iNet.mn дагах

С.Дулам: Монгол угсаатны цорын ганц үндэсний баяр бол ЦАГААН САР

Сар шинийн баярын талаар СУИС-ийн тэргүүлэх профессор, МУИС-ийн  зөвлөх профессор, Монгол Улсын Шинжлэх ухааны гавьяат зүтгэлтэн С.Дулам багштай ярилцсанаа толилуулж байна.

-Цагаан сарын баяр хэдийнээс үүсэлтэй юм бэ. Та үүх түүхээс нь ярьж сонирхуулахгүй юу?
-Монголчууд жилийн эхийг тэмдэглэхдээ голдуу намар, өвлийн заагаар их махан тайлга үйлдээд түүнээсээ овгийнхоо гишүүн бүрт хувь хүртээж, шүүс идээгээрээ ёсолдог байсан нэгэн үе бий. Түүхэн баримт дээр тулгуурлаад үзвэл, 1207 оны улаагчин туулай жилийн эхний өдөр Чингис хаан өглөө эртлэн босч тэнгэр хангайдаа мөргөж, өвөг дээдэстээ тахил өргөн, Өүлэн эхдээ золгосон гэдэг.

Ингээд 1207 онд буюу Чингис хааны II онд тэмдэглэсэн тэр үеэс эхлээд сүү цагаан идээгээр голлуулан ёслодог "Цагаан сар" гэдэг ёслол эхэлж, төр ёсны баяр болсон. Үндсэндээ энэ баяр нь монголчуудын хувьд малын сүү шимээр голлон аж ахуйгаа эрхэлсэн цагаас тэр цагаас л эхлэлтэй. Нөгөөтэйгүүр хавар гэдэг улирал монголчуудын хувьд хамгийн хатуу улирал. Газар ногооны шим, малын тарга хүч, хүний тамир тэнхээ ч буурсан хатуу цаг, хаврын  “хар сар” гэгддэг.

Энэ хаврын хар сарыг цайлгах бэлгэдлийн утгаар цагаан сар гэдэг баярыг бий болгосон. Тийм болохоор цагаалга хүртэж, их идээ засч, хэн хэдэн үе идээ засах зэргээс эхлээд бүгд  нарийн дэг журамтай байсан юм билээ. Мэдээж хэрэг цагаалгаар голдуу шинэлж байгаа учраас “Цагаан сар” гэж нэрлэсэн. Цагаан сарыг зарим Монгол угсаатан цэгээ сар, сүүн сар, сагаалган (буриадууд) гэж нэрлэдэг.

1207 онд буюу Чингис хааны II онд тэмдэглэсэн тэр үеэс эхлээд сүү цагаан идээгээр голлуулан ёслодог "Цагаан сар" гэдэг ёслол эхэлж, төр ёсны баяр болсон

-Битүүний учир начрын тухайд?
-“Битүүн” гэдэг бол миний судалснаар ан агнуурын соёлын үеэс буюу  цагаан сараас өмнө тэмдэглэдэг байсан хувь сарын ой дурсамж. Өөрөөр хэлбэл их махан тайлга хийдэг, шүүс идээгээр голлон аж төрж байсан ан агнуурын соёлын үеийн үлдэц гэж болно. Насныхаа эрэмбээр мал амьтны эрхтэнүүд оноосон эзэнтэй байсан.

Жишээ нь, эрэгтэй хүнд өвчүү өгч болохгүй. Өвчүү гэдэг бол эмэгтэй хүний, хатан хүний хоол шүү дээ. Дал дөрвөн өндрийг нагацын зоог, зээ нь нагацынхаа дэргэд дал барьж болохгүй гэх мэт ураг эшийн утгатай. Тийм болохоор битүүнд “битүүлэг зөрүүлнэ” гэж их ёс байсан. Үүнтэйгээ уялдаад битүүлнэ гэдэг маань өөрөө гурван утгатай.

Цагийн хувьд нэг бүтэн жил  эргээд жилийн шувтарга болж байна. Дээр нь тэр шөнө тэнгэрт сар гарахгүй, харанхуй битүү болж байна. Мөн энэ өдөр битүү хоол буюу шүүс идээ, битүүлэг голдуу зооглодог. Түүнчлэн тэр орой ширээ болоод ширдэгний  олон бэлгэдэлтэй тоглоомоор тоглоно. Хорол, үүчүүр, зэндмэнэ, төгс жаргалан мэтийн гэр барьдаг тоглоомууд бол ширээний тоглоом. Шагай голдуухан ширдэгний тоглоом.

-Цагаан сараар тоглоом тоглоод суух зав гардаг юм болов уу даа?
-
Алаг мэлхийг битүүний шөнө өрж хоноод шинийн нэгний өглөө тоглодог тоглоом юм. Цагаан сарын идээ ундаа болохыг хүлээх зуураа тоглож болно шүү дээ. 


ЦАГААН САРЫН ИДЭЭ УНДААНЫ БЭЛГЭДЭЛ

-Цагаан сарын тавгийн идээ, идээ ундааны утга учрын талаар?
-
Цагаалга гэдэг идээгээ өнөөдөр зарим нь мартсан байна. Энэ нь аарц идээн дээр таван тарианы үрийг юм уу эсвэл үзэм, тутарга будаа оруулаад хачирласан амтлаг хоолыг хэлдэг.

-Голдуу цагаан будаагаар хийгээд байх шиг байдаг?
-Одоо цагт бол тутарга буюу цагаан будааг оруулж болно л доо. Гэхдээ хамгийн чухал зүйл нь малын сүү шимээр хийсэн аарц цагаа байдаг. Үүн дээр, өрөм, шар тос, сүү, гурил, чихэр, давс нэмээд цагаалга болдог. Яагаад гэвэл энэ нь хар юмыг цайлгаж, эерүүлж байгаа гэсэн утгатай юм.

Цайгаа чанаж уучихаад, цагаалгаа буцалгана. Аарц нь олон жижиг мөхлөгөөс бүтдэг тул аливаа зүйлийн өсч үржиж, олшрохыг бэлгэддэг. Үүнийг дагуулаад хоёр зүйлийн идээ засдагийн нэг нь их идээ буюу тавгийн идээ. Энэ нь дөрвөн ширхэг ул боовоор суурь хийж, сондгой тоогоор давхарласан идээ байх ёстой.

Сондгой тоогоор засдагийн учир нь монголчуудын аж амьдралын гүн ухаантай холбоотой. Хүний аж амьдрал бол жаргал зовлон ээлжилж байдаг хорвоо. Тийм учраас жаргалаар эхэлж жаргалаар өндөрлөх амьдрал байгаасай гэсэн хүслэнгийн үүднээс “жаргал-зовлон-жаргал” гэсэн утгыг бэлгэддэг учиртай. Харин эмгэнэл гашуудлын үед тавгийн идээний үеийг тэгш тоотой зассан байдаг.

-Их идээ буюу тавгийн идээнийхээ суурийг дөрвөөр засдаг гэлээ. Яагаад заавал дөрөв гэж?
-Дөрвөн зүг найман зовхист бат суурьтай оршиж байхыг илэрхийлж байгаа юм.

Төрийн ихэс дээдэс есөн үеэр засах ёстой. Энэ нь монгол төрийг бэлгэдсэн, мөнх тэнгэртэй холбоотой тооны бэлгэдэл.

