“Илүү их уншъя” монголчуудаа…

Нүүдэлчин Монголчуудын номд хандах хандлага дэлхийн улсуудаас тэс өөр. Дээд мэдлэгийн амьд утгыг баринтагласан ном судраа торгоор “өлгийдөн”, есөн эрдэнээр чимэглэн оройн дээддээ залдаг. Номыг амьтай хэмээн үзэж, номын ёсыг оршихуйн дээд дадал мөрд сануулан шүтнэ. Номтой хүнийг бурхан лугаа ойлгон, ном дор Монголчууд мөргөх билээ.
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор болж буй 37 дахь удаагийн Үндэсний номын баяр“Илүү их уншъя” уриан дор 16-18-нд буюу энэ долоо хоногийн баасан гаргаас ням гарагт Д.Сүхбаатарынталбайд өргөн дэлгэр болж байна.
Энэ удаагийн баярт ОХУ, БНХАУ, БНСУ-аас зохиолч, хэвлэн нийтлэгчид оролцож байна. Мөн“Либро сувд агентлаг”-аас монгол зохиол бүтээлийг гадаад орны уншигчдад эх хэлээр нь хүргэх, монголын оюуны бүтээлийг экспортлох ажлыг эхлүүлэнорчуулган номын эрх авах, номын редактор, ном зүйн үйлчилгээ, номын маркетинг хэсгээс хэвлэлийн үнэ бодуулах, шинэ хэвлэх номынхоо цаас, материалыг сонгох зэргээр ном бичих хүсэлтэй уншигчдад зориулсан шинэ үйлчилгээг хүргэхбайгаа онцлогтой ажээ.
Монгол зохиол бүтээлийг гадаад орны уншигчдад эх хэлээр нь хүргэх, монголын оюуны бүтээлийг экспортлох ажлыг эхлүүлж байгаа нь маш их сонирхол татанҮндэсний номын баярыг 2007 оноосанхлан санаачлагч,“Номын ертөнц”сэтгүүлийн эрхлэгч,ном зүйч,редактор Б.Сувдтай цөөхөн хором ярилцлаа.
-Үндэсний номын баярын мэндийг уламжилъя?
-Баярлалаа. БиТегераны номын баярт оролцоод өглөө буугаадшууд талбай дээр ирж ажиллаж байна. Ираны Тегеран хот 36 дахь удаагийнхаа номын баярын үйл ажиллагааг зохион байгуулахдаа хэвлэл нийтлэгчдийн нөхөрлөлийн хөтөлбөрийг энэ жилээс эхлэн бий болгосонюм.Энэ хөтөлбөрт уригдажамжилттайоролцоод ирлээ.
-Аяны богцоо задалж амжаагүй байгаа юм байна даа?
-Одоо задалчихъя.Иранаас мэдээж олзтой ирсэн.Хоёрномооперс хэлээр хэвлүүлэхээр боллоо.Зохиолчдынхоо бүтээлүүдийг сурталчлан таниулах ажил дээр замын зардал,каталог хийх орчуулахадцаг зав,маш их хөрөнгө,цагхугацаа,сэтгэл гарч байгаа нь тодорхой.Энэ болгондбидхамтран ажиллахдэмжигчбайгууллагуудыгхайсаар байна.
-Энэ жилийнҮндэсний номын баярын онцлог нь юу вэ?
-Жил бүрийн номын баяр өөр өөрийн онцлогтой болдог. Энэ удаагийн 37 дахь номын баяр уран зургийн үзэсгэлэн, цэцэрлэгийн хүүхдүүд болон сурагчдын бүтээлүүдийг олонд дэлгэн үзүүлж байна. Тэгэхээр энэ жилийн онцлог нь шинэ номтой басхүү уран зургийн үзэсгэлэн дэлгэж байгаагаараа шинэлэг гэж харж болно.
Бидний бас нэгэн том зорилго болох “Дэлхийн номын нийслэл”-д нэр дэвшсэнийгЮНЕСКО-гийнМонголынҮндэсний комисс дэмжсэн тухай баяртай мэдээгхуваалцаж байна.
