмжиж, хяналт тавьж ажиллах үүрэгтэй юм. Зөвийг буруу болгон баллах, талцал хуваагдал, үймээн бужигнаанд уриалах боллоо. Монгол Улсыг ШХАБ-д хүчээр элсүүлэх гэж байна гэсэн ор үндэсгүй яриа үүний нэг илрэл юм. Энэ мэт асуудлыг нарийвчлан судлан, гадаад бодлогыг тодорхойлох онцгой бүрэн эрх зөвхөн УИХ-д хадгалагдах болно. УИХ гагцхүү Монгол Улсын язгуур эрх ашгийн төлөө шийдвэр гаргах ёстой” хэмээв.
Мөн тэрбээр, УИХ-ын гишүүд өнөөдрөөс хурууны хээгээр ирцээ бүртгүүлж, санал өгдөг болсныг дурдлаа. Энэ нь УИХ-ынхууль тогтоох үйл ажиллагааг боловсронгуй болгох, тасралтгүй, түргэн шуурхай, үр дүнтэй бусад гишүүдийн өмнөөс кноп дарахыг таслан зогсоох зорилготой гэдгийг онцлов.
1 сэтгэгдэл