“Оюу толгой”-н нийт баялгийн 80 хувийг олборлох гүний уурхайн үйлдвэрлэл өнөөдрөөс эхэлж байна
Оюу толгой төслийн бүтээн байгуулалт 2010 оноос сонсогдож байсан ч 2013 оны наймдугаар сард хувь нийлүүлэгчдийн хэлэлцээ эхэлсэнтэй холбоотой гүний уухайн үйл ажиллагаа зогссон. Ингээд 2015 онд алдарт Дубайн гэрээг байгуулж, гүний уурхайн бүтээн байгуулалт дахин эхэлж, төслийн санхүүжилтийг босгосон байдаг. Гэхдээ хувь нийлүүлэгчид болоод төслийн хөрөнгө оруулалтын гэрээний маргаан өнгөрсөн онуудад үргэлжилж, Монголын Засгийн газар өөрийн эзэмшлийн 34 хувьд ноогдсон 2.3 тэрбум ам.долларын өрийг тэглүүлж, “Рио Тинто” гүний уурхайн ашиглалтад орох хүртэлх шаардлагатай нэмэлт зардлыг бүрэн хариуцахаар тохиролцож чадсан ч хэлэлцээр өнөөдрийг хүртэл үргэлжилж байгаа юм.
Хоёр талын хэлэлцээрийн нааштай үр дүнд 2022 оны эхээр гүний уурхайн анхны тэсэлгээ хийсэн. Ингээд 2023 оны 3 дугаар сарын 13-нд гүний уурхайн үйлдвэрлэлийг эхлүүлэхээ “Рио Тинто” амласан. Үйлдвэрлэл албан ёсоор эхэлснээр Оюу толгой уурхай дэлхийн дөрөв дэх том зэсийн уурхай болох нь.
Эргэн сануулахад өнгөрсөн оны аравдугаар сард УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Сангийн сайд Б.Жавхлан хариулахдаа "Ирэх жилийн зургаадугаар сараас "Оюу толгой" компанийн нийт баялгийн 80 хувийг олборлох гүний уурхайн ажил эхэлнэ. "Оюу толгой" компанийн хамгийн үр өгөөжтэй жил 2028-2030 он байх болно. Ирэх жилээс "Оюу толгой" компанийн ашгийн 100-175 тэрбум төгрөгийн нэмэлт орлого орж ирнэ. Энэхүү үр өгөөж хоёроос гурав дахин нэмэгдэх шатандаа орсон" гэсэн юм.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ "Гүний уурхай гуравдугаар сарын 13-ны өдөр нээгдэнэ. Энэ бол Монгол Улсын түүхэнд маш тод өдөр болж үлдэнэ. Экспорт огцом нэмэгдэнэ. 2027 оноос хойш манай ДНБ-ийг хоёр дахин тэлэх боломжтой болж эхэлнэ...Оюу толгойг эрчим хүчээр хангах Тавантолгойн цахилгаан станцын хэлцлийг энэ ондоо багтааж хийнэ” хэмээн хэвлэлд өгсөн ярилцлагынхаа үеэр хэлсэн.
Мөн Вүүд Маккензи 2021 онд хийсэн тооцоогоор үйлдвэрлэл бүрэн хүчин чадлаараа ажиллах үед Оюу толгойн ил болон гүний уурхай 2028-2036 оны хооронд жилд дунджаар 500,000 тонн зэс үйлдвэрлэж, цаашдын таван жилд дунджаар 350,000 орчим тонн зэс олборлох тооцоотой байгаа аж. 2022 оны нэгдүгээр сард танилцуулсан “Рио Тинто” группийн дөрөвдүгээр улирлын үйл ажиллагааны тайланд дурдсанаар Оюу толгой 2021 онд 163,000 тонн зэс үйлдвэрлэжээ.
Өнөөдөр \2023.03.13\ Оюу толгой ордын нийт баялгийн 80 хувийг агуулах гүний уурхайн олборлолт эхэлж байгаа юм. Оюу толгой баяжмалаа ил уурхайгаас олборлосон хүдрээс гарган авдаг байсан бол одоо бүлэг ордын нийт нөөцийн хамгийн агуулга сайтай хүдэр орших газрын гүний олборлолт эхэлнэ. Газрын гадаргаас олон зуун метрийн гүнд буй эдгээр хүдрийн биет нь зэс, алтны агуулгаараа дэлхийд томоохонд тооцогддог. Гүний уурхайгаас олборлох хүдэр дунджаар 1.66 хувийн зэсийн агуулгатай юм. Хятад болон бусад зах зээл дээр зэсийн эрэлт цаашдаа өсөх хүлээлттэй байгаа тул “Оюу толгой”-н зэсийн баяжмал эрэлттэй, зах зээлд өндөр үнээр борлуулах боломж бий юм.
Ил уурхайтай харьцуулахад эрдсийн өндөр агуулгатай гүний бүлэг орд нь Оюу толгойн ашиг орлогын цөм болох аж. Оюу толгойн орд нь зэс, алт, болон мөнгө агуулсан хэд хэдэн хүдрийн биетээс бүрддэг. Хойноосоо урагш нийт 12 км сунан тогтсон хүдрийн биетүүд нь Хюго Дамметтын хойд бүс, Хюго Дамметтын өмнөд бүс, Оюут болон Херуга хүдрийн биет бөгөөд газрын гүнд, тархай байрлалтай учир геотехник болон эдийн засгийн үр ашиг талаасаа блокчлох аргаар олборлоход илүү тохиромжтой аж. Энэ арга нь хүдрийн биетийн хүндийн жинг ашиглан доороос нь бутлан хүдэр буулгуураар цуглуулан авч, туузан дамжуулгаар газрын гадарга дээр гаргадаг гэнэ.
