iNet.mn дагах

Мазаалай баавгайн тоо толгой тогтвортой өсөж байна

БНХАУ-ынбуцалтгүй тусламжаар хэрэгжиж буй “Монгол Улсын Говийн мазаалай баавгайг хамгаалах чиглэлээр техникийн туслалцаа үзүүлэх төсөл”-ийг 2018-2023 онд хэрэгжүүлж байна.

Төслийн хүрээндгенетикийн дээж, автомат камерын дата мэдээлэл ашиглан 52 бодгальбайгаагМонгол Улс,БНХАУ-ын эрдэмтэн судлаачдын хамтарсан судалгааны үр дүнд тогтоожээ. Үүний өмнө,2019 онд 25 бодгаль,2020 онд 36 бодгаль,2021 онд 34 бодгаль,2022 онд 52 бодгаль гэж урьдчилсан судалгаагаар тогтоосон байв. Хоёр орны судлаачид энэ оны7дугаар сарын20-ноос наймдугаар сарын20-ны хооронд хийсэн судалгаагаар 9 цэгийн автомат камераас 10976 ширхэг зураг, бичлэг мэдээлэл цуглуулж, 4 хөдөлгөөн мэдрэгч автомат камерыг нэмж байршуулжээ.

Мазаалай баавгайг өсгөн, үржүүлэх чиглэлээр судалж,2017 онд автомат камер болон генотипийн судалгаагаар 22-31 бодгаль байна гэж доктор Л.Амгалан, доктор Т.Одбаяр нар тогтоосонбайдаг. Харин2009, 2013, 2017 онд нийт 2660 ширхэг генетикийн дээж цуглуулснаас 2009 онд 23 бодгаль, 2013 онд 28 бодгаль, 2017 онд 31 бодгаль байсан аж.

Мазаалайн амьдрах нутгууд болох Мазаалай, Хөшөөт, Шар Хулстай, Хатансуудал, Цагаан Богдын нуруудад 16 талбайд 186 зүйл ургамлын нийт 883 ажиглалтын гэрэл зургуудыг координат цэгийн хамт бүрдүүлжээ. Мөн Алтайн өвөр говийн тойргийн ургамлын аймгаас 30 гаруй зүйл болон нэн ховор, ховор 6 зүйлийн биет цуглуулгыг хийж,эталон загвар бэлтгэв. Сэгс Цагаан Богд ууланд 20 ширхэг бажууны үндсэнд хэмжилтүүд хийж,дүн мэдээллийг нэгтгэхээражиллаж байна. Мөн,42 уст цэг, 28 тэжээлийн сав, шилжилт хийдэг 54 цэгт 124 автомат камер байрлуулан,Алтайн Өвөр говьд зэрлэг амьтдын усан хангамжийг нэмэх зорилгоор 30 тн ус хуримтлуулах хөв байгуулж, гурван худаг дээр нарны өргүүр суурилуулсан байна.
БНХАУ-ын судлаачидтай хамтран хийсэн судалгааны хугацаанд 902833 мэдээлэл цуглуулснаас 361133 мазаалай баавгайн фото зураг,видео бичлэг, бодгаль бүрийг харьцуулан ялгах боломжтой 216679 зургийг боловсруулжээ.



Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар Мазаалай хамгаалах үндэсний зөвлөгөөнийгөнгөрсөнонд зохион байгуулж,ажлын хэсэг байгуулаад байгаа.Мазаалай баавгайг хамгаалах хүрээнд ажлын хэсгийн анхдугаар хуралдаан болж,“Мазаалай баавгайг хамгаалах үндэсний хөтөлбөр”-ийг батлах, “Мазаалай баавгайг Үндэсний бахархалт амьтан” болгох, жил бүрийн 2 дугаар сарын 28-ны өдрийг “Мазаалай баавгай”-н өдөр болгох зэрэг ажлыг хэрэгжүүлэхийг БОАЖЯ мэдээллээ.
Монгол орны нэн ховор амьтдын жагсаалтад бүртгэгдсэн мазаалай баавгай нь Алтайн өвөр говийн Цагаан богд, Баруун Тооройн нуруу, хойш Зараа, Буурын хар уулын хооронд буюу тархац нутгийнхаа тэн хагасаас бага нутаг Сэгс Цагаан Богд, Шар хулсны нуруу, Төмөртэйн хөх нуруу, Атас Ингэс хавиар байршин нутаглаж байна. Тархац нутаг нь 1960-аад оныхоос 5 дахин хумигдаж багассанмазаалай баавгайг 1967 оноос судалж эхлэх үед тоо толгойнь20-35 орчим байлаа.