-Монголын оюуны бүтээлийг“экспорт”-лох ажлыг эхлүүлэхэд ямар ажлуудыг хийх вэ?
-Хэвлэн нийтлэгчдийн нөхөрлөлийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр тухайн улс өөрсдийнхөө ном бүтээлийг олон улсын хэвлэн нийтлэгчдэд хүргэх ажлыг маш шуурхай,оновчтойгоорхүргэхшийдэл бий болж байна.Энэхүү шийдлийг бид хэрэгжүүлэхээр өнгөрсөнхоёржилийн өмнөөс олон улсын утга зохиолын агентлагуудыг урьж авчирч эхэлсэн. Гэсэн хэдий ч энэ үйл ажиллагаан дээр тодорхой хэмжээний төрийн бодлого шийдвэр,хамтын хүчин зүтгэл хэрэгтэй байгаа учраастөр засгийнхандаа уламжилсаар байгаа.
-Цаашдын ажлын төлөвлөгөөг тань сонирхон асууж болох уу?
-Хамгийн чухал ажилбиднийгнамархүлээж байна. Хаврын номын баяр дуусаад Куала Лумпурын номын баяртэнэ сарын 21-нд явна. Малайзхэлээрхэвлэгдсэн “The story of little nomad”номынхоо нээлтийнбаярыг тэнд тэмдэглэх юм.Мөн Сингапурын номын үйл ажиллагаанд 23-24-нд оролцоно.Оролцохдоо Монголын номын баяр болон олон улсын номын баяруудын тухай яриа, таниулга хийнэ.Мөн Бээжинд болох үйл ажиллагаанд Монгол улс оролцохоор яригдаж байна.
-Танд ажлын амжилт хүсье.
*** *** ***
Үндэсний номын баяр 37 удаа зохион байгуулахад нийт 300 мянган оролцогч, 200 хэвлэн нийтлэгч, 300 гаруй зохиолч, 10 улсын төлөөлөл оролцдог төдийгүй нийт зорин ирж буй хүмүүсийн 80 орчим хувь нь 30-аас доош насны залуучууд байна гэсэн судалгаа гарчээ.
Ойрын өдрүүдэд сэрүүхэн байгаа ч номын баяр өргөн дэлгэр, зорин ирж буй уншигчид сэтгэл хангалуун байгаа нь харагдана. Уншигч, олон нийтэдзориулан “Байгаль экологийн чиглэлийн 50 ном”-ыг танилцуулж, “Мэргэн ном” цомын эзнийг тодруулж, “Номын сайн нөхөр”-ийг шалгаруулах ажээ. Мөн оюуны өмчийн хуульчаас зөвлөгөө мэдээлэл авах, олон улсын утга зохиолын агентлагаас номын эрх авах, худалдах, мэргэшсэн редакторуудтай хамтран ажиллах, номын сурталчилгаа маркетингийн үйлчилгээ авах, ном бичих зөвлөгөө мэдээлэл авах, номын клубт элсэх, уншлагын зөвлөгөө авах зэрэг үйл ажиллагаа болох юм. Түүнчлэн үндэсний бахархалт амьтан Мазаалайн асруудыг бэлдэж, зохиолчидтой биечлэн уулзах, кофе, цай ууж номын тухай яриа дэлгэн суух тусгай орчин бий болгожээ.
Номын асар бүр өөр өөрийн онцлогтой уншигч олондоо үйлчилж байна. Онцлох нэгэн асрыг дурдваас, Төрийн шагналт зохиолч Р.Чойномын “Өл” сан, “Жиком пресс” хэвлэлийн компанийн асарт нэгэн шинэхэн бүтээл олны анхаарлыг татаж байна. МЗЭ-ийн шагналт зохиолч Б.Энхтөрийн гурав дахь роман “Гажуу-Улаан Чойном” хэвлэгдээд уншигчдадаа хүрээд эхэлжээ.
Романд яруу найрагч Р.Чойном тухайн үеийн нийгмийн гажуудлыг илчлэн шүлэг бичсэнийхээ төлөө улс төрийн хэрэгтэн болж, чанга дэглэмтэй хорих газарт дөрвөн жилийн ял эдэлсэн, нутаг заагдсан хийгээд амьдралынхаа сүүлийн жилүүдэд нийгэмд гадуурхагдан аж төрсөн тухай өгүүлэх ажээ.
