Өвөрмонгол орноос "өвөртөлж" ирсэн фото сурвалжлагаас
“70 жилийн гэрч” Монгол, Хятадын цахим сэтгүүлчдийн хамтарсан сурвалжлага энэ сарын 11-ээс эхлэн Зүүн Үзэмчин хошуу, Баруун Үзэмчин хошуу, Тунляо, Жарууд хошуу зэрэг аймаг хотоор аялж, ӨМӨЗО-ны 70 жилийн хөгжил цэцэглэлтийн түүх, эдийн засаг, малчдын амьдрал, амьжиргаа болон түүх соёлын дурсгалт газруудтай танилцлаа.
Найм хоногийн турш үргэлжилсэн уг сурвалжлагад Монголын талаас МСНЭ-ийн Хяналтын зөвлөлийн гишүүн С.Алтанцэцэг, МҮСХНХ-ны УЗ-ийн гишүүн, Ажлын албаны дарга Г.Эрдэнэтуяа нараар ахлуулсан МҮСХНХ-ны гишүүн сайтууд, МОСАХ-ны Dorgio.mn, Zindaa.mn Ugluuniishuudan.mn, TV8 телевиз, орон нутгийн хэвлэл мэдээллийн төлөөлөгч, сэтгүүлч, зураглаачдаас бүрдсэн 23 хүний бүрэлдэхүүн багтсан.
Харин БНХАУ-ын талаас ӨМРТ-ийн “Талын дуу хоолой” радиогийн захирал Баясгалан тэргүүтэй, мөн радиогийн сэтгүүлч Чинзориг, Хасмөчир, Анхилам, Синхуа агентлагийн сэтгүүлч Бай Линди,Хятадын төв телевиз- CCTV-ийн монгол сайтын сэтгүүлч Сонор, Өвөр Монголын Өдрийн сонины Солонго мэдээллийн төвийн сэтгүүлч Сүлд, “Одон” ТВ-ийн сэтгүүлч Хөхмөчир, Давхарбаяр, Олон улсын радиогийн сэтгүүлч Болор нар оролцсон юм.
Монголын Цахим сэтгүүлчдийн баг Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын Бичигтийн боомтоор нэвтэрч Зүүн Үзэмчингийн хийлийн дээс алхсанаар бидний аялал эхлэв. Монголоос ирсэн сэтгүүлч, зочид төлөөлөгчдийг ӨМРТ-ийн Талын дуу хоолой радиогийн Баясгалан захиралтай сэтгүүлчдийн бүрэлдэхүүн ёслол төгөлдөр хүлээн авсныг энд дуулгах нь зүйтэй.
БНХАУ-ын нэгдүгээр зэргийн засаг захиргааны нэгж гэгддэг 1.1 сая хавтгай дөрвөлжин км тэлсэн Өвөр Монголын өөртөө засах орон нь аймгийн дайтай есөн хот, гурван аймагтай. Сүүлийн жилүүдэд ӨМӨЗО нь шинэ хэлбэрийн аж үйлдвэржилт, хот сууринжил, хөдөө аж ахуйн орчин үеийн бүтээн байгуулалт, чинээлэг хүн амыг бүрдүүлэх, ядуурлаас ангижруулах, экологи, ногоон бүс зэрэгт түлхүү анхаарлаа хандуулснаар эрс хөгжиж байгаа юм.
Бэлчээрийн даацтай холбоотойгоор Өвөр Монголд малын тоог хязгаарладаг бөгөөд тухайн өрх хэдэн гишүүнтэйгээс нь хамааран бэлчээрийн газрын хэмжээг тогтоодог байна. Нэг хүнд 31 га газар ногддог аж. Үүнтэй холбоотойгоор энд ар Монголынхтой адил нүүдэллэн амьдардаг малчид байхгүй болжээ. Одоо зөвхөн жуулчны баазууд л Монгол гэр барьсан харагдана.
Энэ жишгээр Өвөрмонголын малчид тохилог сууцанд амьдарч, гачигдах зүйлгүйгээр мал төлөө өсгөн үржүүлж байна. Түүнчлэн газар тариалан мал аж ахуйн салбарт гарч байгаа шинэ ололт амжилтуудыг хэрэгжүүлж шинэ техник технологийг өөрсдийн үйлдвэрлэлд нэвтрүүлж байгаа үзүүлэлт, худалдаа борлуулалтаа сайжруулж чадсанаар нь малчид хөдөлмөрчдөө үнэлж дүгнэдэг гэнэ.
Тунляо хотын “Чин фэй” үхрийн зах нь Хятадын зах зээл болон хөрш орнуудад үхрийн махыг экспортлон гаргадаг. Тус захад өдөрт 10 мянган үхэр борлуулагддаг байна.
Манайхаар бол Эмээлт захтай төстэй гэмээр уг зах өглөө эртлэн олны хөлд дарагдаж, бужигнаж эхэлнэ. Үхрээ борлуулахаар захиалгаа өгчихөөд явж буй Үхэрчин эмэгтэй…
Адуучин Бөх-Эрдэнийнх 600 гаруй адуутайгаас 200 -нь шарга адуу
Монголчууд эртнээс адуун сүргээ дээдэлж ирсэн ард түмэн. Бөх-Эрдэнийнх малч удмаа алдалгүй, Монгол ёс заншлаа дээдлэн адуун сүргээ өсгөн үржүүлж байгаа нь Монголын сэтгүүлчдэд бахархах сэтгэгдэл төрүүлж байв. Адуучин Бөх-Эрдэнэ удам дамжсан адуучин бөгөөд 600 гаруй монгол удмын адууг өсгөн үржүүлж байна. Үүнээс 200 гаруй нь шарга адуу. Эднийх мөн “Монгол морины үүлдэр хамгаалах суурин”-г бүтээн байгуулж, цаашдаа адуун сүргээ өсгөх зорилт тавьжээ.
