Усны салбарт Засгийн газрын эрх бүхий байгууллага үгүйлэгдэж байна
Өнөөдөр “Холидэй Инн” зочид буудалд “Дэлхийн усны өдөр”-ийг тохиолдуулан “Цэнгэг ус-Тэгш хүртээмж” уриан дор Монгол Улсын усны салбарынханы нэгдсэн уулзалт зөвлөгөөнийг зохион байгуулав.
Тус зөвлөгөөний I хэсгийн хурлыг БОАЖЯ-ны Сав газрын удирдлагын хэлтсийн Н.Баттулга удирдав. Монгол Улс өнөө үед “Усны нөөц”-ийг дэлхийн жишгийн дагуу сав газраар нь хамгаалах, зохистой ашиглах, нөхөн сэргээх бодлого баримталж байна. Өөрөөр хэлбэл, усны нөөцийг ашиглах, хамгаалах асуудлыг засаг захиргааны нэгжээр бус, ус хуримтлагдах талбайгаар нь, усны байгальд оршин тогтнох, нөхөн сэргээгдэх байгалийн хуульд захируулан усны менемжентийг хэрэгжүүлэхээр зорьж байгаа юм.
"Ус" үндэсний хөтөлбөрийн зорилго нь Монгол орны усны нөөцийг хомсдол, бохирдлоос хамгаалах, боломжит нөөцийг зүй зохистой ашиглан улс орны хөгжлийн түлхүүр болгох, монгол хүн эрүүл, аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөлийг бүрдүүлэх төрийн бодлогыг хэрэгжүүлэхэд оршино. Аймгууд “Ус” дэд хөтөлбөрийг аймгийн ИТХ-аараа батлуулан хэрэгжүүлэн ажиллаж тодорхой үр дүн гарч байгаа юм.
Тухайлбал, усны нөөцийг хамгаалахад орон нутаг байгаль орчныг хамгаалах, нөхөн сэргээх зардлаас тодорхой хэмжээний хөрөнгө зарцуулах болжээ. Сав газрын захиргаад, орон нутгийн байгууллага, аж ахуйн нэгж, иргэдийн усны асуудлаар хамтран ажиллах ажлын уялдаа холбоо сайжирч байна. Гол мөрний урсац бүрдэх эхийг улсын болон орон нутгийн тусгай хамгаалалтад авдаг болсон. Мөн булаг шандын эхийг хамгаалах, тохижуулах ажилд иргэдийн оролцоо нэмэгдэж, хөдөөгийн хүн амын ундны ус, бэлчээрийн ус хангамж сайжирч байна. Аймгийн төвийн цэвэрлэх байгууламжуудыг шинэчлэн сайжруулах боллоо. Нийслэл, аймаг, сумдын төвийн ус хангамжийн эх үүсвэрийн хамгаалалтын бүсийн хилийг тогтоож, тэмдэгжүүлж байна. Хүн амын ус хангамжийн ус түгээх цэгүүдийг засварлах, тохижуулах ажлыг орон нутгийн төсвөөр гүйцэтгэж байна.
Мөн хавар, намрын улиралд уст цэгүүдийн хог цэвэрлэгээ, Дэлхийн усны өдрөөр мэдээлэл, сурталчилгаа, усны сан бүхий газрын хамгаалалтын бүс тогтоох, дэглэм мөрдүүлэх ажид тогтмолжиж байна.
Ийнхүү цэнгэг усны нөөцөө хамгаалах үйлсэд дэвшил гарахын зэрэгцээ олон тулгамдсан асуудал ч байгаа юм.