Ирээдүй хойчис маань номын далайд сэлж
Их хөгжлийн дөрөөнд ухамсраар мордох болтугай...
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн ивээл дор болж буй 37 дахь удаагийн Үндэсний номын баяр“Илүү их уншъя” уриан дор 16-18-нд буюу энэ долоо хоногийн баасан гаргаас ням гарагт Д.Сүхбаатарынталбайд өргөн дэлгэр болж байна.
Энэ удаагийн баярт ОХУ, БНХАУ, БНСУ-аас зохиолч, хэвлэн нийтлэгчид оролцож байна. Мөн“Либро сувд агентлаг”-аас монгол зохиол бүтээлийг гадаад орны уншигчдад эх хэлээр нь хүргэх, монголын оюуны бүтээлийг экспортлох ажлыг эхлүүлэнорчуулган номын эрх авах, номын редактор, ном зүйн үйлчилгээ, номын маркетинг хэсгээс хэвлэлийн үнэ бодуулах, шинэ хэвлэх номынхоо цаас, материалыг сонгох зэргээр ном бичих хүсэлтэй уншигчдад зориулсан шинэ үйлчилгээг хүргэхбайгаа онцлогтой ажээ.
Монгол зохиол бүтээлийг гадаад орны уншигчдад эх хэлээр нь хүргэх, монголын оюуны бүтээлийг экспортлох ажлыг эхлүүлж байгаа нь маш их сонирхол татанҮндэсний номын баярыг 2007 оноосанхлан санаачлагч,“Номын ертөнц”сэтгүүлийн эрхлэгч,ном зүйч,редактор Б.Сувдтай цөөхөн хором ярилцлаа.
-Үндэсний номын баярын мэндийг уламжилъя?
-Баярлалаа. БиТегераны номын баярт оролцоод өглөө буугаадшууд талбай дээр ирж ажиллаж байна. Ираны Тегеран хот 36 дахь удаагийнхаа номын баярын үйл ажиллагааг зохион байгуулахдаа хэвлэл нийтлэгчдийн нөхөрлөлийн хөтөлбөрийг энэ жилээс эхлэн бий болгосонюм.Энэ хөтөлбөрт уригдажамжилттайоролцоод ирлээ.
-Аяны богцоо задалж амжаагүй байгаа юм байна даа?
-Одоо задалчихъя.Иранаас мэдээж олзтой ирсэн.Хоёрномооперс хэлээр хэвлүүлэхээр боллоо.Зохиолчдынхоо бүтээлүүдийг сурталчлан таниулах ажил дээр замын зардал,каталог хийх орчуулахадцаг зав,маш их хөрөнгө,цагхугацаа,сэтгэл гарч байгаа нь тодорхой.Энэ болгондбидхамтран ажиллахдэмжигчбайгууллагуудыгхайсаар байна.
-Энэ жилийнҮндэсний номын баярын онцлог нь юу вэ?
-Жил бүрийн номын баяр өөр өөрийн онцлогтой болдог. Энэ удаагийн 37 дахь номын баяр уран зургийн үзэсгэлэн, цэцэрлэгийн хүүхдүүд болон сурагчдын бүтээлүүдийг олонд дэлгэн үзүүлж байна. Тэгэхээр энэ жилийн онцлог нь шинэ номтой басхүү уран зургийн үзэсгэлэн дэлгэж байгаагаараа шинэлэг гэж харж болно.
Бидний бас нэгэн том зорилго болох “Дэлхийн номын нийслэл”-д нэр дэвшсэнийгЮНЕСКО-гийнМонголынҮндэсний комисс дэмжсэн тухай баяртай мэдээгхуваалцаж байна.
-Монголын оюуны бүтээлийг“экспорт”-лох ажлыг эхлүүлэхэд ямар ажлуудыг хийх вэ?
