“Цайны зам ба Маймаачин хот” Алтанбулаг

Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сум  “Цайны зам ба Маймаачин хот”–ын түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалыг дэлхийн ЮНЕСКО-д бүртгүүлэх судалгааны ажлын хэсгийн баг өнгөрсөн оны сүүлээр тус музейд ажилласан юм.
Өнөөгийн Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сум 1728 онд Наймаачин хот нэрээр байгуулагдаж, Цайны замын гол боомт байжээ. Энэхүү цайны замын тухай сонирхолтой мэдээллийг Сэлэнгэ аймгийн Алтанбулаг сум дахь Нэгдсэн музейгээс ирүүллээ.
Хиагт-Маймаачингийн боомтоор Хятадын талаас зөөдөг гол ачаа нь цай байсан учраас уг боомтыг дайран өнгөрөх замыг “Цайны зам” гэж нэрлэх болжээ. Бараг 9000 км үргэлжлэх Цайны замын эцсийн цэг нь Оросын Москва хот байсан байна.
Хятадын нутагт ургуулж хураасан цайг Хаалган хүргэж, тэндээс Замын-Үүд, Чойр, Хүрээгээр дайруулан Маймаачин боомтоор дамжуулан Хиагтад хүргэдэг байжээ. Цайг малын нойтон арьсанд боож тэмээн жингээр зөөдөг байсан аж. Нэг удаагийн жингийн цуваанд мянга хүртэл тэмээ явдаг, нэг тэмээ нуруундаа 200 кг, тэргэнд хөллөсөн үед 400 кг ачаа тээвэрлэж, хоногт 30-40 км замыг туулдаг байжээ. Байгаль, цаг уурын онцлогоос хамааран тэмээн жингийн тээврийг намар, өвлийн улиралд хийж, Хаалганаас Хиагт хүртэл говь хээр, уул тал бүхий урт замыг 30-40 хоногт туулдаг байжээ. Цайнаас гадна торго, шаазан эдлэл бас зөөдөг байсан байна.
Тэмээн жин Хиагтаас буцахдаа голдуу ангийн арьс, ноосон даавуу (заримдаа бүр Англи, Германд үйлдвэрлэсэн), хөвөн даавуу зэрэг бараа зөөдөг байжээ. Хиагтаар хийдэг байсан худалдаа нь тухайн үеийн Оросын хувьд хамгийн ашигтай гадаад худалдаа байсан гэж судлаачид бичжээ. XIX зууны үед Хиагт саятан худалдаачдын тоогоороо Москвагийн дараа ордог байсан гэдэг. 1881 онд Хиагтад очсон АНУ-ын сэтгүүлч Ж.Кеннан тус боомтоор жилд 10-15 сая ам.долларын үнэ бүхий бараа орж гардаг тухай тэмдэглэн бичсэн байна. (энэ мөнгөн дүнг одоогийн ханшид шилжүүлбэл маш их тоо гарах юм) XIX зууны дунд үеийн Хиагтыг бас тухайн үеийн Хонконгтой ч зүйрлэсэн байдаг. Ерөнхийдөө Хиагт болон Маймаачинг чөлөөт худалдааны бүс байжээ.скачать dle 12.0