Найм хоногийн турш үргэлжилсэн уг сурвалжлагад Монголын талаас МСНЭ-ийн Хяналтын зөвлөлийн гишүүн С.Алтанцэцэг, МҮСХНХ-ны УЗ-ийн гишүүн, Ажлын албаны дарга Г.Эрдэнэтуяа нараар ахлуулсан МҮСХНХ-ны гишүүн сайтууд, МОСАХ-ны Dorgio.mn, Zindaa.mn Ugluuniishuudan.mn, TV8 телевиз, орон нутгийн хэвлэл мэдээллийн төлөөлөгч, сэтгүүлч, зураглаачдаас бүрдсэн 23 хүний бүрэлдэхүүн багтсан.
Харин БНХАУ-ын талаас ӨМРТ-ийн “Талын дуу хоолой” радиогийн захирал Баясгалан тэргүүтэй, мөн радиогийн сэтгүүлч Чинзориг, Хасмөчир, Анхилам, Синхуа агентлагийн сэтгүүлч Бай Линди,Хятадын төв телевиз- CCTV-ийн монгол сайтын сэтгүүлч Сонор, Өвөр Монголын Өдрийн сонины Солонго мэдээллийн төвийн сэтгүүлч Сүлд, “Одон” ТВ-ийн сэтгүүлч Хөхмөчир, Давхарбаяр, Олон улсын радиогийн сэтгүүлч Болор нар оролцсон юм.
Монголын Цахим сэтгүүлчдийн баг Сүхбаатар аймгийн Эрдэнэцагаан сумын Бичигтийн боомтоор нэвтэрч Зүүн Үзэмчингийн хийлийн дээс алхсанаар бидний аялал эхлэв. Монголоос ирсэн сэтгүүлч, зочид төлөөлөгчдийг ӨМРТ-ийн Талын дуу хоолой радиогийн Баясгалан захиралтай сэтгүүлчдийн бүрэлдэхүүн ёслол төгөлдөр хүлээн авсныг энд дуулгах нь зүйтэй.
БНХАУ-ын нэгдүгээр зэргийн засаг захиргааны нэгж гэгддэг 1.1 сая хавтгай дөрвөлжин км тэлсэн Өвөр Монголын өөртөө засах орон нь аймгийн дайтай есөн хот, гурван аймагтай. Сүүлийн жилүүдэд ӨМӨЗО нь шинэ хэлбэрийн аж үйлдвэржилт, хот сууринжил, хөдөө аж ахуйн орчин үеийн бүтээн байгуулалт, чинээлэг хүн амыг бүрдүүлэх, ядуурлаас ангижруулах, экологи, ногоон бүс зэрэгт түлхүү анхаарлаа хандуулснаар эрс хөгжиж байгаа юм.
Бэлчээрийн даацтай холбоотойгоор Өвөр Монголд малын тоог хязгаарладаг бөгөөд тухайн өрх хэдэн гишүүнтэйгээс нь хамааран бэлчээрийн газрын хэмжээг тогтоодог байна. Нэг хүнд 31 га газар ногддог аж. Үүнтэй холбоотойгоор энд ар Монголынхтой адил нүүдэллэн амьдардаг малчид байхгүй болжээ. Одоо зөвхөн жуулчны баазууд л Монгол гэр барьсан харагдана.
Энэ жишгээр Өвөрмонголын малчид тохилог сууцанд амьдарч, гачигдах зүйлгүйгээр мал төлөө өсгөн үржүүлж байна. Түүнчлэн газар тариалан мал аж ахуйн салбарт гарч байгаа шинэ ололт амжилтуудыг хэрэгжүүлж шинэ техник технологийг өөрсдийн үйлдвэрлэлд нэвтрүүлж байгаа үзүүлэлт, худалдаа борлуулалтаа сайжруулж чадсанаар нь малчид хөдөлмөрчдөө үнэлж дүгнэдэг гэнэ.
Тунляо хотын “Чин фэй” үхрийн зах нь Хятадын зах зээл болон хөрш орнуудад үхрийн махыг экспортлон гаргадаг. Тус захад өдөрт 10 мянган үхэр борлуулагддаг байна.
Манайхаар бол Эмээлт захтай төстэй гэмээр уг зах өглөө эртлэн олны хөлд дарагдаж, бужигнаж эхэлнэ. Үхрээ борлуулахаар захиалгаа өгчихөөд явж буй Үхэрчин эмэгтэй…
Адуучин Бөх-Эрдэнийнх 600 гаруй адуутайгаас 200 -нь шарга адуу
Монголчууд эртнээс адуун сүргээ дээдэлж ирсэн ард түмэн. Бөх-Эрдэнийнх малч удмаа алдалгүй, Монгол ёс заншлаа дээдлэн адуун сүргээ өсгөн үржүүлж байгаа нь Монголын сэтгүүлчдэд бахархах сэтгэгдэл төрүүлж байв. Адуучин Бөх-Эрдэнэ удам дамжсан адуучин бөгөөд 600 гаруй монгол удмын адууг өсгөн үржүүлж байна. Үүнээс 200 гаруй нь шарга адуу. Эднийх мөн “Монгол морины үүлдэр хамгаалах суурин”-г бүтээн байгуулж, цаашдаа адуун сүргээ өсгөх зорилт тавьжээ.
190 сэтгэгдэл