-Тавгийн идээгээ хэдэн үе засах ёстой вэ?
-Төрийн ихэс дээдэс есөн үеэр засах ёстой. Энэ нь монгол төрийг бэлгэдсэн, мөнх тэнгэртэй холбоотой тооны бэлгэдэл. Харин ахмад настнууд маань долоон үеэр, ерийн нэг айл гэрийн эзэд бол таван үеэр, шинэ гэр бүлүүд гурван үеэр засахад яг таарна.

-Нэг хэсэг идээнийхээ дээр төрөл бүрийн чихэр алаглуулдаг байсан бол сүүлийн үед цагаан идээгээрээ засдаг болжээ. Цагаан сарыг бэлгэдэж байгаа болохоор энэ нь зөв биз дээ?
-Чихэр тавихын хувьд тавьж болох боловч чихрийн цаасыг нь авч байх ёстой. Боолттой юм тавьдаггүй. Учир нь боодолтой байна гэдэг хүнд идүүлэхгүй л гэсэн утгатай шүү дээ. Гол нь хүнд өгнө гэдэг утгаа илэрхийлэх хэрэгтэй. Гэхдээ цагаан идээгээрээ засаж өнгөлөөд, дээр нь өрмөөр бүтээж, шар тосоор жинс хийсэн идээ бол жинхэнэ монголын "Их идээ" гэж авгайлж нэрлэдэг тэр идээ мөн.

-Еэвэн тавьдаг, тавьдаггүй гээд нэлээд маргалдах болсон. Еэвэн тавихгүй гэвэл дундах хөндий зайг нь юугаар битүүлж болох вэ?
-Еэвэн тавьсан айл байхад хэн ч түүнийг нь нурааж авч хаяхгүй л дээ. Гэхдээ болж өгвөл еэвэн тавиад хэрэггүй. Дээр үед бол идээний чигжээсийг ээзгий, ааруулаар дүүргэн дээш нь өндөрлөчихдөг байсан. Тэгээд еэвэн биш, дугуй ааруул тавьж бас болно шүү дээ. Тавгийн идээ бол хот мандлын шинжтэй, цавцайж цайж харагдах тусмаа цагаан сарынхаа бэлгэдэлтэй зөвдөж таарна.

-Ууц шүүс тавих ёсны талаар тайлбарлаж өгөхгүй юу. Хэдийнээс үүдэлтэй, ямар утга учрыг агуулдаг юм бол?
-Энэ бол Өндөр гэгээн Занабазарын үеэс уламжилсан зүйл. Учир юу вэ гэвэл Өндөр гэгээн Занабазарыг таалал төгсөхийн өмнөхөн шавь нар нь “Таны хөргийг бид хэрхэн бүтээвэл зохих вэ?” гэж асуухад "Намайг өмнөө монгол хонины ууц тавиад, таллаж байгаагаар зурж дүрслээрэй. Монголын заяа их амны хишигтэй байх ёстой. Монгол хүн өлсөх ёсгүй. Үүнийг бэлгэдэж би энэ хөргийг зуруулж байгаа юм аа” гэж хариулсан гэдэг.

Тэгэхээр ууц идээ гэдэг маань өөрөө монголчуудын маань аман хишгийн бэлгэдэл байгаа юм. Миний түрүүн хэлсэнчлэн угтаа бол монголчуудын өвөл намрын заагаар жилийн эхийг шүүс идээгээр ёслож байх үеийн соёлын үлдэц гэж хэлж бас болно.

Ууц тавих ёс бол дотроо их ялгаатай. Тэвхэн ууцтай, дагалдах таван түрүү махтай, дээр нь хонин төөлэй /толгой/, дөрвөн шийртэй нь тавьж байгаа нь бол их бүхэл шүүс болно. Үүнийг төрийн ихэс дээдэс тавина.

Шийр, төөлэйгүй бусад шүүс тавихыг дунд бүхэл шүүс гэж нэрлэдэг. Үүнийг ахмад настнууд юм уу,  олон ам бүлийн тэргүүлэгч нар тавьдаг.

Өрх гэрийн эзэд бол бүхэл хонины шүүсийг хэрхэн төлөөлүүлэх вэ гэвэл, цээж махыг төлөөлүүлээд дал дөрвөн өндөр, бөгс махыг төлөөлүүлж хонтой шаант уураг сүүлтэй нь, дотор махыг төлөөлүүлээд гургалдай зэргийг тавьсан байхад нэг бүтэн хонины шүүс тавьсантай дүйцэх бөгөөд үүнийг бага бүхэл шүүс гэдэг.

Айл болгон бол ууц тавих гээд байдаг нь XIX зууны сүүл үед Богдын хүрээ, түүний эргэн тойрны баячуудын өрсөлдөөнөөс  дэлгэрсэн зүйл юм.


САР ШИНИЙН МЭНДЛЭН ЗОЛГОХ ЁС

-Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө мөр гаргах нь Монголын заншил уу? буддын заншил уу?
-Уг нь монголчууд ч бас сайн зүгт зүглэх заншилтай байсан. Дээр үедээ гэрийн эзэн голдуу сайн зүгт зүглэдэг ёс байсан. Сүүлд нь  бурханы шашны үрийн зурхай нэвтэрснээс хойш буддын ёсны заншил болсон.

-Хүмүүс золгохдоо хэлдэг үг ч бас утга учиртай байдаг. Энэ талаар?
-Цагаан сарын шинийн нэгний өглөө эртлэн босоод эзэн сүлдэндээ мөргөдөг. Хөдөө газар бол ялангуяа хот айлын ойр орчмын өндөрлөг уул толгойн орой дахь овоон дээр гараад цай сүүнийхээ дээжийг өргөөд нэн ялангуяа төрийн сүлд аль зүгт байна тэр зүгт голдуу сацал идээгээ өргөдөг.

Энэ бол төрөө дээдлэх монголчуудын уламжлалтай холбоотой. Үүний дараа хамгийн ахмад настныдаа хот айлаараа ороод золгодог. Монголчуудын энэ ёслол бол ахмад настнаа хүндлэх гол утгатай юм шүү. Тэгээд орж золгохдоо тэр ахмад настантай ивээл жилтэй хүн түрүүлж амрыг нь асууж золгодог.

Амар эрэх гэдэг бол монголчуудын хувьд их утга учиртай зүйл. Хүүхэд арван гурван наснаас эхэлж хүний амрыг асуудаг. Насаар залуу нь “Та амар байна уу”, “Та амар айлдаж байна” гэхчлэн мэндчилнэ. Үүнийх нь хариуд "Мэнд ээ, амар сайн уу" гэж ахмад настан нь хэлээд золгодог. Түүнээс ахмад настан нь дүүмэд хүнийг “амар байна уу” гэж  амар эрэн мэндлэх учиргүй.

-Хадагтай болон хадаг барьж золгож байгаа үед яах билээ?
-Хадаг барьж золгох, хадагтай золгох гэж хоёр ондоо юм байна. Цагаан сарын хадаг голдуу цагаан өнгөтэй байдаг. Дээр үед бол хурганы арьсаар голдуу золгож байсан юм билээ. Хадгаа гурав нугалаад амыг нь золгож байгаа хүн рүүгээ харуулж, баруун гарынхаа ядам хуруунд хадагныхаа үзүүрийг гурав ороон доош нь унжуулсан бол хадагтай золгож байгаа юм. Энэ нь хадаг өгч байгаа юм биш зүгээр л хүндэлж золгож байгаа гэсэн үг.

