ЗӨВ ТУСГАЛ: Бидний төсөөлснөөс ч илүү хөгжих боломж хүүхдэд бий
Монгол Улсын хүүхдийн эрхийн тухай, Хүүхэд хамгааллын тухай хууль, Ерөнхийлөгчийн 2019 оны 60 дугаар зарлигын хэрэгжилтийг хангах, хүүхдийн эрхийг хамгаалах, хүүхдийг эерэг аргаар хүмүүжүүлэх, эцэг, эхийн үүрэг хариуцлагыг сайжруулах, хэвлэл мэдээллийн байгууллагын оролцоог нэмэгдүүлэх зорилгоор "Зөв тусгал" аяны хүрээнд нийтлэлийн уралдааныг зарлаж байгаа бөгөөд уг уралдаанд ирсэн бүтээлүүдийг цувралаар хүргэж байна.
Бидний төсөөлснөөс ч илүү хөгжих боломж хүүхдэд бий
Бидний ирээдүй болсон үр хүүхдүүдээ олон учир шалтгааны улмаас зодож гарч хүрч хүчирхийлдэг билээ. Хүүхэд хүчирхийлэлд өртөж буйн олон хэлбэрийн нэг бол гэрийн даалгавар. Үүний бодит жишээг та бид ойр тойрноосоо харж болно. Үнэндээ бага ангийн хүүхдийн гэрийн даалгаврыг нь хийлгэнэ гэдэг аав ээжүүдийн хувьд амаргүй даваа. Хүүхдийнхээ гэрийн даалгаврыг хийлгэх гэж хамаг уур бухимдлаа гаргаж, хүүхдээ нус нулимстай нь холин суух дүр зурагтай их л таарч байлаа. “Хичээлээ сайн хийсэнгүй гэж” аав ээждээ зодуулж буй тэр олон хүүхдийн дүр зургийг хараад үүнийг өөрчлөх ямар боломж байгааг судлав. Иймээс Хэрэглээний сэтгэл судлалын хүрээлэнгийн сэтгэл зүйчтэй яг энэ асуудлыг хэрхэн эерэг хэлбэрээр даван туулж болох тухай уулзаж зөвлөгөө авсан юм. Хэрэглээний сэтгэл судлалын хүрээлэнд хандаж буй эцэг, эхчүүдийн 20 хувь хүүхэд нь сурах идэвхгүй, гэрийн даалгавар хийлгэхтэй холбоотой асуудлаар хандаж зөвлөгөө тусламж авдаг байна. Харин сэтгэл судлаачдын хувьд эцэг, эхчүүд хүүхэдтэйгээ буруу харилцсанаар хичээлдээ дургүй болдог гэдгийг онцолж байлаа. Ингээд бид сэтгэл зүйч Б.Номингийн эцэг, эхчүүд хүүхдийнхээ гэрийн даалгаврыг хийлгэхдээ анхаарч, хэрэгжүүлэх боломжтой бяцхан зөвлөгөөг хүргэе.
Хүүхдийнхээ насанд тохируулж шаардлага тавих хэрэгтэй
Суралцах чадвар хөгжлийн хувьд бага ангийн хүүхдүүд их дутмаг байдаг. Хүүхдүүдэд “Гэрийн даалгавраа заавал хийх ёстой”, “Үүнийг хийснээр сайн хүн болно, ирээдүйд дуртай ажлаа хийх боломжтой болно” гэсэн ойлголт байдаггүй. Ийм хүүхдэд эцэг, эхийн тавьж буй “сайн суралц, хичээлээ л хий”, “даалгавар заавал хийх ёстой”, “онц дүн л авах хэрэгтэй” гэх мэт шаардлага нэг талаасаа ойлгомжгүй нөгөө талаасаа хэт өндөр байдаг. Тиймээс хүүхдэдээ ойлгомжтой байдлаар хичээл хийх яагаад чухал, даалгавар хийхийн ач холбогдлыг насанд нь тохируулж ойлгуулах хэрэгтэй. Хэрэв үгүй бол байнга “Гэрийн даалгавраа хий” гэж үглэх нь тухайн хүүхдийг хичээлдээ дургүй, улмаар сурлагын хоцрогдолтой, идэвхи сонирхолгүй болгодог.
