iNet.mn дагах

"Ипотект улстөрчид оролцбол хөтөлбөр нурна"

Ипотекийн зээлийн эргэн төлөлтийг 2023 оны долдугаар сарын 1-н хүртэл дахин  хойшлуулах эсэх саналыг УИХ-аас ажлын хэсэг гарган судалж буй. Тус ажлын хэсгээс ипотекийн зээлийн эргэн төлөлтийг дахин сунгах шийдвэрийг үргэлжлүүлэх саналтай байгааг илэрхийлсэн. Шийдвэрийг энэ долоо хоногт эцэслэх юм. Үүнтэй холбоотойгоор Монголын банкны холбооны гүйцэтгэх захирал Л.Амартай ярилцлаа.

-Ипотекийн зээлийн эргэн төлөлтийг хоёр жил шахам хойшлуулсан. Гэтэл эрх баригчид эргэн төлөлтийг ахиад зургаан сараар хойшлуулах тухай яриад эхэллээ.  МАН-ын бүлгийн дарга Д.Тогтохсүрэнгийн мэдээлснээр зээлийн эргэн төлөлтийг хойшлуулбал эдийн засагт сөргөөр нөлөөлөх үү?
-Төр засаг хэт попорч, буруу бодлогыг хэрэгжүүлбэл нийт эдийн засагтаа хортой.  Ипотекийн зээлийг авсан 400 гаруй мянган иргэн буюу 106 мянган өрх бий. Тэдний зээлийг хойшлуулбал нөгөө талдаа байгаа зээл авахаар хүлээж буй иргэдийн эрх ашгийг хохирооно. Өөрөөр хэлбэл, гурван сая гаруй иргэний ипотекийн зээлд хамрагдах боломжийг хулгайлж байгаа юм. Ипотекийн хөтөлбөр зээл авсан иргэн эргэн төлөлтөө хийснээр дараагийн хүнд зээлийн эрх нээгддэг тогтолцоотой. Сүүлийн хоёр жилийн хугацаанд эргэн төлөлт хийгдэхгүй байгаагаас шалтгаалж, мөнгөн урсгал нам зогссон.  Эрх баригчид үүнийгээ олж харалгүй Монголбанкыг зээл гарга гэж баахан шахсан. Үүнээс болж их хэмжээний мөнгө хэвлэж гаргаж, инфляцын дарамт үүсэх эрсдэлтэй болсон. Тиймээс л Монголбанк зээлийгхязгаарлахаас өөр аргагүйд хүрсэн.
Цаашид энэ хөтөлбөрийг үргэлжүүлж, утаа угаартай тэмцье, гэр хорооллыг барилгажуулна гэж төлөвлөж байгаа бол эргэн төлөлтийн хойшлуулалтыг дахин сунгаж болохгүй.
Эргэн төлөлтийг хойшлуулж, хөтөлбөрийг цааш  нь үргэлжлүүлнэ гэвэл Монгол Улсын валютын нөөцийг улам багасгахад хүрнэ. Нийт эдийн засагт сөргөөр нөлөөлнө. Төр иргэдийнхээ боломжийг хулгайлж болохгүй.
-Тэгвэл арилжааны банкуудад ямар эрсдэл дагуулах вэ. Хэрэвзээ банкны салбарт асуудал үүсвэл нийт эдийн засгаа татан унагах эрсдэлтэй? 
-Банкуудын хувьд өөрсдийн эх үүсвэрээр гаргасан санхүүжилт харьцангуй бага. Сүүлийн 4-5 жилд 60/40-ийн харьцаатай буюу 40 хувийг банкууд гаргаж явсан. Сая 80/20 болголоо. Гэхдээ үүнээс хойш бодлогын хүүг нэмж 12 хувьд хүргэсэн. Тиймээс сүүлд гаргасан харьцаагаар ч энэ хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэхэд хүндрэлтэй.
Ипотекийн хөтөлбөрийг банкууд нийгмийн сайн сайхны төлөө төр засагтай хамтарч хэрэгжүүлдэг. Тэгэхээр энэ хөтөлбөрийн үр өгөөж талаас харсан ч эргэн төлөлтийг дахин хойшлуулахгүй байх нь зүйтэй. Мөн цаашид энэ хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэхдээ илүү зорилтот бүлэг рүү чиглэдэг болгомоор байна. Тухайлбал, эрчим хүчний хэмнэлттэй, ногоон байшин барьж байгаа, утааг багасгаж янданг цөөлж байгаа өрхүүдэд ч энэ зээлийг олгох хэрэгтэй. Эсвэл Улаанбаатарын төвлөрлийг бууруулж, орон нутагт орон сууц авч байгаа иргэдээ дэмжих нь зөв болов уу.