Харин тэр хадгийг эрхий хурууныхаа угт тулгаад дэлгэн золгож байгаа бол энэ хадгийг танд өргөж байна гэсэн үг. Ихэвчлэн өөрийн төрсөн аав ээж, өвөө эмээ гэх мэт их ойрын хүндээ, эсвэл номын багшдаа хадаг барьж золгоно.

Ингээд золгосныхоо дараа заавал хөөрөглөж мэндчилнэ. Цагаан сар гэдэг маань жилийнхээ хамаг л бэлгэ дэмбэрэлтэй үгсээ хэлэлцдэг үе юм. Хөөрөг солилцдогийн гол утга нь баярын бэлгэдэлт өдөр бие биедээ эрдэнийн зүйлийг харилцан бэлэглэж байгаа гэсэн утгатай. Өөрөөр хэлбэл, тухайн жилдээ эд эрдэнээр элбэг байгаарай гэсэн  утга юм.

-Мөнгө барьж золгох шаардлага байдаг юм уу. Эсвэл энэ нь зүгээр л хувь хүний асуудал уу?
-Мөнгө төгрөгийг хамгийн ойрын хүмүүстээ өгч болох юм. Түүнээс газар сайгүй мөнгө тараах тийм утга анхнаасаа байгаагүй. Ялангуяа уул овоон дээр мөнгө тавихаа болих хэрэгтэй. Төрийн бэлгэдлийг тэгж хээр гадаа хаяж болохгүй.

-Хүмүүс золгохдоо архи барьж золгох мөн бурханд тавих нь бий энэ зөв үү?
-Архийг бурханд тавьж болохгүй. Хэзээ нэгэн цагт хэрэглээрэй гэсэн ерийн байдлаар өгч болно.

-Цагаан сараар даага далантай бяруу булчинтай гэхээс өөр ямар ерөөлийн үгс хэлэлцдэг вэ?
-Тэр чинь цагаан сарын гол мэндчилгээ юм. Хөөргөө чигчий хуруугаар ёроолыг нь дэмнээд, долоовор, дунд, ядам гурван хуруугаараа түшиж барьдаг. Тэр гурван хуруу нь тэнгэр, газар, лусыг зааж, энэ гурван ертөнцийн эрдэнэсийг солилцож байна гэсэн үг. Ингэж барих үедээ мэндчилгээнийхээ үгсийг хэлэлцдэг. Хүний мэнд, сүргийн мэнд гэж хоёр зүйлийн мэнд байна. 

Хуучин жил хангирсч
Шинэ жил шилжирч
Хөгшид, хүүхэд хөрстэй
Сайхан шинэлж байна уу

гэдэг нь хүний мэнд. Хөгшид хүүхэд гэдэг нь аль ч улс орны хамгийн анхаарч байгууштай эмзэг  хэсэг. Хүн амын дундах насны хоёр хязгаараар бүх хүнээ төлөөлүүлэн мэндийг нь асууж байна.

Даага далантай, бяруу булчинтай
Төлөг сүүлтэй, тором бөхтэй

Борлон хэрсэнтэй, өн тарган өег цатгалан 
Сайхан шинэлж байна уу

гэдэг нь сүргийн мэнд. Онд мэнд бүрэн орсон хоёр настай малаар бүх сүргээ төлөөлүүлэн мэндчилж байна. Учир нь монгол соёл иргэншлийн хамгийн том ололт бүтээл бол монгол  мал сүрэг юм. Урьд нь байгаль дэлхий дээр монгол мал гэдэг амьтан байгаагүй, олон зуун, мянган жилийн сонгон үржүүлгийн туршлага дээр үндэслээд монгол мал сүрэг гэдэг хүний соёлын бүтээл гарсан. Тэр соёлын бүтээлээрээ мэндчилж байна.

-Гэхдээ надад даага байхгүй шүү дээ?
-
Чамд мал байх эсэх нь ерөөсөө хамаагүй.  Чи монгол хүн мөн л бол энэ газар нутагт энх тунх амьдарч ирсэн амьдралын гол эх сурвалж нь мал аж ахуй юм. Малынхаа ашиг шимээр хооллож, хувцаслаж, орон гэрээ бүрж, баяр цэнгэлээ хийж, бусад бүх эд эрдэнэсийг ч түүгээрээ л арилжиж сольж авдаг.

Монголын мал аж ахуй дэвжиж байвал чи бүх юмтай байна гэсэн үг. Хэдэн мянган жил хоёр их гүрний дунд энэ л соёл иргэншлийнхээ аяч буянаар тусгаар улс гүрэн болж, өлсөлгүй, дааралгүй гандаж гундалгүй өдий хүртэл тэсч үлджээ. “Надад даага, тором байхгүй шүү дээ надад хамаагүй” гэдэг монгол хүн байж болохгүй. Мал аж ахуй байхгүй байсан гээд төсөөлөөд үз дээ. Энэ их урт цаг хугацаанд бид юу идэж ууж, юуг өмсч зүүж  амьдрах сан билээ?

-Сүүлийн үед малчдаа жаахан ад үзэх гэсэн хандлага гарах болсон. Нээрээ л мал ахуйгүйгээр Монгол нутгаа төсөөлөхийн аргагүй юм байна.
-Үүн шиг мунхаг зүйл байхгүй. Тэгвэл бүгдийг нь алга хийчихээд амьдраад үз л дээ. Махгүйгээр, сүү цагаан идээгүйгээр, айраггүйгээр байгаад үз. Наад зах нь гадаадын зочид ирэхэд юугаа сөгнөх вэ.


САР ШИНЭЭР ХУВЬ ХИШИГ ТАРААХ ТУХАЙД

-Сар шинээр бэлэг тараах гэж нэг асуудал байна. Юу өгөх вэ, ямар зарлага гаргах вэ гээд л маргаан үүсгэнэ. Бид өөрсдөө сар шинийн баяраа хүндрүүлээд байдгийн нэг шалтгаан нь энэ бэлэг юм. Та юу гэж бодож байна?
-Уламжлал ёсоороо энэ бол бэлэг биш "хувь" юм. Нэн ялангуяа эцэг эх нь үр хүүхдэдээ, өвөө эмээ нь ач гуч нартаа идэх, эдлэх юмаарр дутах вий гэсэн санаагаар хувь хишиг өгдөг. Хүн болгонд өгөхгүй байж болно. Гэхдээ өөрийн үр хүүхэд, ач зээ нартаа заавал өгөх ёстой. Намайг багад “хүүхдийн бэлэг өгөөрэй” гэж  хэлж байгаагүй "хүүхдийн хувийг дутаав, хувийг нь өгсөн үү" л гэж асуудаг байсан.

Өнөөдөр бэлэг гэдэг утгатай болчихоороо үндсэн утгаа алдчихсан. Өнгийн хувьд цагаан цайвар өнгөтэй, тооны хувьд гурван ширхэг байх ёстой. Гурван ширхэг ёотон, ааруул өгсөн ч болно. Бэлгэдэл нь байж байвал их бага нь хамаагүй. Сар шинээр том хар жийп машин бэлэглэлээ гэж бодьё. Та нарт бол их л сайхан бэлэг санагдах байх. Гэтэл энэ бол маш муу бэлэг юм. Монголчууд ер нь ямар ч зүйлийн утгыг  их чухалчилдаг хүмүүс шүү дээ.

