Ж.Гончигсүрэн: “Урвуулагч” хэмээх гахай жил төрийн хууль чангарна
Хаврын тэргүүн сарын шинийн нэгэн ирэх сарын 5-ны өдөр тохионо. XVII жарны “Урвуулагч” хэмээх шарагчин гахай жилийн өнгө ямар байх талаар монгол зурхайн “Түвдэнпэлжээлин” хийдийн хамба лам Ж.Гончигсүрэнгээс тодрууллаа.
-Ирж буй жилийн өнгийг монгол зурхайд шороон үхрээр шинждэг ёстой. Энэ жилийн шороон үхрийн зураг ямар байна вэ?
-Жил жилийн зурхайд тухайн жилийн ерөнхий шинж ямар байх тухай хаврын урь орсон өдрийн махбодийг тооцон гаргадаг. Энэ жил XVII жарны “Урвуулагч” хэмээх шарагчин гахай жил гарна. Ирэх гахай жилийг шороон үхрийн шинжээр авч үзвэл, үхэр нь шар толгойтой, эвэр, чих, сүүл нь хөх, дөрвөн шийр нь цагаан, ногоон ходоодтой, цагаан омруу бүхий хөх зүсмийн, амаа ангайж сүүлээ зүүнтээ шарвасан байдлаар дүрслэгдсэн. Үхэр хариулаач нь цагаан нүүртэй, улаан дээлэн дээр хөх бүс бүсэлсэн, гэзгээ чихнийхээ өмнүүр унжуулсан, зүүн гутлаа өмсөөд баруун гутлаа зүүн талын бүсэндээ хавчуулсан, олсон шилбүүр барьсан, өвгөн үхрийнхээ зүүн талд алхаж явна.
-Үхрийн шинжийг тайлбал, энэ жил ер нь хэр ерөөлтэй сайхан жил байх нь вэ?
-Ерөнхий зурлагын хувьд, хур ус элбэг сайхан жил гарах төлөвтэй байна. Өнгөрсөн жил тариа ургац арвин боловч үнэгүйднэ гэж байсан бол энэ жил улс орон ерөнхийдөө хямралтай, энгийн ардад айх мэгдэх явдал гарч мэдэх юм. Төрийн хууль чангарна гэж буусан. Ихэс дээдэс, өвгөдөд амгалан, залууст ширүүн, нялхаст машид ширүүн байна. Жилийн дунд үеэр хур тунадас элбэг, зуны сүүлээр мөндөр буух магадлалтай.
-Одоогоос 12 жилийн өмнө “Алтан гахай жилд хүүхэд төрүүлэх сайн” хэмээн олон гэр бүл хүүхэдтэй болж байсан.Ер нь гахай жил ямар онцлогтой байдаг вэ?
-Үр төл сайтай сайхан жил гарахаар байна. Жилээс биш ард түмнээс шалтгаална. Шарагчин гэдэг нь шороон гахай буюу эм гахай жил гарч байгаа юм. Хүн бүр дор дороо хичээх шаардлагатай. Ер нь хүн ямар нэг жилээс биш, бие, хэл, сэтгэлээс хийсэн үйлээс шалтгаалдаг тул монголчууд хоорондоо эв эетэй байж улс орон, нийтээрээ амгалан сайхан байх нигууртай. Өөрт хамааралгүй зүйлийг бусдыг айлгах зорилгоор хэрэглэж болохгүй. Монголчуудынхаа уламжлалт зан заншлыг авч үлдэхэд хүн бүр эрхэмлэх хэрэгтэй. Эх орон маань эзэнтэй ч юм шиг, эзэнгүй ч юм шиг байж болохгүй. Бид өөрийн гэсэн уламжлал, ёс жаягтай, сэтгэлтэй байж улс орон маань хөгжинө.
-Ирж буй гахай жилд ямар жилтэй хүмүүс онцгойлон засал, ном хийлгэх шаардлагатай вэ?
-Ижил жилтэй хүн заавал адилхан засалтай байна гэж ойлгож болохгүй. Хувь хүн бүр өөр дээрээ тусгаж авах шаардлагагүй. Яагаад гэвэл, хүн бүрийн заяа төөрөг өөр байдаг шүү дээ. Хүн бүрийн засал өөр байдаг учраас тийм жилтэй хүмүүс илүү засалтай гэж хэлэх боломжгүй юм. Төрснөөсөө шалтгаална. Тиймээс өөрсдөө хянамгай байх хэрэгтэй. Жил орж, мэнгэ голлож буй улсууд лам, эрдэмтэн мэргэдээс асууж заслаа сайн хийлгээрэй гэж хэлье.
-Шинийн 15-ны дотор засал номоо хийлгэх ёстой гэдэг. Заавал энэ хугацаанд багтаж заслаа хийлгэх ёстой юу?