-Ипотекийн зээлийг хүүг 8-аас 4 хувь хүртэл буулгах тухай хүртэл яригдаж байна. Хэрэвзээ хүү буурвал иргэдэд ашигтай л байх. Гэхдээ эдийн засагт сөргөөр нөлөөлж болзошгүй?
-Олон өрх ипотекийн зээл авсан байгаа учраас үүн дээр улс төрийн тоглолт хийх тохиолдол их гарч байна. Хөлөө дөнгөж олж байгаа энэ тогтолцоонд улстөрчид оролцсоноор эвдэж, хөтөлбөр цаашид үргэлжлэхгүй ч байж болох эрсдэлтэй тулгараад байна. Тэгэхээр ипотекийн зээлийг цаашид үргэлжлүүлэхийн тулд улс төрөөс ангид байлгаж, зах зээлийн зарчим руу ойртуулах шаардлагатай.
Саяхныг хүртэл зах зээлийн зарчим руу дөхөж ирж байлаа. Макро эдийн засгийн орчин тогтвортой, бодлогын хүү зургаан хувьтай байх үед 6 хувийн зээл олгох боломжтой нөхцөл байсан.
Харин одоо бодлогын хүү 12 хувь болсон үед зээлийн хүүг бууруулж, эргэн төлөлтийг хойшлуулна гэдэг нь боломжгүй. Урт хугацааны тогтвортой санхүүжилтийг бүрдүүлсний дараагаар зээлийн хүү, эргэн төлөлтөд анхаарах нь чухал. Тиймээс энэ бүхнийг тооцож байж хөтөлбөрийг үргэлжлүүлэх нь зөв гэж харж байна.
-Арилжааны банкууд ипотек болон орон сууц, бусад урт хугацааны зээлүүдийг хязгаарлах болсон. Зээл хэзээ хэвийн олгогдох бол гэсэн хүлээлт иргэдийн дунд их байна?
-Макро эдийн засгийн нөхцөл байдал амаргүй, төлбөрийн тэнцэл дээр дарамттай, валютын нөөц буурсан хүнд байдалд байна. Дээрээс нь геополитикийн байдлаас шалтгаалж Монгол Улсад импортлогдсон инфляци байгаа. Ер нь дэлхий нийтээр хоёр оронтой инфляцитай байна. Хил гаалийн хязгаарлалт ч хэвээрээ үргэлжилж байна. Ийм нөхцөлд Монголбанк бодлогын хүүгээ нэмэгдүүлэхээс өөр аргагүй.
Бодлогын хүүг нэмнэ гэдэг зах зээл дээр нийлүүлэгдсэн байгаа мөнгөний хэмжээг бууруулах дохиог төв банк өгч байна гэсэн үг.
Банкуудын хувьд энэ дохионы дагуу л ажиллаж байгаа. Өөрөөр хэлбэл, зах зээл дээр байгаа хоёр гарын нэг нь хумих оролдлого хийж байвал нөгөө талдаа ч хэмнэх, хумих шаардлага үүснэ. Ингэж байж инфляцийг бууруулах үр дүнд хүрнэ. Тиймээс зах зээлийн зарчмаар л арилжааны банкууд ажиллаж байна.
-Гадаадын хөрөнгө оруулалттай банкыг оруулж ирэх талаар улстөрчид ярих болсон. Танай мар байр суурьтай байна?
-Хуулийн төслийн нэр нь Хөрөнгө оруулалтын банкны тухай хууль гэж байгаа. Тус хуулийн төсөлд гадаад, дотоодын гэж ялгасан зүйл байхгүй.
Хөрөнгө оруулалтын банкны орчин бол сонгодог утгаараа Монгол Улсад зайлшгүй хэрэгтэй.
Одоо байгаа төслийн тухайд сонгодог зарчим руу ойртуулахад нэлээдгүй ажиллагаа шаардлагатай. Үүнд Монголын банкны холбооны зүгээс хамтарч ажиллаж, сонгодог утгаар хөрөнгө оруулалтын банкны төгс эрхзүйн орчныг бүрдүүлэх тал дээр хамтарч ажиллана гэж харж байгаа.
ИПОТЕКИЙН ЗЭЭЛ ТӨЛӨЛТМИКБАНКНЫ ХОЛБООскачать dle 12.0