-Тэгвэл тамхи бэлэглэх бол их муу юм байна шүү дээ. Эрүүл мэндийг нь хохироох зүйлийг нэгэндээ бэлэг болгож өгнө гэхээр.


ЕРӨӨСӨӨ ГУРАВ ХОНОГ БЭЛГЭДЛИЙН ЕРТӨНЦДӨӨ АМЬДАРНА Л ГЭСЭН ҮГ

-Эмээ маань амьд сэрүүн үедээ сар шинээр ирсэн зочид гурван өрөө дүүрэх үест бүгдийнх нь чимээг намжааж байгаад хэн нь хэн болох талаар танилцуулж, хэдэн хүн тэр жилд мэндэлсэн, ураг удам хэрхэн тэлсэн талаар танилцуулж ярьдаг байлаа. Сар шинийн баярын гол утга учир нь үүнд л оршдог юм болов уу гэж боддог.
-Цагаан сарын бас нэг зорилго бол ураг удмаа мэдэлцэх ёс байдаг. Ураг удмаа мэдсэн бол хоорондоо гэрлэж болохгүй, удам ургийн биш хүнтэй гэрлэж байгаарай гэсэн утгатай юм. Энэ нь нөгөөтэйгүүр нэг зүйлийн хүн амын тооллого болдог.

-Сүүлийн үед хүмүүс төрөл саднаараа нийлээд ресторан зоогийн газарт тэмдэглэдэг болоод байгаа та үүнийг юу гэж бодож байна?
-Болж байна. Ингэж өв уламжлалаа алдахгүйгээр  орчин үеийн болгож болно шүү дээ.

Үг хэлний болоод үйл хөдлөлийн бэлгэгүй дохио зангаа үзүүлж хэлж болохгүй.

-Сар шинийн өглөө цээрлэх ёс гэхээр бие бие рүүгээ дайрч давшлахгүй, муудалцахгүй  гэх мэт энгийн зүйлүүд байдаг. Үүнээс өөр юу байх вэ?
-Үг хэлний болоод үйл хөдлөлийн бэлгэгүй дохио зангаа үзүүлж хэлж болохгүй.   Өөрөөр хэлбэл “байхгүй, үгүй, алга, хоосон” гэх мэт үгнүүдийг амнаасаа гаргахгүй байх учиртай. Дандаа элбэг баян, их олон гэх мэт юмыг  үргэлж байгаа утгаар нь ярина.

Мөн хүнийг долоовор хуруугаараа чичилж  ярих мэтийн хориотой дохио занга үзүүлж болохгүй. Түүнчлэн гэр хүрээний доторхийг маш сайхан цэвэр цэмцгэр байлгах ёстой. Учир нь тэр айл жилийн турш хир буртаггүй, цэвэрхэн байна гэсэн үг. Мөн болж өгвөл шинэ дээл хувцас өмсөх хэрэгтэй.

Энэ нь шинэ юм эдэлж хэрэглэж явахын, гадаад өнгө зүс сайн сайхан явахын бэлгэдэл юм. Ерөөсөө гурав хоног, арван тав хоног бэлгэдлийн ертөнцдөө амьдарна л гэсэн үг. Жилдээ нэг л удаа болно шүү дээ. Энэ бол монголчуудын бэлгэдлийн сэтгэлгээний онцлог юм даа.

-Зарим айл шинийн гурванд багтаад үсний найр хийчихдэг. Цагаан сараар давхар найр хийж болдог юм уу?
-Хуучин уламжлалаар бол цагаан сараар үсний найр хийж байгаагүй. Ер нь  бүстэй хүүхдийг бол 3, 5 настайд нь бугын дуунаар даахийг нь үргээдэг,  бүсгүй хүүхдийг бол 2, 4, 6 настайд нь хөхөөн дуунаар даахийг нь үргээдэг заншил бий. Үүнийг л чухалчилдаг. Тийм ч учраас уламжлал ёсоор цагаан сараар үсний найр хийж байгаагүй гэж бодож байна.

-Шинийн 15-ны дотор засал номоо хийлгэх ёстой гэдэг. Энэ талаар?
-Засал ном хийлгэнэ гэдэг бол бурхны шашны зан үйлтэй холбоотой.

-Цагаан сарын баяраар “ингэх ч ёстой, тэгэх ч ёстой” гэсээр байтал зардал нь даахын аргагүй болчихдог. Хөөрхий хөгшчүүд тэтгэврийн зээл хийх гэж дугаарлаад л. Үүнээс үүдээд ч юм уу одоогийн зарим залуус цагаан сарыг их төвөгшөөх болсон байх.
-Хотжиж, олон хүнтэй болсон газрын нэг зовлон л доо. Миний түрүүний хэлдэгээр бэлгэдлийн утгаа л хадгалж байвал их амархан хийх боломж зөндөө бий. Наад зах нь л хүүхдүүдэд дэвтэр харандаахан өгсөн ч хамгийн сайн бэлэг болно. Эрдэм номыг монголчууд эртнээсээ хүндэлж дээдэлж ирсэн улс.

-Ярилцлага өгсөн танд баярлалаа. Та сар шинэтэй холбогдуулаад залуустаа хандаад юу хэлэх вэ?
-Би үүнтэй уялдуулаад өөрт тохиолдсон нэг зүйлийн тухай ярья. 1985 оны хавар Парисын дорно дахины хэл иргэншлийн сургуульд би зочин багшаар очоод франц болон бусад өрнөдийн орнуудаас монгол хэл суралцах гэсэн хүмүүст хичээл заахаар боллоо. Монгол багшийн сургаар арав гаруй хүн ирээд сууж байна.

Тэгээд би өөрийгөө танилцуулаад “Монгол улсаас ирлээ” гэсэн чинь хамгийн арын суудалд байсан залуу хөвгүүн гараа өргөөд “танаас юм асууж болох уу” гэнэ. “Бололгүй яахав” гэхэд "Би Монгол улс гэдгийг газрын зураг дээрээс их удаан хайгаад сүүлд нь хаанаас олсон гээч. Орос, Хятад гэдэг хоёр аварга гүрний дунд байдаг юм байна. Энэ урт удаан түүхийн хугацаанд та бүхэн яаж энэ хоёр аваргын дунд тэсч үлдсэн бэ?" гэж байна. Анх ирсэн багшийг хэлэх үү, залуу зандан байсныг хэлэх үү ямар ч байсан хүнд хариу хэлэх хэрэгтэй боллоо. Тэгээд би "за, энэ бүхэн бол манай соёл  иргэншлийн л ач буян байгаа  юм даа" гэдэг хариуг хэлсэн.

Тэр цагаас хойш өнөөг хүртэл би энэ асуултанд зөв хариулсан болов уу, буруу хариулсан болов уу гэж гучаад жил бодож байна. Бодох тусам хариу маань зөв байжээ гэдэг нь ямар нэгэн байдлаар батлагддаг. Үнэхээр л бид өөр соёл иргэншилтэй байсан бол энэ хоёр их гүрний аль нэгэнд нь уусаад алга болох байсан болов уу гэж боддог.  