-Хүн бүр бэлгэ дэмбэрлийг бодож засал номоо хийлгэхийг зорьдог. Жил гарч байгаатай холбоотой хүн бүрийн төрсөн гараг, өдөр, жил, сараар зурхайн зурлагууд өөр өөр гардаг. Гарч байгаа жил нь хүний амьдрал, амь нас, эрүүл мэнд, эд агуурс, хийморь лундаа, ажил үйлс, нас буянд нөлөөлөх нь бий. Тиймээс сайн талаа бид арвижуулж, сөрөг талаа сайн сайхан байлгахын тухайд жилийн засал хийлгэдэг. Заавал 15-ны дотор гэхгүй. Шинийн нэгний өглөө мөрөө зөв гаргавал тэр нь бас засал болоод л явна. Баяр баясгалантай, хэрүүл тэмцэлгүй эхэлбэл ажил тань урагштай байна. Тиймээс нийтээрээ анхаарах шаардлагатай.
-Монголын нийгмийн байдал ямар байх бол?
-Энгийн ард айж эмээх аюул гарч магадгүй гэдэг бол хэн нэгний үгэнд орж, аялдан дагаж болохгүй, өөрийн бодолтой, сэрэмжтэй байгаарай гэсэн санаа юм.
-Удахгүй шинэ сар гарах нь. Сүсэгтэн олондоо хандан юу хэлэх вэ?
-Монгол хүн бэлгээрээ, Бээжин хүн бэнчингээрээ гэдэг. Сар шинэдээ монгол түмэн маань сайхан шинэлж, эрүүл энх, урт удаан насалж, эв түнжинтэй байж, санасан хэрэг ёсчлон бүтэхийн өлзийтэй ерөөлийг өргөн дэвшүүлж байна.
-Ирж буй жилийн өнгийг монгол зурхайд шороон үхрээр шинждэг ёстой. Энэ жилийн шороон үхрийн зураг ямар байна вэ?
-Жил жилийн зурхайд тухайн жилийн ерөнхий шинж ямар байх тухай хаврын урь орсон өдрийн махбодийг тооцон гаргадаг. Энэ жил XVII жарны “Урвуулагч” хэмээх шарагчин гахай жил гарна. Ирэх гахай жилийг шороон үхрийн шинжээр авч үзвэл, үхэр нь шар толгойтой, эвэр, чих, сүүл нь хөх, дөрвөн шийр нь цагаан, ногоон ходоодтой, цагаан омруу бүхий хөх зүсмийн, амаа ангайж сүүлээ зүүнтээ шарвасан байдлаар дүрслэгдсэн. Үхэр хариулаач нь цагаан нүүртэй, улаан дээлэн дээр хөх бүс бүсэлсэн, гэзгээ чихнийхээ өмнүүр унжуулсан, зүүн гутлаа өмсөөд баруун гутлаа зүүн талын бүсэндээ хавчуулсан, олсон шилбүүр барьсан, өвгөн үхрийнхээ зүүн талд алхаж явна.
-Үхрийн шинжийг тайлбал, энэ жил ер нь хэр ерөөлтэй сайхан жил байх нь вэ?
-Ерөнхий зурлагын хувьд, хур ус элбэг сайхан жил гарах төлөвтэй байна. Өнгөрсөн жил тариа ургац арвин боловч үнэгүйднэ гэж байсан бол энэ жил улс орон ерөнхийдөө хямралтай, энгийн ардад айх мэгдэх явдал гарч мэдэх юм. Төрийн хууль чангарна гэж буусан. Ихэс дээдэс, өвгөдөд амгалан, залууст ширүүн, нялхаст машид ширүүн байна. Жилийн дунд үеэр хур тунадас элбэг, зуны сүүлээр мөндөр буух магадлалтай.
-Одоогоос 12 жилийн өмнө “Алтан гахай жилд хүүхэд төрүүлэх сайн” хэмээн олон гэр бүл хүүхэдтэй болж байсан.Ер нь гахай жил ямар онцлогтой байдаг вэ?
-Үр төл сайтай сайхан жил гарахаар байна. Жилээс биш ард түмнээс шалтгаална. Шарагчин гэдэг нь шороон гахай буюу эм гахай жил гарч байгаа юм. Хүн бүр дор дороо хичээх шаардлагатай. Ер нь хүн ямар нэг жилээс биш, бие, хэл, сэтгэлээс хийсэн үйлээс шалтгаалдаг тул монголчууд хоорондоо эв эетэй байж улс орон, нийтээрээ амгалан сайхан байх нигууртай. Өөрт хамааралгүй зүйлийг бусдыг айлгах зорилгоор хэрэглэж болохгүй. Монголчуудынхаа уламжлалт зан заншлыг авч үлдэхэд хүн бүр эрхэмлэх хэрэгтэй. Эх орон маань эзэнтэй ч юм шиг, эзэнгүй ч юм шиг байж болохгүй. Бид өөрийн гэсэн уламжлал, ёс жаягтай, сэтгэлтэй байж улс орон маань хөгжинө.