Хүүхдийн өдрийн дэглэмд анхаарах нь зүйтэй
Хүүхдийг хичээлээсээ ирмэгц өөрийнх нь дураар амраах хэрэгтэй. Ялангуяа эрэгтэй хүүхдийг хөдөлгөөнт тоглоомоор тоглуулах нь чухал. Гадаа гарч гүйх, хөөцөлдөх, найзтайгаа ноцолдох гэх мэт. Ингээд хүүхэд тоглож баясаад ирмэгц бие махбод, сэтгэл санааны хувьд гэрийнхээ даалгаврыг хийхэд бэлэн болно гэсэн үг. Сүүлийн үед эцэг, эхчүүд хүүхдийг оюуны хөдөлмөр хийсний дараа дахин өөр хичээлийн давтлага, өдөр өнжүүлэхэд явуулж улам их ядраах босон. Гэхдээ энэ бүхэнд хамруулах нь буруу биш. Хамгийн гол нь хичээлээс хичээлийн хооронд заавал завсарлах ёстой. Тодруулбал, 30-60 минут тоглуулж, өөрийнх нь дураар байлгахаас гадна хүүхдэд нойр маш чухал гэдгийг мартаж болохгүй. 22.00-23.00 цагийн хооронд хүүхэд аль хэдийнэ унтсан байх ёстой. Нойроо бүрэн авч чадаагүй хүүхэд сэргэлэн цовоо бус, ядрангуй байдаг. Мөн ой тогтоолт нь мууддаг учраас хүүхэд багшийн заасан хичээлийг ойлгохгүй, анхаарал нь төвлөрөхгүйгээс болж хичээлдээ мууддаг. Иймд хүүхдийн хичээл хийх, тоглох цаг тогтмол байвал зохимжтой. Хэрэв, хичээл нь оройтож тардаг бол ирэнгүүтээ унтаж амраад өглөө босч нэг цаг даалгавраа хийгээд амрах, дахин даалгавраа хийх гэх мэт дэс дараалалтай, тогтмол цагт байвал хүүхэд, эцэг эхэд ч амар байх болно. 9.00- 12.00 болон 16.00-18.00, 19.00-20.00 цагийн хооронд хүний бие их сэргэг байдаг учраас энэ үед хичээл хийлгэж болно. Энэ нь хүүхдийг бие даан хичээлээ хийхэд тустай.
Эцэг эхийн харилцаа, дэмжлэг хамгийн чухал
“Миний хүүхэд хамгийн мундаг юм чинь даалгавраа хийж чадна”, “Миний хүү ухаантай болохоор гэрийн даалгавраа хийж чадна” гэх нь хүүхдэд дарамт болдог. Учир нь төгс хүн, төгс хүүхэд гэж байхгүй. Хүүхэд гэрийн даалгавраа хийж байх явцдаа чадахгүй, мэдэхгүй зүйлтэй нүүр тулгардаг. Энэ үед хүүхэд төгс биш гэж өөрийгөө голох магадлалтай байдаг. Хоосон магтаалын эцэст хүүхэд сэтгэлээр унаж өөртөө итгэлгүй болдог. Тиймээс амаргүй, ойлгохгүй зүйл байвал хамтарч хийе, дараа нь дуртай зүйлээ хийснийхээ дараа амарч болох талаар хүүхдэд ойлгуулах нь чухал. Хамгийн гол нь “Бусад хүүхэд хийж чадаад байгаа зүйлийг чи чадах ёстой” гэж бусад хүүхэдтэй харьцуулж, шаардлага тавих нь буруу. Тиймээс хүүхдээ чадна гэж урамшуулахаас гадна чадахад нь туслах хэрэгтэй. Эцэг эхчүүдийн тусламж авснаар хүүхэд маш олон зүйлийг амжилттай сурч бас өөртөө итгэлтэй идэвхитэй хүн болж төлөвшдөг.