Энэ талаар БОАЖЯ-ны Газар зохион байгуулалт, усны нэгдсэн бодлого зохицуулалтын газрын ахлах мэргэжилтэн Ч.Пунцагсүрэн хэлэхдээ: “Орон нутгаас усны нөөц болон ашиглалтад дорвитой хөрөнгө тусгадаггүй. “Ус” хөтөлбөрт улс, орон нутгийн төсвийн хөрөнгийг зориулалт тус бүрээр он оноор тусгайлан батлаад өгвөл тухайн жилд нь хөрөнгө оруулалтыг шийдэх боломжтой. Хуульд заасан усны төлбөрийн 35 хүртэлх хувийг усанд зарцуулах заалт хэрэгжвэл орон нутагт хангалттай хөрөнгийн эх үүсвэр бий болох юм. Усны нөөцийг тогтоох, цас, борооны усыг хуримтлуулах, саарал усыг ашиглах арга хэмжээний хэрэгжилт маш удаашралтай байна. Ус, рашаан ашигласны төлбөрийн орлогын зарцуулалт тодорхой бус. Говь нутгийн амин сүнс болсон газрын доорх усыг үйлдвэрлэлийн зориултаар уул уурхайд ашиглахыг багасгах, тоолууржуулах, цэвэршүүлэн дахин ашиглалтыг нэмэгдүүлэх, “Орхон говь”, “Хэрлэн говь” төслийг түргэтгэх, “Сумын төвийн шинэчлэл” төслийг үргэлжлүүлэх, Усны салбарын чиг үүргийн хуваарилалтыг шинэчлэн боловсруулж, дахин хийх шаардлагатай байгаа. Мөн усны асуудал эрхэлсэн Засгийн газрын эрх бүхий байгууллага буюу Усны агентлагийг байгуулж, бэхжүүлэх, Усны үндэсний хороо /зөвлөл/-г хүчирхэгжүүлэх, Монгол Улсын Засгийн газар, АНУ-ын МСК-ийн хооронд байгуулсан хоёр дахь Компакт гэрээний хэрэгжилтийг эрчимжүүлэх, Усны засаглалын үндсэн зарчмуудыг нэвтрүүлэх, Гадаргын усны хуримтлалыг бий болгож нөөцийг нэмэгдүүлэх, усны эрчим хүчийг ашиглах, шилжүүлэн ашиглах “Хөх морь” зэрэг томоохон төслийг хэрэгжүүлье” хэмээн онцлон тэмдэглэж байв.
Энэхүү уулзалт зөвлөгөөний II хэсэгт “Туул голын сав газрын төлөв байдлын үнэлгээ” төслийн үр дүнг танилцуулсан юм.
Туул гол нь Хан Хэнтийн нурууны салбар Бага Хэнтий уулын ар, өврөөс эх авах Номин, Нэргүй голын бэлчирээс Туул нэрийг авч Сэлэнгэ аймгийн Орхонтуул сумын нутагт Орхон голд цутгадаг. Орхон гол нь Сэлэнгэ мөрөнтэй нийлж, улмаар ОХУ-ын нутаг дахь Байгаль нуурт цутгана. Туул голын сав газарт Нийслэлийн 7 дүүрэг, Зуунмод хот болон Төв аймгийн 11, Архангай, Өвөрхангай, Сэлэнгэ аймгийн тус бүр 1, Булганы 5, нийт 20 сумын төв багтдаг.
Өнгөрсөн оны байдлаар тус сав газарт 1.45 сая буюу Монгол Улсын хүн амын 46.3 хувь амьдарч дотоод нийт бүтээгдэхүүний 60 гаруй хувийг үйлдвэрлэж байна.
Голын татам дахь суурьшил, төвлөрөл, газар ашиглалт, Улаанбаатар хотын төв цэвэрлэх байгууламжийн бохир ус, Төв аймгийн Заамар, Булган аймгийн Бүрэнхангай сумдын нутаг дахь алт олборлолт зэргээс үүдэн сүүлийн жилүүдэд Туул голын экологийн орчин доройтож, Монгол орны хувьд хамгийн их бохирдолтой голын тоонд орох болсон юм. Улаанбаатар хотын ус хэрэглээний эрчимтэй өсөлт, болон дэлхийн уур амьсгалын өөрчлөлт, хуурайшилтын нөлөөгөөр Туул голын урсацын горимд өөрчлөлт орж, хаврын улиралд тасрах, шургах нь элбэгшиж хүрээ нь нэмэгдэх хандлагатай болсон.