-Хэвлэн нийтлэгчдийн нөхөрлөлийн хөтөлбөрийг хэрэгжүүлснээр тухайн улс өөрсдийнхөө ном бүтээлийг олон улсын хэвлэн нийтлэгчдэд хүргэх ажлыг маш шуурхай,оновчтойгоорхүргэхшийдэл бий болж байна.Энэхүү шийдлийг бид хэрэгжүүлэхээр өнгөрсөнхоёржилийн өмнөөс олон улсын утга зохиолын агентлагуудыг урьж авчирч эхэлсэн. Гэсэн хэдий ч энэ үйл ажиллагаан дээр тодорхой хэмжээний төрийн бодлого шийдвэр,хамтын хүчин зүтгэл хэрэгтэй байгаа учраастөр засгийнхандаа уламжилсаар байгаа.
-Цаашдын ажлын төлөвлөгөөг тань сонирхон асууж болох уу?
-Хамгийн чухал ажилбиднийгнамархүлээж байна. Хаврын номын баяр дуусаад Куала Лумпурын номын баяртэнэ сарын 21-нд явна. Малайзхэлээрхэвлэгдсэн “The story of little nomad”номынхоо нээлтийнбаярыг тэнд тэмдэглэх юм.Мөн Сингапурын номын үйл ажиллагаанд 23-24-нд оролцоно.Оролцохдоо Монголын номын баяр болон олон улсын номын баяруудын тухай яриа, таниулга хийнэ.Мөн Бээжинд болох үйл ажиллагаанд Монгол улс оролцохоор яригдаж байна.
-Танд ажлын амжилт хүсье.
*** *** ***
Үндэсний номын баяр 37 удаа зохион байгуулахад нийт 300 мянган оролцогч, 200 хэвлэн нийтлэгч, 300 гаруй зохиолч, 10 улсын төлөөлөл оролцдог төдийгүй нийт зорин ирж буй хүмүүсийн 80 орчим хувь нь 30-аас доош насны залуучууд байна гэсэн судалгаа гарчээ.
Ойрын өдрүүдэд сэрүүхэн байгаа ч номын баяр өргөн дэлгэр, зорин ирж буй уншигчид сэтгэл хангалуун байгаа нь харагдана. Уншигч, олон нийтэдзориулан “Байгаль экологийн чиглэлийн 50 ном”-ыг танилцуулж, “Мэргэн ном” цомын эзнийг тодруулж, “Номын сайн нөхөр”-ийг шалгаруулах ажээ. Мөн оюуны өмчийн хуульчаас зөвлөгөө мэдээлэл авах, олон улсын утга зохиолын агентлагаас номын эрх авах, худалдах, мэргэшсэн редакторуудтай хамтран ажиллах, номын сурталчилгаа маркетингийн үйлчилгээ авах, ном бичих зөвлөгөө мэдээлэл авах, номын клубт элсэх, уншлагын зөвлөгөө авах зэрэг үйл ажиллагаа болох юм. Түүнчлэн үндэсний бахархалт амьтан Мазаалайн асруудыг бэлдэж, зохиолчидтой биечлэн уулзах, кофе, цай ууж номын тухай яриа дэлгэн суух тусгай орчин бий болгожээ.
Номын асар бүр өөр өөрийн онцлогтой уншигч олондоо үйлчилж байна. Онцлох нэгэн асрыг дурдваас, Төрийн шагналт зохиолч Р.Чойномын “Өл” сан, “Жиком пресс” хэвлэлийн компанийн асарт нэгэн шинэхэн бүтээл олны анхаарлыг татаж байна. МЗЭ-ийн шагналт зохиолч Б.Энхтөрийн гурав дахь роман “Гажуу-Улаан Чойном” хэвлэгдээд уншигчдадаа хүрээд эхэлжээ.
Романд яруу найрагч Р.Чойном тухайн үеийн нийгмийн гажуудлыг илчлэн шүлэг бичсэнийхээ төлөө улс төрийн хэрэгтэн болж, чанга дэглэмтэй хорих газарт дөрвөн жилийн ял эдэлсэн, нутаг заагдсан хийгээд амьдралынхаа сүүлийн жилүүдэд нийгэмд гадуурхагдан аж төрсөн тухай өгүүлэх ажээ.
Ирээдүй хойчис маань номын далайд сэлж
Их хөгжлийн дөрөөнд ухамсраар мордох болтугай...