Нийслэлийн ЗДТГ-ын даргаар Д.Амгаланг томиллоо

Өнөөдөр, 19:18

Улаанбаатар хотын 385 жилийн ойд зориулсан дурсгалын маркийн нээлт боллоо

Өнөөдөр, 18:51

Хэний ч хөдөлгөж зүрхлээгүй ураны төсөл Л.Оюун-Эрдэнийн үед л хэрэгжих нь дээ

Өнөөдөр, 18:49

Ерөнхий Сайд Л.Оюун-Эрдэнэ мега төслүүд гацсан шалтгааныг гадны тусгай албадын нөлөөлөлтэй холбоотой гэв

Өнөөдөр, 18:47

“Цагаан алт” үндэсний хөтөлбөрийн зээлийн санхүүжилтийн гэрээнд гарын үсэг зурлаа

Өнөөдөр, 18:39

Бөөрөлжүүтийн цахилгаан станц төвийн системд эрчим хүч нийлүүлж эхэлнэ

Өнөөдөр, 18:37

Цахим мөрийтэй тоглоом зохион байгуулж, 4 тэрбумыг залилжээ

Өнөөдөр, 18:33

Монголчууд 1911 оны 12 сарын 29-нд тусгаар тогтнолоо зарлаж байв

Өнөөдөр, 18:32

ОРХОН: Уурхайчдын өдөр тохиож байна

Өчигдөр, 18:28

Авто замын цахим удирдлагын төсөл хэрэгжүүлж байна

Өчигдөр, 18:25

Гурван онооны шидэлтийн NBA-гийн дээд амжилтыг тогтоожээ

16/12/2024, 20:15

Биткоины ханш 105 мянган ам.доллароос давжээ

16/12/2024, 20:14

Ө.Золбаяр: Ерөнхийлөгч шахмал түлшний чанар муудсан шалтгааныг тодруулж, хариуцагчийг олох үүргийг холбогдох албаныханд өглөө

16/12/2024, 20:12

Сэтгүүлч ёс зүйтэй байж, уран бүтээлээ чанаржуулснаар хуурамч мэдээллийг хязгаарлах боломжтой гэв

16/12/2024, 20:11

Агаарын тээврээр зорчигчдын тоо анх удаа хоёр сая давлаа

16/12/2024, 20:09

Гавьяат тамирчин М.Анхцэцэг “Манама-2024” ДАШТ-ээс мөнгөн медаль хүртлээ

16/12/2024, 20:07

Чингэлтэй дүүргийн мөсөн гулгуурын талбай энэ сарын 15-наас үнэ төлбөргүй үйлчилнэ

11/12/2024, 16:35

13244 аж ахуйн нэгж, 206 мянган өрхийн цахилгааныг өчигдөр хязгаарлажээ

11/12/2024, 16:33

Б.Ичинхорлоо: Монголын оюун санааны үүц нь ч, хөгжлийн хүрд нь ч Үндэсний номын сан юм

11/12/2024, 16:28

Улаанбаатар–Хо Чи Мин нислэгийг нээлээ.