Тус голд цөөнгүй судалгаа хийсэн ч сав газрын хэмжээнд төлөв байдлын нэгдсэн, цэгцтэй үнэлгээ гаргаагүй байсан билээ. Энэхүү шинээр гаргасан үнэлгээ нь тулгамдсан асуудлуудыг шийдвэрлэхэд үндсэн суурь мэдээлэл болох юм.
Туул голын сав газрын төлөв байдлын Үнэлгээний картыг ТГСГЗ, усны салбарын усны салбарын эрдэмтэн судлаачдаас бүрдсэн Үндэсний зөвлөх баг, Дэлхийн байгаль хамгаалах сангийн Монгол дахь хөтөлбөрийн газар болон АНУ дахь салбар, АНУ-ын Мэриландын Их сургуулийн хүрээлэн буй орчны судалгааны төв хамтран боловсруулжээ.
"Цэнгэг ус-тэгш хүртээмж" уриан дор болсон энэхүү уулзалт зөвлөгөөнд оролцогчид цэнгэг усны нөөцөө хамгаалах үйлсийг үр дүнд хүргэх арга зам бол монгол хүн бүрт, ялангуяа хүүхэд залууст таниулан сурталчилж тэдний оюун санаанд нөлөөлөх нь хамгийн чухал гэдэгт санал нэгтэй байсан юм.
Сурталчилгаа
Турк улсад Олон улсын гэрэл зурагчдын чуулган болж байна
26/04/2024, 17:51
УДБЭТ-ынхан “Дурлалын ундаа” хошин дуурийг анх удаа тайзнаа тоглоно
24/04/2024, 09:14
Энэтхэгт үйлдвэрлэсэн хоол амтлагчуудад хорт бодис байгаа эсэхийг шалгана
24/04/2024, 09:09
СҮХБААТАР: Нохойн идүүр буюу хишгийн сав
24/04/2024, 09:07
ДОРНОГОВЬ: Мал шинэ ногоо идэж эхэллээ
24/04/2024, 09:04
Манай эрдэмтэн судлаачид олон улсын эрдэм шинжилгээний бүтээлийн санд 8000 гаруй бүтээл хэвлүүлжээ
24/04/2024, 08:58
Өнөөдөр болох үйл явдлууд
24/04/2024, 08:56
ПАРИС 2024: Гавьяат тамирчин П.Орхон олимпод оролцох эрхээ авлаа
22/04/2024, 18:10
СҮХБААТАР: Дугуйн фестиваль-2024
22/04/2024, 17:23
Хүүхэд, залуучуудын театрыг энэ сарын 25-ны өдөр албан ёсоор нээнэ
22/04/2024, 17:19
Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг АНДЭЗНК-ын 80 дугаар чуулганы даргаар сонгогдов
22/04/2024, 17:18
“Амгалан” дулааны станцын суурилагдсан хүчин чадлыг 116 МВт-аар өргөтгөлөө
22/04/2024, 17:17
Улаанбаатар хотноо олон улсын бүжигчдийн тэмцээн болно
22/04/2024, 17:15
Х.Нямбаатар: Нийслэл дахиж өмчөө завшуулж, үнэгүйдүүлэхгүй
22/04/2024, 17:14
Франц Беккенбауэрийн хүрэл хөшөөг босгоно
22/04/2024, 13:59
БАЯН-ӨЛГИЙ: Ирэх өдрүүдэд салхины хурд секундэд 24 метр хүрч шуурна
22/04/2024, 13:55
Олон улсын эх дэлхийн өдөр тохиож байна
22/04/2024, 13:04
ОРХОН:Монгол хоол үйлдвэрлэгчдийн анхдугаар тэмцээн болж байна
19/04/2024, 17:15
Энхийг дэмжих ажиллагаанд оролцох тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгыг өргөн мэдүүлэв
17/04/2024, 14:40
Бие даан нэр дэвшигчид мөрийн хөтөлбөрөө энэ сарын 22-24-нд аудитын байгууллагад хүргүүлнэ
17/04/2024, 14:38
ГОВЬ-АЛТАЙ: Идэвхтэн байгаль хамгаалагчид ус хуримтлуулах цөөрөм байгуулжээ
17/04/2024, 14:37
ХӨВСГӨЛ: Ноолуур нэг килограмм нь 165 мянган төгрөгийн үнэтэй байна
17/04/2024, 14:35
Банкууд олон нийтээс татсан хөрөнгийн зарцуулалтаа тайлагнав
15/04/2024, 20:01
"AI сэтгүүл зүйг нөхөж чадах ч сэтгүүлчдийг орлож чадахгүй"
15/04/2024, 19:39
"Алтайн хүдэр"-ийн эзэн Р.Базарааг баривчиллаa
15/04/2024, 19:34
“Аялал жуулчлалын үндэсний чуулган”-ыг Төрийн ордонд зохион байгуулав
15/04/2024, 19:26
Хянан шалгах түр хорооны даргаар УИХ-ын гишүүн Ц.Цэрэнпунцагийг сонгов