-Ирж буй гахай жилд ямар жилтэй хүмүүс онцгойлон засал, ном хийлгэх шаардлагатай вэ?
-Ижил жилтэй хүн заавал адилхан засалтай байна гэж ойлгож болохгүй. Хувь хүн бүр өөр дээрээ тусгаж авах шаардлагагүй. Яагаад гэвэл, хүн бүрийн заяа төөрөг өөр байдаг шүү дээ. Хүн бүрийн засал өөр байдаг учраас тийм жилтэй хүмүүс илүү засалтай гэж хэлэх боломжгүй юм. Төрснөөсөө шалтгаална. Тиймээс өөрсдөө хянамгай байх хэрэгтэй. Жил орж, мэнгэ голлож буй улсууд лам, эрдэмтэн мэргэдээс асууж заслаа сайн хийлгээрэй гэж хэлье.
-Шинийн 15-ны дотор засал номоо хийлгэх ёстой гэдэг. Заавал энэ хугацаанд багтаж заслаа хийлгэх ёстой юу?
-Хүн бүр бэлгэ дэмбэрлийг бодож засал номоо хийлгэхийг зорьдог. Жил гарч байгаатай холбоотой хүн бүрийн төрсөн гараг, өдөр, жил, сараар зурхайн зурлагууд өөр өөр гардаг. Гарч байгаа жил нь хүний амьдрал, амь нас, эрүүл мэнд, эд агуурс, хийморь лундаа, ажил үйлс, нас буянд нөлөөлөх нь бий. Тиймээс сайн талаа бид арвижуулж, сөрөг талаа сайн сайхан байлгахын тухайд жилийн засал хийлгэдэг. Заавал 15-ны дотор гэхгүй. Шинийн нэгний өглөө мөрөө зөв гаргавал тэр нь бас засал болоод л явна. Баяр баясгалантай, хэрүүл тэмцэлгүй эхэлбэл ажил тань урагштай байна. Тиймээс нийтээрээ анхаарах шаардлагатай.
-Монголын нийгмийн байдал ямар байх бол?
-Энгийн ард айж эмээх аюул гарч магадгүй гэдэг бол хэн нэгний үгэнд орж, аялдан дагаж болохгүй, өөрийн бодолтой, сэрэмжтэй байгаарай гэсэн санаа юм.
-Удахгүй шинэ сар гарах нь. Сүсэгтэн олондоо хандан юу хэлэх вэ?
-Монгол хүн бэлгээрээ, Бээжин хүн бэнчингээрээ гэдэг. Сар шинэдээ монгол түмэн маань сайхан шинэлж, эрүүл энх, урт удаан насалж, эв түнжинтэй байж, санасан хэрэг ёсчлон бүтэхийн өлзийтэй ерөөлийг өргөн дэвшүүлж байна.
-043610-69639569220181115043631.jpeg)
Сурталчилгаа
Чингэлтэй дүүргийн мөсөн гулгуурын талбай энэ сарын 15-наас үнэ төлбөргүй үйлчилнэ
Өчигдөр, 16:35
13244 аж ахуйн нэгж, 206 мянган өрхийн цахилгааныг өчигдөр хязгаарлажээ
Өчигдөр, 16:33
Б.Ичинхорлоо: Монголын оюун санааны үүц нь ч, хөгжлийн хүрд нь ч Үндэсний номын сан юм
Өчигдөр, 16:28
Улаанбаатар–Хо Чи Мин нислэгийг нээлээ.
Өчигдөр, 16:26
Эрдэнэт хотод шинэ жилээ тэмдэглэдэг нь ийм учиртай
Өчигдөр, 16:06
Хавдрын эмнэлгийг улсад авахаар төсөвт 25 тэрбум төгрөг суулгажээ
Өчигдөр, 16:01
“Өвлийн идэш” өргөтгөсөн худалдаа зохион байгуулна
Өчигдөр, 15:59
Ё.Баатарбилэгийн ялыг хэвээр үлдээж байна
Өчигдөр, 15:58
“Эрдэнэт хотын болон Анхдагч илгээлтийн эзэд”-ийн өдөр тохиож байна
Өчигдөр, 15:56
ХОВД: “Монгол бичиг" номын дээжийг гардууллаа
9/12/2024, 15:32
ГОВЬ-АЛТАЙ: Улаанбаатар хотод суугаа 350 гаруй өрхийн өвлийн идшийг хүргэж байна
9/12/2024, 15:31
ЗАВХАН: Энэ сард цаг агаар тогтворгүй, олон жилийн дунджаас хүйтэн байна
9/12/2024, 15:29
Онцгойгийн алба хаагчид тусгай зориулалтын 30 автомашинтай боллоо
9/12/2024, 15:25
БЖДҮ-д зээл олгох 50 сая ам.долларын гэрээнд гарын үсэг зурлаа
9/12/2024, 15:24
“Н.Норовбанзад” дурсгалын зоос худалдаанд гарлаа
3/12/2024, 17:43
СҮХБААТАР: Агтана хүрээтийн шилдэг бүтээлүүд...