11/12/2024, 16:26

Эрдэнэт хотод шинэ жилээ тэмдэглэдэг нь ийм учиртай

11/12/2024, 16:06

Хавдрын эмнэлгийг улсад авахаар төсөвт 25 тэрбум төгрөг суулгажээ

11/12/2024, 16:01

“Өвлийн идэш” өргөтгөсөн худалдаа зохион байгуулна

11/12/2024, 15:59

Ё.Баатарбилэгийн ялыг хэвээр үлдээж байна

11/12/2024, 15:58

“Эрдэнэт хотын болон Анхдагч илгээлтийн эзэд”-ийн өдөр тохиож байна

11/12/2024, 15:56

ХОВД: “Монгол бичиг" номын дээжийг гардууллаа

9/12/2024, 15:32

ГОВЬ-АЛТАЙ: Улаанбаатар хотод суугаа 350 гаруй өрхийн өвлийн идшийг хүргэж байна

9/12/2024, 15:31

ЗАВХАН: Энэ сард цаг агаар тогтворгүй, олон жилийн дунджаас хүйтэн байна

9/12/2024, 15:29

Онцгойгийн алба хаагчид тусгай зориулалтын 30 автомашинтай боллоо

9/12/2024, 15:25

БЖДҮ-д зээл олгох 50 сая ам.долларын гэрээнд гарын үсэг зурлаа

9/12/2024, 15:24

Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар

22/05/2019, 14:51

????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????

19/09/2018, 11:38

26/09/2018, 10:41

9/10/2018, 12:01

АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө

14/08/2019, 15:22

?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????

21/09/2018, 13:45

Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв

25/03/2019, 09:25

"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"

22/04/2019, 15:55

Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр

21/02/2019, 10:18

Бэлтгэл хошууч генерал Б.Баярмагнай: Медальон дурсгах нь цэргийн салбарт ихээхэн хөгжсөн соёл

15/03/2019, 12:37

Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа

30/08/2019, 12:46

???? ?????????? ?????

3/01/2019, 19:25

Гамшиг осол тохиолдсон үед Ард иргэдийн ирэх “Түр Цугаларах Талбай”-д

25/04/2019, 16:13

ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ

17/04/2019, 12:19

Миний харсан Энэтхэгчүүд

13/03/2019, 09:42

“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо

17/12/2019, 14:42

Монгол, Их Британи улсын далбаатай галт тэрэг аялалд гарав

19/02/2019, 15:55

Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ

30/08/2019, 13:22

Хоккайдо: Монголын өсвөрийн гэрэл зурагчид тэргүүллээ

8/08/2019, 16:13

Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....

27/02/2019, 17:25

АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө

14/08/2019, 15:22

Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....

27/02/2019, 17:25

????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????

19/09/2018, 11:38

9/10/2018, 12:01

Миний харсан Энэтхэгчүүд

13/03/2019, 09:42

Үндэсний сэтгүүл зүй үүсэж хөгжсөний 106 жилийн ойн баярын өдөр

6/03/2019, 17:04

Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ

30/08/2019, 13:22

Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар

22/05/2019, 14:51

Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв

25/03/2019, 09:25

“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо

17/12/2019, 14:42

26/09/2018, 10:41

"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"

22/04/2019, 15:55

???? ?????????? ?????

3/01/2019, 19:25

Уяачдад Монгол Улсын цол хүртээв

3/02/2019, 14:32

Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр

21/02/2019, 10:18

?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????

21/09/2018, 13:45

Б.Баярсайхан: Байгууллагууд дэргэдээ цэцэрлэг байгуулахад төр хувьсах зардлыг нь даана

12/08/2019, 19:11

Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа

30/08/2019, 12:46

Өсвөрийн шатарчдын улсын аварга багаар Хэнтий аймаг шалгарлаа

6/03/2019, 11:03

ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ

17/04/2019, 12:19