15/04/2024, 19:24
Л.Балхжав: Эх хүн гэдэг зүрхэнд мөнхөд орших эх орон юм
15/04/2024, 19:23
"Урлахуй, шүтэхүй, гэгээрэхүй" үзэсгэлэнд шүтээн зургийн дахин давтагдашгүй, үзмэрүүдийг дэлгэжээ
15/04/2024, 19:21
Өнөөдөр “Алтан цом”-ын хасагдах шатны барилдаан эхэлнэ
15/04/2024, 14:02
Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар
22/05/2019, 14:51
????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????
19/09/2018, 11:38
26/09/2018, 10:41
9/10/2018, 12:01
АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө
14/08/2019, 15:22
?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????
21/09/2018, 13:45
Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв
25/03/2019, 09:25
"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"
22/04/2019, 15:55
Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр
21/02/2019, 10:18
Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа
30/08/2019, 12:46
Бэлтгэл хошууч генерал Б.Баярмагнай: Медальон дурсгах нь цэргийн салбарт ихээхэн хөгжсөн соёл
15/03/2019, 12:37
.jpg)
???? ?????????? ?????
3/01/2019, 19:25
Гамшиг осол тохиолдсон үед Ард иргэдийн ирэх “Түр Цугаларах Талбай”-д
25/04/2019, 16:13
ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ
17/04/2019, 12:19
Миний харсан Энэтхэгчүүд
13/03/2019, 09:42
“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо
17/12/2019, 14:42
Монгол, Их Британи улсын далбаатай галт тэрэг аялалд гарав
19/02/2019, 15:55
Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ
30/08/2019, 13:22
Хоккайдо: Монголын өсвөрийн гэрэл зурагчид тэргүүллээ
8/08/2019, 16:13
Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....
27/02/2019, 17:25
АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө
14/08/2019, 15:22
Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....
27/02/2019, 17:25
????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????
19/09/2018, 11:38
9/10/2018, 12:01
Миний харсан Энэтхэгчүүд
13/03/2019, 09:42
Үндэсний сэтгүүл зүй үүсэж хөгжсөний 106 жилийн ойн баярын өдөр
6/03/2019, 17:04
Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ
30/08/2019, 13:22
Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар
22/05/2019, 14:51
Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв
25/03/2019, 09:25
“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо
17/12/2019, 14:42
26/09/2018, 10:41
"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"
22/04/2019, 15:55
???? ?????????? ?????
3/01/2019, 19:25
Уяачдад Монгол Улсын цол хүртээв
3/02/2019, 14:32
Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр
21/02/2019, 10:18
?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????
21/09/2018, 13:45
Б.Баярсайхан: Байгууллагууд дэргэдээ цэцэрлэг байгуулахад төр хувьсах зардлыг нь даана
12/08/2019, 19:11
Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа
30/08/2019, 12:46
Өсвөрийн шатарчдын улсын аварга багаар Хэнтий аймаг шалгарлаа
6/03/2019, 11:03
ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ
17/04/2019, 12:19
3 сэтгэгдэл