3/12/2024, 14:40
Д.Трамп Эх дагинын сүмийг нээх ёслолд оролцоно
3/12/2024, 14:36
Нийтийн тээврийн автопарк ашиглалтад ороход бэлэн боллоо
3/12/2024, 14:32
Монголд 100 мянган ам.долларын шагналын сантай Dota2-ын “MESA Invitational 2024” болно
3/12/2024, 14:30
Үндсэн хууль баталсны 100 жилийн ойд зориулсан хүндэтгэлийн хуралдаан
27/11/2024, 19:00
Дөрвөн улирлын турш жуулчин хүлээн авах тогтоол баталлаа
27/11/2024, 18:56
Улсын заан С.Сүхбат түрүүллээ
27/11/2024, 18:51
Д.Одбаярыг Хонгконгд суух ерөнхий консулаар томилжээ
27/11/2024, 18:49
"Болор цом"-ын эзнээр А.Лхагва тодорлоо
27/11/2024, 18:47
“Хачин их жаргалтайгаар амьд явах сонголт хийж билээ”
26/11/2024, 14:16
Орос, Хятадын хийн хоолой яагаад Монголоор биш Казахстанаар явахаар болсон бэ?
26/11/2024, 14:13
Д.Трампын ялалт ба үл үзэгдэх шуурга
26/11/2024, 14:12
Вьетнам улсад хонь, ямааны мах экспортолж, сайн чанарын цагаан будаа импортолно
26/11/2024, 14:10
БАЯН-ӨЛГИЙ: Анхдугаар Үндсэн хуулийг батлалцахад 6 төлөөлөгч оролцож байжээ
26/11/2024, 14:08
Монголын сагсчид оюутны ДАШТ-ээс хүрэл медаль авав
26/11/2024, 14:06
Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар
22/05/2019, 14:51
????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????
19/09/2018, 11:38
26/09/2018, 10:41
9/10/2018, 12:01
АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө
14/08/2019, 15:22
?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????
21/09/2018, 13:45
Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв
25/03/2019, 09:25
"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"
22/04/2019, 15:55
Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр
21/02/2019, 10:18
Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа
30/08/2019, 12:46
Бэлтгэл хошууч генерал Б.Баярмагнай: Медальон дурсгах нь цэргийн салбарт ихээхэн хөгжсөн соёл
15/03/2019, 12:37
.jpg)
???? ?????????? ?????
3/01/2019, 19:25
Гамшиг осол тохиолдсон үед Ард иргэдийн ирэх “Түр Цугаларах Талбай”-д
25/04/2019, 16:13
ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ
17/04/2019, 12:19
Миний харсан Энэтхэгчүүд
13/03/2019, 09:42
“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо
17/12/2019, 14:42
Монгол, Их Британи улсын далбаатай галт тэрэг аялалд гарав
19/02/2019, 15:55
Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ
30/08/2019, 13:22
Хоккайдо: Монголын өсвөрийн гэрэл зурагчид тэргүүллээ
8/08/2019, 16:13
Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....
27/02/2019, 17:25
АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө
14/08/2019, 15:22
Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....
27/02/2019, 17:25
????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????
19/09/2018, 11:38
9/10/2018, 12:01
Миний харсан Энэтхэгчүүд
13/03/2019, 09:42
Үндэсний сэтгүүл зүй үүсэж хөгжсөний 106 жилийн ойн баярын өдөр
6/03/2019, 17:04
Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ
30/08/2019, 13:22
Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар
22/05/2019, 14:51
Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв
25/03/2019, 09:25
“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо
17/12/2019, 14:42
26/09/2018, 10:41
"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"
22/04/2019, 15:55
???? ?????????? ?????
3/01/2019, 19:25
Уяачдад Монгол Улсын цол хүртээв
3/02/2019, 14:32
Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр
21/02/2019, 10:18
?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????
21/09/2018, 13:45
Б.Баярсайхан: Байгууллагууд дэргэдээ цэцэрлэг байгуулахад төр хувьсах зардлыг нь даана
12/08/2019, 19:11
Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа
30/08/2019, 12:46
Өсвөрийн шатарчдын улсын аварга багаар Хэнтий аймаг шалгарлаа
6/03/2019, 11:03
ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ
17/04/2019, 12:19
523 сэтгэгдэл