Монгол угсаатны хувьд олон мянган жилийн өмнөөс өдий хүртэл уламжилж ирсэн бэлгэдлийн цогцлол болсон цорын ганц үндэсний баяр бол цагаан сар. Тийм ч учраас монгол үндэстэн гэж оршмоор байвал жилдээ ганц удаа ёсолдог баяраараа ёсолсон шиг ёслоод, байр баясгалан болгож магнайгаа тэнийлгэж болно биз дээ. Үүнийг л би залуучуудаас хүсч байна. Католик шашинтнууд л гэхэд цаглабарын өдөр болгон нэг баяртай байдаг юм билээ. Ямар тийм зүйл байгаа биш.

Түмэн олон минь сар шинэдээ сайхан шинэлээрэй.

-Баярлалаа.

скачать dle 12.0
206 Сэтгэгдэл

206 сэтгэгдэл

  1. jordan shoes

    2019/07/21 06:07:12

    Thanks so much for providing individuals with an exceptionally wonderful possiblity to discover important secrets from this web site. It really is very excellent and packed with a lot of fun for me personally and my office mates to visit your site at minimum three times per week to find out the fresh issues you have got. And indeed, I am just at all times fulfilled for the fabulous secrets you serve. Certain 2 areas in this article are essentially the most suitable I have had. jordan shoes jordan shoes

    Nice post. I be taught something tougher on totally different blogs everyday. It would at all times be stimulating to read content material from different writers and apply slightly one thing from their store. I抎 choose to use some with the content material on my blog whether or not you don抰 mind. Natually I抣l offer you a hyperlink on your web blog. Thanks for sharing. yeezy boost 350 v2 http://destyy.com/wKO2io

  2. converse outlet

    2019/07/22 18:07:05

    I want to express my thanks to this writer for bailing me out of this type of predicament. Because of researching through the world-wide-web and getting recommendations which were not helpful, I assumed my life was gone. Existing devoid of the strategies to the difficulties you've fixed by means of this website is a serious case, and the kind which could have badly affected my entire career if I had not discovered your website. Your own personal natural talent and kindness in handling the whole lot was very helpful. I'm not sure what I would've done if I hadn't come upon such a point like this. I can also now look forward to my future. Thanks for your time so much for your reliable and sensible guide. I won't think twice to propose your site to anyone who ought to have support about this subject. converse outlet http://www.converseoutlet.us.com

    I wanted to send a remark in order to thank you for some of the awesome solutions you are giving out at this website. My time intensive internet lookup has finally been recognized with high-quality points to exchange with my contacts. I would point out that many of us visitors are rather endowed to live in a notable website with so many lovely individuals with helpful ideas. I feel very much privileged to have discovered your entire webpages and look forward to tons of more brilliant times reading here. Thank you once again for a lot of things. nike air max http://www.nikeairmax95.us.com

  3. curry 4

    2019/07/25 01:07:40

    I together with my pals have already been following the great suggestions on the blog and so unexpectedly I had a horrible feeling I had not thanked you for those strategies. Those women are already for this reason thrilled to study them and already have honestly been taking advantage of these things. Appreciate your really being really considerate and for going for certain beneficial issues most people are really desirous to be informed on. My sincere regret for not expressing appreciation to earlier. curry 4 http://www.curry4.net

  4. yeezy boost

    2019/07/26 06:07:14

    I抎 should examine with you here. Which isn't one thing I normally do! I get pleasure from studying a put up that will make folks think. Also, thanks for allowing me to comment! yeezy boost http://www.yeezy-boost350.us.com

    Thanks so much for providing individuals with remarkably nice opportunity to discover important secrets from this web site. It is usually so beneficial plus stuffed with fun for me personally and my office peers to search your web site really thrice in one week to study the new things you have. And indeed, I am actually fascinated with all the cool thoughts you give. Certain 1 facts in this article are undoubtedly the most impressive we have ever had. goyard handbags http://www.goyardhandbags.us.com

  5. golden goose outlet

    2019/07/27 13:07:39

    I actually wanted to compose a simple remark to be able to thank you for some of the fabulous facts you are posting here. My incredibly long internet research has at the end of the day been compensated with really good points to share with my family and friends. I 'd believe that most of us site visitors actually are very much fortunate to exist in a superb place with very many special people with beneficial suggestions. I feel very much blessed to have come across the web page and look forward to tons of more fun minutes reading here. Thanks once more for all the details. golden goose outlet http://www.golden-goose.us.com

  6. goyard handbags

    2019/07/29 02:07:02

    I simply wanted to thank you very much all over again. I do not know the things that I might have followed without the actual hints revealed by you about such a industry. This has been a real scary issue in my position, however , finding out your professional approach you resolved that made me to jump over happiness. I am grateful for the guidance and in addition sincerely hope you know what a powerful job you're doing training men and women via a web site. Most likely you haven't come across all of us. goyard handbags http://www.goyard.us.com

  7. yeezy boost

    2019/07/30 07:07:14

    Thanks a lot for providing individuals with an exceptionally breathtaking chance to discover important secrets from this website. It's always very nice plus jam-packed with a good time for me personally and my office colleagues to search your blog a minimum of 3 times weekly to read the newest items you have got. Not to mention, I'm certainly satisfied considering the terrific points you give. Certain 3 tips in this posting are essentially the very best I have had. yeezy boost http://www.yeezy-boosts.us.com

  8. nike shoes

    2019/07/31 12:07:24

    I happen to be commenting to make you know of the notable discovery my wife's princess enjoyed reading through your web site. She even learned plenty of details, most notably how it is like to have an ideal teaching mindset to have other individuals effortlessly know specified extremely tough topics. You really surpassed her desires. I appreciate you for providing such important, trustworthy, revealing not to mention unique guidance on your topic to Evelyn. nike shoes http://www.nikebasketballshoes.us.com

  9. yeezy boost 350 v2

    2019/08/01 15:08:11

    Good post. I study something more difficult on completely different blogs everyday. It should all the time be stimulating to learn content material from different writers and follow slightly something from their store. I抎 desire to make use of some with the content on my weblog whether you don抰 mind. Natually I抣l provide you with a link in your net blog. Thanks for sharing. yeezy boost 350 v2 http://mail.ir.gl/f8c701

    I and my pals happened to be reviewing the nice advice found on the blog while all of a sudden developed a terrible feeling I had not expressed respect to the website owner for those techniques. Most of the boys came as a consequence stimulated to read through all of them and have now in actuality been tapping into them. Appreciate your genuinely quite kind and also for making a decision on variety of tremendous issues most people are really eager to learn about. Our sincere regret for not expressing gratitude to sooner. air max 270 http://www.airmax-270.com

  10. hermes belt

    2019/08/02 11:08:01

    I enjoy you because of all of the effort on this website. My mum takes pleasure in conducting investigation and it is simple to grasp why. We hear all relating to the lively medium you make both interesting and useful tactics via the web blog and invigorate participation from other people about this subject matter while our child is always becoming educated so much. Enjoy the rest of the new year. You're the one doing a good job. hermes belt http://www.hermesbelts.com

  11. nike air vapormax

    2019/08/03 10:08:34

    I precisely wanted to thank you very much again. I'm not certain what I would have carried out without the recommendations discussed by you concerning that situation. It previously was a real frightening problem in my opinion, however , viewing the very well-written mode you dealt with the issue took me to leap for fulfillment. Now i am thankful for this advice as well as pray you are aware of a powerful job you were accomplishing teaching the mediocre ones through your website. Probably you've never got to know any of us. nike air vapormax http://www.air-vapormax.com