Ийнхүү Оюу толгой төсөл газрын гадаргаас 1300 метрийн гүнд нийт урт нь Улаанбаатараас Дархан хүрэх дайтай урт хонгил байгуулж, гүний уурхайн барилга, бүтээн байгуулалтын ажил нь олборлолт, үйлдвэрлэл рүү бүрэн шилжих юм.
Хоёр талын хэлэлцээрийн нааштай үр дүнд 2022 оны эхээр гүний уурхайн анхны тэсэлгээ хийсэн. Ингээд 2023 оны 3 дугаар сарын 13-нд гүний уурхайн үйлдвэрлэлийг эхлүүлэхээ “Рио Тинто” амласан. Үйлдвэрлэл албан ёсоор эхэлснээр Оюу толгой уурхай дэлхийн дөрөв дэх том зэсийн уурхай болох нь.
Эргэн сануулахад өнгөрсөн оны аравдугаар сард УИХ-ын чуулганы нэгдсэн хуралдаанаар Сангийн сайд Б.Жавхлан хариулахдаа "Ирэх жилийн зургаадугаар сараас "Оюу толгой" компанийн нийт баялгийн 80 хувийг олборлох гүний уурхайн ажил эхэлнэ. "Оюу толгой" компанийн хамгийн үр өгөөжтэй жил 2028-2030 он байх болно. Ирэх жилээс "Оюу толгой" компанийн ашгийн 100-175 тэрбум төгрөгийн нэмэлт орлого орж ирнэ. Энэхүү үр өгөөж хоёроос гурав дахин нэмэгдэх шатандаа орсон" гэсэн юм.
Монгол Улсын Ерөнхий сайд Л.Оюун-Эрдэнэ "Гүний уурхай гуравдугаар сарын 13-ны өдөр нээгдэнэ. Энэ бол Монгол Улсын түүхэнд маш тод өдөр болж үлдэнэ. Экспорт огцом нэмэгдэнэ. 2027 оноос хойш манай ДНБ-ийг хоёр дахин тэлэх боломжтой болж эхэлнэ...Оюу толгойг эрчим хүчээр хангах Тавантолгойн цахилгаан станцын хэлцлийг энэ ондоо багтааж хийнэ” хэмээн хэвлэлд өгсөн ярилцлагынхаа үеэр хэлсэн.
Мөн Вүүд Маккензи 2021 онд хийсэн тооцоогоор үйлдвэрлэл бүрэн хүчин чадлаараа ажиллах үед Оюу толгойн ил болон гүний уурхай 2028-2036 оны хооронд жилд дунджаар 500,000 тонн зэс үйлдвэрлэж, цаашдын таван жилд дунджаар 350,000 орчим тонн зэс олборлох тооцоотой байгаа аж. 2022 оны нэгдүгээр сард танилцуулсан “Рио Тинто” группийн дөрөвдүгээр улирлын үйл ажиллагааны тайланд дурдсанаар Оюу толгой 2021 онд 163,000 тонн зэс үйлдвэрлэжээ.
Өнөөдөр \2023.03.13\ Оюу толгой ордын нийт баялгийн 80 хувийг агуулах гүний уурхайн олборлолт эхэлж байгаа юм. Оюу толгой баяжмалаа ил уурхайгаас олборлосон хүдрээс гарган авдаг байсан бол одоо бүлэг ордын нийт нөөцийн хамгийн агуулга сайтай хүдэр орших газрын гүний олборлолт эхэлнэ. Газрын гадаргаас олон зуун метрийн гүнд буй эдгээр хүдрийн биет нь зэс, алтны агуулгаараа дэлхийд томоохонд тооцогддог. Гүний уурхайгаас олборлох хүдэр дунджаар 1.66 хувийн зэсийн агуулгатай юм. Хятад болон бусад зах зээл дээр зэсийн эрэлт цаашдаа өсөх хүлээлттэй байгаа тул “Оюу толгой”-н зэсийн баяжмал эрэлттэй, зах зээлд өндөр үнээр борлуулах боломж бий юм.
Ил уурхайтай харьцуулахад эрдсийн өндөр агуулгатай гүний бүлэг орд нь Оюу толгойн ашиг орлогын цөм болох аж. Оюу толгойн орд нь зэс, алт, болон мөнгө агуулсан хэд хэдэн хүдрийн биетээс бүрддэг. Хойноосоо урагш нийт 12 км сунан тогтсон хүдрийн биетүүд нь Хюго Дамметтын хойд бүс, Хюго Дамметтын өмнөд бүс, Оюут болон Херуга хүдрийн биет бөгөөд газрын гүнд, тархай байрлалтай учир геотехник болон эдийн засгийн үр ашиг талаасаа блокчлох аргаар олборлоход илүү тохиромжтой аж. Энэ арга нь хүдрийн биетийн хүндийн жинг ашиглан доороос нь бутлан хүдэр буулгуураар цуглуулан авч, туузан дамжуулгаар газрын гадарга дээр гаргадаг гэнэ.
Ийнхүү Оюу толгой төсөл газрын гадаргаас 1300 метрийн гүнд нийт урт нь Улаанбаатараас Дархан хүрэх дайтай урт хонгил байгуулж, гүний уурхайн барилга, бүтээн байгуулалтын ажил нь олборлолт, үйлдвэрлэл рүү бүрэн шилжих юм.