Хөдөлгөөнт тоглоом хүүхдийн анхаарлыг төвлөрүүлдэг
Зургаан настай хүүхэд 5-8 минут л анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвартай гэж үздэг. Гэхдээ нийслэлийн ерөнхий боловсролын 20 гаруй сургуульд хийсэн судалгаагаар найман настай хүүхдүүдийн 50 гаруй хувь буюу талаас илүү нь анхаарлаа төвлөрүүлэх чадвар сул гэсэн дүн гарчээ. Тиймээс эцэг эхчүүд үүнд анхаарал хандуулах хэрэгтэй. Хүүхэд бүрийн сурах арга барил өөр. Тиймээс үлгэр, ном унших, тогоруу, тоорцог, тоорой гэх зэрэг хөдөлгөөнт тоглоомыг хүүхэдтэйгээ багаас нь тоглож, анхаарлаа төвлөрүүлж бас шилжүүлж чаддаг болоход нь тусалж болно. Үнэндээ эцэг эхчүүд хүсвэл, цаг гаргаж чадвал хүүхдэд хөгжих боломж бидний төсөөлснөөс ч их байдаг. Дээр дурдсан олон аргыг өдөр тутамдаа эцэг, эхчүүд бид санаж хэрэгжүүлсэнээр гэрийн даалгаврыг хүчирхийллийн бус аргаар хялбархан шийдэх боломж байгаа юм.
“Монголын Үнэн”
Сэтгүүлч Г.Нямсүрэн
Сурталчилгаа
Чой Жин Вон: Солонгос хэлний редакцыг тогтвортой ажиллахыг дэмжинэ
14/12/2025, 15:53
Д.Дэмбэрэл, С.Баяр, Н.Алтанхуяг,С.Баярцогт нарын 95 гэрч оролцсон байна
14/12/2025, 15:51
УИХ-ын гишүүн З.Мэндсайхан баруун бүс хариуцсан Удирдах зөвлөлийн гишүүнээр ажиллана
14/12/2025, 15:49
МИАТ-ийн захирлаар томилогдсон Т.Тэлмэн гэж хэн бэ?
14/12/2025, 15:48
С.Баяр: 34 хувь бол Хөрөнгө оруулалтын гэрээг зээлийн гэрээ болгож хувиргасан
14/12/2025, 15:47
Цоожтой хаалганы цаана үйлдэгддэг харгислалыг хуулийн шинэчлэл таслан зогсоох уу?
14/12/2025, 15:45
Малын зах зээлийн дундаж үнэ
14/12/2025, 15:44
100 айлын нийтийн байрыг дахин төлөвлөх төслийн үр дүнд эхний айлууд орон сууцандаа оржээ
14/12/2025, 15:41
Шинэ орон сууцны үнэ 2024 оныхоос 11 хувиар өсжээ
14/12/2025, 15:40
"Хүнсний хувьсгал”-ын үр дүнд 53 үйлдвэр ашиглалтад оржээ
14/12/2025, 15:39
Монголын шигшээ багийн гурван дугуйчин Тайландын мэргэжлийн багт уралдана
5/12/2025, 12:31
Гадаад харилцааны сайд Б.Батцэцэг Бүгд Найрамдах Австри Улсад айлчилна
5/12/2025, 12:27
Морин хуурын найрал Ром хотноо
5/12/2025, 12:26
COP17 ХУРЛААС МОНГОЛД ЮУ ҮЛДЭХ ВЭ?
5/12/2025, 12:15
Элсэн цөлөөс олдсон захидал юу өгүүлж байна вэ?