  12. michael kors outlet

    2019/08/04 10:08:46

    I'm also commenting to let you be aware of of the terrific discovery my cousin's child had reading your web site. She learned plenty of things, not to mention what it's like to possess an awesome helping style to let the mediocre ones without hassle know various specialized subject areas. You really surpassed her expectations. I appreciate you for providing those precious, healthy, informative and in addition fun tips about this topic to Tanya. michael kors outlet http://www.michael-korsoutlets.com

  13. christian louboutin shoes

    2019/08/05 10:08:53

    I must show my thanks to the writer just for rescuing me from this type of trouble. Just after browsing through the world wide web and finding notions which were not beneficial, I figured my entire life was well over. Existing without the presence of solutions to the problems you have solved through your main posting is a serious case, and those which could have badly affected my entire career if I hadn't encountered the website. Your good competence and kindness in playing with all areas was useful. I am not sure what I would've done if I had not come across such a stuff like this. It's possible to at this time look ahead to my future. Thanks a lot very much for your reliable and amazing guide. I won't think twice to endorse your site to any individual who should receive support on this subject matter. christian louboutin shoes http://www.christianlouboutin-shoes.org

  14. jimmy choo shoes

    2019/08/06 17:08:14

    Thanks so much for giving everyone an extremely wonderful possiblity to read critical reviews from here. It really is so good and also packed with a lot of fun for me and my office friends to search the blog a minimum of thrice every week to find out the new stuff you will have. Not to mention, I'm also at all times fascinated with the exceptional information you give. Some 3 ideas on this page are certainly the most effective I have had. jimmy choo shoes http://www.jimmychoo-shoes.us.com

    There are some fascinating deadlines on this article but I don抰 know if I see all of them heart to heart. There's some validity however I will take hold opinion till I look into it further. Good article , thanks and we would like more! Added to FeedBurner as properly yeezy boost http://piep.net/yzyboostus

  15. balenciaga triple s

    2019/08/07 07:08:34

    I in addition to my buddies appeared to be analyzing the best secrets on your website while before long got a horrible suspicion I had not expressed respect to the blog owner for them. Most of the boys happened to be warmed to study them and have in effect undoubtedly been enjoying those things. Appreciate your turning out to be quite thoughtful as well as for getting some essential useful guides millions of individuals are really desirous to be informed on. Our own sincere apologies for not saying thanks to you sooner. balenciaga triple s http://www.balenciagashoes.us.org

  16. curry 5 shoes

    2019/08/08 06:08:17

    I truly wanted to post a quick remark in order to say thanks to you for those great tactics you are posting at this site. My extended internet search has at the end of the day been honored with really good points to exchange with my co-workers. I would declare that we readers are very fortunate to exist in a good network with so many wonderful people with very beneficial plans. I feel somewhat happy to have discovered your entire webpages and look forward to tons of more excellent times reading here. Thanks once again for a lot of things. curry 5 shoes http://www.curry5shoes.net

  17. nike vapormax

    2019/08/09 05:08:52

    Needed to draft you the very little remark just to thank you the moment again just for the pretty solutions you've shown at this time. This is really incredibly open-handed of people like you to deliver publicly all most people could have made available for an ebook to make some profit for their own end, primarily since you might have tried it in case you desired. Those tactics in addition worked to be a fantastic way to recognize that the rest have similar keenness really like mine to figure out way more related to this problem. I know there are millions of more enjoyable sessions in the future for those who read through your website. nike vapormax http://www.vapormax.org.uk

  18. ferragamo belts

    2019/08/10 04:08:48

    I really wanted to make a simple comment to say thanks to you for those splendid information you are giving here. My time-consuming internet lookup has at the end of the day been paid with reputable details to exchange with my good friends. I 'd tell you that most of us visitors actually are unequivocally fortunate to live in a great site with so many brilliant individuals with very beneficial plans. I feel very much happy to have come across your entire webpages and look forward to so many more excellent times reading here. Thanks once more for everything. ferragamo belts http://www.ferragamobelt.us.org

  19. goyard wallet

    2019/08/11 16:08:11

    I wanted to put you this very little remark so as to give thanks as before considering the nice knowledge you've shown in this article. This has been quite tremendously open-handed of people like you in giving easily just what a lot of folks would've offered for an e-book to generate some cash for their own end, especially since you might have done it in the event you decided. Those tricks in addition worked to be the great way to be sure that some people have a similar passion like my very own to find out significantly more in regard to this problem. I know there are lots of more enjoyable times in the future for folks who look into your blog post. goyard wallet http://www.goyard.us.com

    This site is really a stroll-through for the entire data you wanted about this and didn抰 know who to ask. Glimpse here, and you抣l definitely uncover it. yeezy shoes http://slnk.info/zugo0

  20. nmd

    2019/08/12 03:08:34

    I together with my pals appeared to be reviewing the great things located on your web page and so unexpectedly I got an awful feeling I never thanked the website owner for those secrets. All of the men happened to be totally very interested to see them and have now undoubtedly been using those things. Appreciation for truly being simply accommodating and for making a choice on this form of brilliant things millions of individuals are really desirous to understand about. Our sincere regret for not expressing gratitude to earlier. nmd http://www.adidasnmds.us.com

  21. longchamp

    2019/08/13 21:08:11

    I simply wished to thank you so much once again. I do not know what I would have worked on in the absence of those strategies contributed by you regarding my subject. It previously was a real difficult circumstance in my circumstances, but looking at your expert manner you managed it made me to leap for contentment. I am just grateful for the service and then hope you find out what a powerful job you were accomplishing educating some other people through the use of a web site. Probably you haven't encountered any of us. longchamp http://www.longchampshandbags.us

    I wish to express appreciation to the writer just for rescuing me from this trouble. Because of searching through the search engines and coming across solutions which are not helpful, I figured my life was done. Being alive without the presence of approaches to the issues you've sorted out as a result of this write-up is a crucial case, as well as the kind that could have adversely damaged my entire career if I hadn't noticed the website. Your good mastery and kindness in dealing with every aspect was helpful. I am not sure what I would've done if I had not discovered such a solution like this. I can now look ahead to my future. Thanks a lot so much for your specialized and results-oriented guide. I will not think twice to suggest the website to any individual who should receive support on this area. hermes belt http://www.hermesbelts.co.uk

  22. kd 11

    2019/08/14 21:08:35

    I must show some appreciation to this writer just for rescuing me from such a dilemma. After browsing throughout the internet and getting strategies which were not helpful, I assumed my life was done. Being alive minus the strategies to the problems you have resolved by means of your entire guide is a serious case, as well as ones which could have badly damaged my entire career if I had not discovered the website. Your main understanding and kindness in touching a lot of things was helpful. I am not sure what I would've done if I hadn't encountered such a point like this. I can also now relish my future. Thanks so much for this expert and amazing help. I won't think twice to recommend your blog to anyone who needs and wants assistance about this issue. kd 11 http://www.kd11.us

  23. fila shoes

    2019/08/15 23:08:58

    I want to point out my passion for your generosity for people who absolutely need help with this particular subject matter. Your very own dedication to passing the message all through appears to be exceedingly valuable and has continually enabled individuals like me to attain their objectives. Your new interesting tutorial entails much a person like me and further more to my peers. Warm regards; from everyone of us. fila shoes http://www.filashoes.us.org

  24. yeezy boost 350 v2

    2019/08/16 21:08:13

    Oh my goodness! an amazing article dude. Thank you However I'm experiencing subject with ur rss . Don抰 know why Unable to subscribe to it. Is there anyone getting identical rss problem? Anybody who knows kindly respond. Thnkx yeezy boost 350 v2 http://www.yeezyboost-350v2.us.com