Дэлхийн байгаль хамгаалах холбоо /IUCN/-ны олон улсын үнэлгээгээр устаж буй ангилалд ордогмазаалай баавгайг хамгаалах хүрээнд 1953 ондхуулиар агнахыг хориглон,1975 онд Говийн их дархан цаазат газар байгуулан хамгаалалтад авч,1987, 1997, 2013 онд Монгол Улсын улаан номд бүртгэжээ. Түүнчлэн, 1991 онд Зэрлэг амьтан ба ургамлын аймгийн ховордсон зүйлийг олон улсын хэмжээнд худалдаалах тухай конвенц /CITES/ -ийн хавсралтад бүртгэн,2005 онд БОЯ, НҮБХХ хамтран “Их говийн экосистем, түүний шүхэр зүйлийг хамгаалах төсөл”-ийн хүрээнд мазаалай баавгайн шилжилт хөдөлгөөн, генетикийн судалгаагхийж эхэлсэн юм.

Олон улсын баавгай судлалын нийгэмлэгийн Ерөнхийлөгч асан Харри Рейнолдс “Мазаалай судалгааны төсөл”хэрэгжүүлж,монгол судлаачдыг2007 онооссурган,2013 онд Нэн ховор, ховор амьтдыг хамгаалах Үндэсний хөтөлбөрийн хүрээнд мазаалай баавгайн амьдрах орчныг сайжруулах үйл ажиллагааг эхлүүлжээ.скачать dle 12.0

Т.Хөвсгөлдалай: Ковидын голомтод ажилласан анхны сувилагч хэмээн биднийг “Баатрууд” гэж хүлээн авч байв

13/05/2025, 20:22

Азийн аль их сургууль дэлхийд дээгүүр ордог вэ?

13/05/2025, 20:20

Хүүхдийн байгууллагын 100 жилийн ойд зориулсан үзэсгэлэн

13/05/2025, 20:18

Монгол, Оросын харилцаа, хамтын ажиллагааг иж бүрэн стратегийн түншлэлийн зарчмаар тууштай урагшлуулан хөгжүүлнэ

13/05/2025, 20:15

Улсын заан Б.Бат-Өлзий 9150 оноогоор чансааг тэргүүлж байна

13/05/2025, 20:14

С.Баярцогт Л.Оюун-Эрдэнэ хоёрын зөрчил хурцдаад эхлэв үү?

13/05/2025, 20:13

Монголын хүүхдийн байгууллагын 100 жилийн ой өнөөдөр тохиов

13/05/2025, 20:10

ДОРНОГОВЬ: Говийн бүсийг аж үйлдвэрийн төрөлжсөн бүс болгон хөгжүүлнэ

13/05/2025, 20:09

Хойд бүсийг байгалийн аялал жуулчлалын төрөлжсөн, аж үйлдвэрийн дэд бүс болгон хөгжүүлнэ

28/04/2025, 18:08

БНСУ-ын Үндэсний Ассамблейн дарга Ү Вон Шиг “Чингис хаан” үндэсний музейд зочиллоо

28/04/2025, 18:06

Залуу гэрэл зурагчин Б.Жамъяндоржийн “Жанрайсаг” шилдэг зургаар тодорлоо

28/04/2025, 18:03

Хотын төв талбайн асарт 1400 харваач чуулж байна

28/04/2025, 18:00

Монгол генералын өдөрт зориулсан хүндэтгэлийн тоглолт боллоо

28/04/2025, 17:52

Пап Францистай салах ёс гүйцэтгэх ёслол эхэлжээ

22/04/2025, 20:40

“Янжинлхам-2025” яруу найргийн наадам болно

22/04/2025, 20:39

Р.Баяр: Ж.Лхагвасүрэн, С.Равдан, Г.Рэндоо нарыг барих зөвшөөрлийг маршал Дотоод яамныханд өгөөгүй гэдэг

22/04/2025, 20:37

“Mongolian photo week-2025” үйл ажиллагаа эхэлж байна.