5/12/2025, 12:13
“Энэрэл” төвийн хүүхдүүд төрсөн өдрөө тэмдэглэлээ
2/12/2025, 20:57
Forbes: 2026 онд хиймэл оюуны хөгжлийг тодорхойлох 8 чиг хандлага
2/12/2025, 20:54
Forbes: 2026 онд хиймэл оюуны хөгжлийг тодорхойлох 8 чиг хандлага
2/12/2025, 20:54
Өвлийн сард төв болон зүүн аймгуудын нутгаар цас ахиу орно
2/12/2025, 20:50
Шинжлэх ухааны салбарын судлаачдын орон тооны бус зөвлөл анхны уулзалтаа хийлээ
2/12/2025, 20:49
Бүгд Найрамдах Итали Улстай “Стратегийн түншлэл”-ийн харилцаа тогтоолоо
2/12/2025, 20:48
МОНЦАМЭ агентлагийн ахмад гэрэл зурагчин Д.Цэрэннадмид МУСГЗ цол хүртэв
26/11/2025, 15:56
Ахмад гэрэл зурагчин Д.Цэрэннадмид: Хүүхдийн зураг авч, гэрэл зурагчны гараагаа эхлүүлсэн
26/11/2025, 14:48
Ардын багш Сэндэнжавын Дуламд Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ
26/11/2025, 14:42
Ардын багш Сэндэнжавын Дуламд Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ
26/11/2025, 14:42
“Загасны Дулмаа” хэмээн олноо алдаршсан академич Аюурын Дулмаад Хөдөлмөрийн баатар цол хүртээлээ
26/11/2025, 14:39
Эрдэнэт үйлдвэрийн Дотоод хяналт, мониторингийн хэлтэс Монгол Улсын “Дотоод Аудитын Шилдэг нэгж”-ээр шалгарлаа
23/11/2025, 14:07
Ч.Батзориг: Амар амгалан гэдэг бол эцэстээ сэтгэл нэг зүйл дээр тогтож чаддаг болсон тухай юм
23/11/2025, 14:06
Aкадемич С.Нарангэрэл "Чингис хаан" одон хүртэв
23/11/2025, 14:04
Дуучин И.Мишээл “Silk Way Star” шоуны ялагч боллоо
23/11/2025, 14:03
Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар
22/05/2019, 14:51
????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????
19/09/2018, 11:38
26/09/2018, 10:41
9/10/2018, 12:01
?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????
21/09/2018, 13:45
АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө
14/08/2019, 15:22
"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"
22/04/2019, 15:55
Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв
25/03/2019, 09:25
Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр
21/02/2019, 10:18
Бэлтгэл хошууч генерал Б.Баярмагнай: Медальон дурсгах нь цэргийн салбарт ихээхэн хөгжсөн соёл
15/03/2019, 12:37
Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа
30/08/2019, 12:46
.jpg)
???? ?????????? ?????
3/01/2019, 19:25
ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ
17/04/2019, 12:19
Гамшиг осол тохиолдсон үед Ард иргэдийн ирэх “Түр Цугаларах Талбай”-д
25/04/2019, 16:13
Миний харсан Энэтхэгчүүд
13/03/2019, 09:42
“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо
17/12/2019, 14:42
Монгол, Их Британи улсын далбаатай галт тэрэг аялалд гарав
19/02/2019, 15:55
Хоккайдо: Монголын өсвөрийн гэрэл зурагчид тэргүүллээ
8/08/2019, 16:13
Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ
30/08/2019, 13:22
Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....
27/02/2019, 17:25
АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө
14/08/2019, 15:22
Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....
27/02/2019, 17:25
????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????
19/09/2018, 11:38
9/10/2018, 12:01
Миний харсан Энэтхэгчүүд
13/03/2019, 09:42
Үндэсний сэтгүүл зүй үүсэж хөгжсөний 106 жилийн ойн баярын өдөр
6/03/2019, 17:04
Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ
30/08/2019, 13:22
Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар
22/05/2019, 14:51
Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв
25/03/2019, 09:25
“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо
17/12/2019, 14:42
26/09/2018, 10:41
"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"
22/04/2019, 15:55
???? ?????????? ?????
3/01/2019, 19:25
Уяачдад Монгол Улсын цол хүртээв
3/02/2019, 14:32
Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр
21/02/2019, 10:18
?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????
21/09/2018, 13:45
Б.Баярсайхан: Байгууллагууд дэргэдээ цэцэрлэг байгуулахад төр хувьсах зардлыг нь даана
12/08/2019, 19:11
Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа
30/08/2019, 12:46
Өсвөрийн шатарчдын улсын аварга багаар Хэнтий аймаг шалгарлаа
6/03/2019, 11:03
ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ
17/04/2019, 12:19
1 сэтгэгдэл