    I am only writing to let you know of the really good discovery my cousin's girl went through studying your site. She learned lots of details, including what it is like to have a marvelous helping heart to make other folks smoothly grasp a variety of specialized subject matter. You truly did more than her desires. Thanks for showing such precious, safe, explanatory and even unique tips on the topic to Emily. nike air max shoes http://www.nikeair-max.us.com

  25. jordan 6

    2019/08/17 10:08:39

    I precisely wished to thank you so much once again. I am not sure the things I would have accomplished without the entire creative concepts documented by you over such a problem. It had been a depressing issue in my position, but seeing your professional manner you solved that forced me to cry with gladness. I am happier for this information and in addition wish you realize what a great job you're carrying out educating the others by way of your website. Most probably you've never got to know any of us. jordan 6 http://www.jordan6.us.com

    I would like to get across my passion for your generosity for individuals that should have help with your concept. Your real commitment to passing the message all through became extremely invaluable and have surely permitted folks just like me to achieve their pursuits. This insightful help and advice entails a whole lot a person like me and extremely more to my fellow workers. Thanks a lot; from all of us. hermes handbags http://www.hermesonlineshop.com

  26. hermes belts

    2019/08/18 20:08:29

    I needed to post you this little bit of word to finally say thanks a lot once again for all the remarkable tactics you've discussed at this time. It is quite wonderfully generous with people like you to give extensively all a number of us could have advertised for an ebook to help make some dough for themselves, and in particular considering the fact that you could have done it if you ever desired. These basics in addition served to be a fantastic way to comprehend some people have the same interest like my personal own to know lots more on the topic of this condition. Certainly there are many more enjoyable opportunities ahead for many who read your blog post. hermes belts http://www.hermesbelts.com

    I definitely wanted to post a small comment to thank you for those unique advice you are sharing on this site. My particularly long internet investigation has finally been compensated with extremely good points to talk about with my partners. I 'd point out that we site visitors are truly blessed to be in a good website with so many perfect professionals with helpful plans. I feel really grateful to have seen the web site and look forward to really more pleasurable times reading here. Thank you again for all the details. adidas stan smith women http://www.adidasstansmith.us.com

    I simply desired to thank you so much all over again. I do not know the things I might have undertaken without these tactics shared by you about my subject. Completely was the distressing problem in my position, but considering the very well-written approach you managed the issue took me to jump over delight. I am thankful for the service and trust you recognize what a great job that you are carrying out instructing other individuals via your websites. Most likely you have never come across any of us. jordan 12 http://www.jordan12.us.com

  27. air max 270

    2019/08/19 08:08:33

    I have to show some thanks to you just for bailing me out of this circumstance. As a result of looking out through the search engines and getting strategies which were not productive, I believed my entire life was over. Being alive minus the solutions to the problems you have resolved as a result of your good review is a serious case, as well as the ones which could have in a negative way affected my entire career if I hadn't come across your blog. Your own personal capability and kindness in handling everything was useful. I don't know what I would have done if I had not encountered such a solution like this. I am able to at this time look ahead to my future. Thanks for your time very much for this expert and effective guide. I won't hesitate to suggest the sites to anybody who needs to have guidance about this subject matter. air max 270 http://www.airmax270.us.com

    Needed to create you one tiny word to help give thanks the moment again relating to the superb guidelines you have documented at this time. It's so generous with people like you giving easily exactly what a lot of people would have made available as an e-book to get some bucks for themselves, especially considering the fact that you might well have tried it in the event you wanted. The basics likewise acted as the fantastic way to be aware that someone else have the same eagerness just like my own to see many more around this problem. I think there are many more enjoyable sessions in the future for those who check out your blog. hermes belt http://www.hermesbelts.co.uk

  28. nike kyrie 5

    2019/08/20 23:08:07

    I truly wanted to write a comment to be able to express gratitude to you for some of the lovely information you are writing on this website. My rather long internet lookup has at the end of the day been rewarded with good strategies to exchange with my good friends. I would believe that many of us visitors are undoubtedly lucky to be in a really good website with so many outstanding professionals with interesting principles. I feel very much lucky to have come across the site and look forward to so many more entertaining times reading here. Thanks once more for everything. nike kyrie 5 http://www.kyrie5.us

    I have to get across my respect for your kind-heartedness giving support to persons who absolutely need guidance on in this area of interest. Your personal dedication to passing the solution up and down became definitely important and have continuously allowed regular people like me to arrive at their aims. Your entire interesting instruction denotes so much a person like me and still more to my colleagues. Thanks a lot; from each one of us. kobe shoes http://www.kobe-shoes.us.com

    I would like to convey my admiration for your kindness supporting individuals that actually need help with in this idea. Your special commitment to passing the solution all around appears to be pretty functional and has continuously allowed women just like me to reach their dreams. Your entire important recommendations means a great deal a person like me and extremely more to my peers. Thanks a lot; from all of us. moncler http://www.monclers.us.org

    I precisely needed to thank you so much again. I'm not certain the things that I would have sorted out without the entire smart ideas provided by you relating to such a subject. It was before a real fearsome concern in my circumstances, nevertheless noticing a expert form you solved the issue forced me to weep over gladness. I'm just happy for this advice and then hope you find out what an amazing job you are always undertaking teaching others using your webblog. I'm certain you've never met any of us. vapormax http://www.vapormax.org.uk

  29. coach factory outlet

    2019/08/21 19:08:59

    I must show appreciation to this writer for bailing me out of this particular setting. As a result of surfing around through the search engines and meeting proposals which are not beneficial, I assumed my life was gone. Being alive devoid of the approaches to the problems you have solved through your guideline is a serious case, as well as those that would have in a wrong way damaged my career if I hadn't discovered your site. Your good know-how and kindness in playing with all the pieces was precious. I am not sure what I would have done if I had not come upon such a stuff like this. It's possible to at this moment relish my future. Thanks a lot so much for the expert and effective guide. I won't hesitate to propose the sites to any individual who would like counselling about this area. coach factory outlet http://www.coachoutletstorefactory.com

    I actually wanted to write down a comment to appreciate you for all the stunning secrets you are sharing at this site. My time-consuming internet lookup has at the end been compensated with beneficial details to write about with my family and friends. I would tell you that many of us visitors are undeniably fortunate to live in a superb website with many marvellous people with valuable tips. I feel truly blessed to have seen the webpages and look forward to so many more thrilling times reading here. Thanks a lot once again for everything. balenciaga speed trainer http://www.balenciaga.us.com

    Thanks for each of your efforts on this website. My aunt takes pleasure in participating in investigations and it's really easy to see why. Most of us know all about the dynamic manner you create valuable things through the web blog and in addition welcome participation from others on this point plus our favorite daughter is truly being taught so much. Take pleasure in the rest of the new year. You have been doing a stunning job. yeezy boost 350 http://www.yeezy-boost.us.com

  30. hermes birkin

    2019/08/22 15:08:04

    I just wanted to compose a message so as to appreciate you for these amazing hints you are sharing at this website. My prolonged internet lookup has at the end been compensated with useful facts to go over with my friends and family. I would point out that most of us readers are definitely fortunate to exist in a fine site with very many wonderful people with beneficial strategies. I feel rather blessed to have discovered the website page and look forward to plenty of more exciting times reading here. Thanks once again for all the details. hermes birkin http://www.hermesbirkins.com