22/04/2025, 20:35

Л.Батмөнх Голдман шагнал хүртсэн гурав дахь монгол хүн боллоо

22/04/2025, 20:34

Монголын анхны гэрэл зургийг танилцуулав

22/04/2025, 09:17

“Мongolian photo week-2025” нээлтээ хийлээ

22/04/2025, 09:12

БАЯНХОНГОР: Байдрагт 99 гол горхи цутгадаг

14/04/2025, 14:44

iPhone гар утасны Энэтхэг дэх үйлдвэрлэлийг нэмэгдүүлжээ

14/04/2025, 14:42

СЭЛЭНГЭ: Ногоочид зарахын тулд тарьдаг дадлаа өөрчилнө

14/04/2025, 14:38

БУЛГАН: Диваажин сүм 149 жилийн түүхийг гэрчилдэг

14/04/2025, 14:34

Д.Сүхбаатарын талбайд циркийн тоглолт болно

14/04/2025, 14:30

СЭЛЭНГЭ: Төвийн бүсийн зөвлөгөөнд 150 төрийн албан хаагч оролцож байна

14/04/2025, 14:29

Нийт нутгийн 80 орчим хувьд ургамал цухуйгаагүй байна

14/04/2025, 14:27

АРХАНГАЙ: Хангайн бүсийн 68 компани брэнд бүтээгдэхүүнээ танилцуулж байна

14/04/2025, 14:25

“Төгрөг нуур” ордтой холбоотой асуудлыг шалгуулна

9/04/2025, 16:54

Б.Жавхлан: Гадаад валютын нөөц 5 тэрбум ам.долларт хадгалагдаж байна

9/04/2025, 16:49

Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар

22/05/2019, 14:51

????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????

19/09/2018, 11:38

26/09/2018, 10:41

9/10/2018, 12:01

АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө

14/08/2019, 15:22

?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????

21/09/2018, 13:45

"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"

22/04/2019, 15:55

Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв

25/03/2019, 09:25

Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр

21/02/2019, 10:18

Бэлтгэл хошууч генерал Б.Баярмагнай: Медальон дурсгах нь цэргийн салбарт ихээхэн хөгжсөн соёл

15/03/2019, 12:37

Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа

30/08/2019, 12:46

???? ?????????? ?????

3/01/2019, 19:25

Гамшиг осол тохиолдсон үед Ард иргэдийн ирэх “Түр Цугаларах Талбай”-д

25/04/2019, 16:13

ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ

17/04/2019, 12:19

Миний харсан Энэтхэгчүүд

13/03/2019, 09:42

“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо

17/12/2019, 14:42

Монгол, Их Британи улсын далбаатай галт тэрэг аялалд гарав

19/02/2019, 15:55

Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ

30/08/2019, 13:22

Хоккайдо: Монголын өсвөрийн гэрэл зурагчид тэргүүллээ

8/08/2019, 16:13

Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....

27/02/2019, 17:25

АНУ-ын шийдвэртэй холбоотойгоор алтны ханш буурч, нефтийн ханш өслөө

14/08/2019, 15:22

Уран уургач, бугуйлчдын тэмцээнээс....

27/02/2019, 17:25

????? ????????? SpaceX ????????? ????? ??????? ?????

19/09/2018, 11:38

9/10/2018, 12:01

Миний харсан Энэтхэгчүүд

13/03/2019, 09:42

Үндэсний сэтгүүл зүй үүсэж хөгжсөний 106 жилийн ойн баярын өдөр

6/03/2019, 17:04

Жүжигчин М.Макконахи Техассын их сургуулийн профессор болжээ

30/08/2019, 13:22

Г.Батхүү агсаны амь насаа алдсан Төрийн ордны газар

22/05/2019, 14:51

Хэвлэл мэдээллийн салбарын гэрэл зурагчид үзэсгэлэнгээ нээв

25/03/2019, 09:25

“Хүний эрх, эрх чөлөө" шог зургийн үзэсгэлэнгийн нээлт боллоо

17/12/2019, 14:42

26/09/2018, 10:41

"Монголыг чиглэсэн 100 мянган жуулчин агаарын тээврээс болж аяллаа цуцалдаг"

22/04/2019, 15:55

???? ?????????? ?????

3/01/2019, 19:25

Уяачдад Монгол Улсын цол хүртээв

3/02/2019, 14:32

Гайхамшигт Антрактид Девен Строссын нүдээр

21/02/2019, 10:18

?.???????? ?????? ?????? ??????? ??????????? ???-?? ?????? ?????? ???????

21/09/2018, 13:45

Б.Баярсайхан: Байгууллагууд дэргэдээ цэцэрлэг байгуулахад төр хувьсах зардлыг нь даана

12/08/2019, 19:11

Эзэмшлийн газар дээрээ автомашин худалдаалж буй 15 ИААНБ-ын газар эзэмших эрхийг цуцаллаа

30/08/2019, 12:46

Өсвөрийн шатарчдын улсын аварга багаар Хэнтий аймаг шалгарлаа

6/03/2019, 11:03

ЦАГИЙН САЛХИ СЭВЭЛЗҮҮЛСЭН "ЦАГИЙН ЗӨРҮҮ" ФОРУМ

17/04/2019, 12:19