    I actually wanted to construct a simple remark so as to say thanks to you for all the great guides you are sharing here. My extensive internet research has now been recognized with professional know-how to talk about with my contacts. I 'd assert that many of us visitors are unquestionably fortunate to live in a very good network with very many lovely people with interesting advice. I feel truly blessed to have used the web site and look forward to plenty of more enjoyable minutes reading here. Thank you again for everything. yeezy shoes http://www.yeezy-shoes.org.uk

    I enjoy you because of all of your efforts on this web page. Kim really loves getting into investigation and it's simple to grasp why. My spouse and i notice all regarding the powerful mode you provide both interesting and useful solutions through the website and as well as welcome contribution from visitors about this theme then our favorite child is without question being taught a great deal. Have fun with the remaining portion of the year. You're conducting a powerful job. off white hoodie http://www.offwhitehoodie.us.com

Сэтгэгдэл үлдээх

“Н.Норовбанзад” дурсгалын зоос худалдаанд гарлаа

Өчигдөр, 17:43

СҮХБААТАР: Агтана хүрээтийн шилдэг бүтээлүүд...

Өчигдөр, 14:40

Д.Трамп Эх дагинын сүмийг нээх ёслолд оролцоно

Өчигдөр, 14:36

Нийтийн тээврийн автопарк ашиглалтад ороход бэлэн боллоо

Өчигдөр, 14:32

Монголд 100 мянган ам.долларын шагналын сантай Dota2-ын “MESA Invitational 2024” болно

Өчигдөр, 14:30

Үндсэн хууль баталсны 100 жилийн ойд зориулсан хүндэтгэлийн хуралдаан

27/11/2024, 19:00

Дөрвөн улирлын турш жуулчин хүлээн авах тогтоол баталлаа

27/11/2024, 18:56

Улсын заан С.Сүхбат түрүүллээ

27/11/2024, 18:51

Д.Одбаярыг Хонгконгд суух ерөнхий консулаар томилжээ

27/11/2024, 18:49

"Болор цом"-ын эзнээр А.Лхагва тодорлоо

27/11/2024, 18:47

“Хачин их жаргалтайгаар амьд явах сонголт хийж билээ”

26/11/2024, 14:16

Орос, Хятадын хийн хоолой яагаад Монголоор биш Казахстанаар явахаар болсон бэ?

26/11/2024, 14:13

Д.Трампын ялалт ба үл үзэгдэх шуурга

26/11/2024, 14:12

Вьетнам улсад хонь, ямааны мах экспортолж, сайн чанарын цагаан будаа импортолно

26/11/2024, 14:10

БАЯН-ӨЛГИЙ: Анхдугаар Үндсэн хуулийг батлалцахад 6 төлөөлөгч оролцож байжээ

26/11/2024, 14:08

Монголын сагсчид оюутны ДАШТ-ээс хүрэл медаль авав

26/11/2024, 14:06

Бүгд Найрамдах Улсыг тунхаглаж, анхдугаар Үндсэн хууль баталсны 100 жилийн ойд зориулсан хүндэтгэлийн хуралдаан болов

26/11/2024, 14:03

Уран нугараач Б.Норовсамбууд Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ

26/11/2024, 13:57

Үндсэн хуулиа баталж, Бүгд Найрамдах Улсаа тунхагласны 100 жилийн ойд

26/11/2024, 13:53

ЕБС-ийн 2024-2025 оны хичээлийн жилийн бүтэц, улирлын амралтын хуваарь

19/11/2024, 10:48

"Чингис хаан" сэдэвт олон улсын үзэсгэлэнг Чехийн үндэсний музейд дэлгэнэ

19/11/2024, 10:47

Хог шатааж эрчим хүч үйлдвэрлэх хоёр үйлдвэрийн тендерийг ирэх сард зарлана

19/11/2024, 10:45

Кибер аюулгүй байдлын түвшинг тодорхойлох судалгаа хийж байна

19/11/2024, 10:42

С.Мөнхзул дэлхийн аварга болжээ

19/11/2024, 10:41

ӨВӨРХАНГАЙ: Гүюг хаан, Ромын папын захидал Хархорум музейд хадгалагдаж байна

9/11/2024, 09:41

Төсвийн тодотголыг ирэх сард багтаан өргөн мэдүүлнэ

9/11/2024, 09:37

Монгол Улсын 2025 оны төсвийн тухай хуулиудын төслийг батлав

9/11/2024, 09:35

Австралид 16-гаас доош насны хүүхдүүд нийгмийн сүлжээ ашиглахыг хориглоно

9/11/2024, 09:34

Зайсангийн хуучин гүүрийг энэ сарын 8-наас ирэх сарын 1-ний өдөр хүртэл түр хааж, бохирын шугамыг шилжүүлнэ

6/11/2024, 17:33

Д.Трамп сонгуульд ялснаа зарлалаа

6/11/2024, 17:31

Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар

22/05/2019, 14:51

????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????

19/09/2018, 11:38

26/09/2018, 10:41

9/10/2018, 12:01

АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө

14/08/2019, 15:22

?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????

21/09/2018, 13:45

Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв

25/03/2019, 09:25

"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"

22/04/2019, 15:55

Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр

21/02/2019, 10:18

Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа

30/08/2019, 12:46

Бэлтгэл хошууч генерал Б.Баярмагнай: Медальон дурсгах нь цэргийн салбарт ихээхэн хөгжсөн соёл

15/03/2019, 12:37

???? ?????????? ?????

3/01/2019, 19:25

Гамшиг осол тохиолдсон үед Ард иргэдийн ирэх “Түр Цугаларах Талбай”-д

25/04/2019, 16:13

ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ

17/04/2019, 12:19

Миний харсан Энэтхэгчүүд

13/03/2019, 09:42

“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо

17/12/2019, 14:42

Монгол, Их Британи улсын далбаатай галт тэрэг аялалд гарав

19/02/2019, 15:55

Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ

30/08/2019, 13:22

Хоккайдо: Монголын өсвөрийн гэрэл зурагчид тэргүүллээ

8/08/2019, 16:13

Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....

27/02/2019, 17:25

АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө

14/08/2019, 15:22

Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....

27/02/2019, 17:25

????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????

19/09/2018, 11:38

9/10/2018, 12:01

Миний харсан Энэтхэгчүүд

13/03/2019, 09:42

Үндэсний сэтгүүл зүй үүсэж хөгжсөний 106 жилийн ойн баярын өдөр

6/03/2019, 17:04

Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ

30/08/2019, 13:22

Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар

22/05/2019, 14:51

Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв

25/03/2019, 09:25

“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо

17/12/2019, 14:42

26/09/2018, 10:41

"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"

22/04/2019, 15:55

???? ?????????? ?????

3/01/2019, 19:25

Уяачдад Монгол Улсын цол хүртээв

3/02/2019, 14:32

Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр

21/02/2019, 10:18

?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????

21/09/2018, 13:45

Б.Баярсайхан: Байгууллагууд дэргэдээ цэцэрлэг байгуулахад төр хувьсах зардлыг нь даана

12/08/2019, 19:11

Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа

30/08/2019, 12:46

Өсвөрийн шатарчдын улсын аварга багаар Хэнтий аймаг шалгарлаа

6/03/2019, 11:03

ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ

17/04/2019, 12:19